Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Cezayir Antlaşması, Cezayir Deklarasyonu ya da Şattülarap Antlaşması olarak da bilinir, 1975 yılında İran ile Irak arasında, aralarındaki sınır anlaşmazlığını çözmek amacıyla imzalanan antlaşma. Cezayir'in aracılık ettiği antlaşma aynı yılın 13 Haziran ve 26 Aralık tarihlerinde imzalanan iki ek antlaşmanın temelini oluşturdu.
 Soldan sağa; İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi, Cezayir Devlet Başkanı Huari Bumedyen, Irak Cumurbaşkanı Yardımcısı Saddam Hüseyin | |
| İmzalanma | 6 Mart 1975) |
|---|---|
| Yer | Cezayir, Cezayir |
| Taraflar |  İran Irak |
| Dil | Farsça Arapça |
Öncesi
Antlaşmaya konu toprak anlaşmazlıkları, Irak'ın Şattülarap ve İran'ın Huzistan Eyaleti ile kaygılarıyla ilgiliydi, bunun dışında Irak, İran'ın Irak'taki Kürt ayrılıkçılara verdiği desteği sona erdirmek istiyordu. Irak, 1974-75 Şattülarap çatışmasında İran'a karşı askeri bir yenilgiye uğradıktan sonra müzakere etmek istedi.
Antlaşma
1975 yılında Cezayir’de düzenlenen OPEC Zirvesinde iki ülkenin devlet adamları ev sahibi ülkenin arabuluculuğunda görüşmeye başladılar. Görüşmeler sonunda ulaşılan antlaşmanın ana hatlarını Şattülarap’taki sınırın su yolunun ortasından geçmesini dolayısıyla Irak'ın Şattülarap üzerindeki iddiasından vazgeçerek nehrin kontrolünü İran'a bırakmasını, İran'ın ise Irak’taki Kürt ayaklanmasına yardımını geri çekmesini kapsıyordu.
Sonrası
17 Eylül 1980'de, İran Devrimi'nden kısa bir süre sonra, iki ülke arasındaki yaşanan bir dizi sınır ötesi çatışmanın ardından Irak hükûmeti anlaşmayı tek taraflı olarak feshetti. Beş gün sonrada, 22 Eylül 1980'de, sekiz yıl sürecek olan İran-Irak Savaşı'nı tetikleyen Irak'ın İran'ı işgali başladı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Yücealtay, Ceren (28 Haziran 2022). "İran-Irak Savaşı ve Türkiye Üzerine Etkileri". BELLEK Uluslararası Tarih ve Kültür Araştırmaları Dergisi. 4 (1). s. 25. Erişim tarihi: 29 Eylül 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cezayir Antlasmasi Cezayir Deklarasyonu ya da Sattularap Antlasmasi olarak da bilinir 1975 yilinda Iran ile Irak arasinda aralarindaki sinir anlasmazligini cozmek amaciyla imzalanan antlasma Cezayir in aracilik ettigi antlasma ayni yilin 13 Haziran ve 26 Aralik tarihlerinde imzalanan iki ek antlasmanin temelini olusturdu Cezayir AntlasmasiSoldan saga Iran Sahi Muhammed Riza Pehlevi Cezayir Devlet Baskani Huari Bumedyen Irak Cumurbaskani Yardimcisi Saddam HuseyinImzalanma6 Mart 1975 49 yil once 1975 03 06 YerCezayir CezayirTaraflarIran IrakDilFarsca ArapcaOncesiAntlasmaya konu toprak anlasmazliklari Irak in Sattularap ve Iran in Huzistan Eyaleti ile kaygilariyla ilgiliydi bunun disinda Irak Iran in Irak taki Kurt ayrilikcilara verdigi destegi sona erdirmek istiyordu Irak 1974 75 Sattularap catismasinda Iran a karsi askeri bir yenilgiye ugradiktan sonra muzakere etmek istedi Antlasma1975 yilinda Cezayir de duzenlenen OPEC Zirvesinde iki ulkenin devlet adamlari ev sahibi ulkenin arabuluculugunda gorusmeye basladilar Gorusmeler sonunda ulasilan antlasmanin ana hatlarini Sattularap taki sinirin su yolunun ortasindan gecmesini dolayisiyla Irak in Sattularap uzerindeki iddiasindan vazgecerek nehrin kontrolunu Iran a birakmasini Iran in ise Irak taki Kurt ayaklanmasina yardimini geri cekmesini kapsiyordu Sonrasi17 Eylul 1980 de Iran Devrimi nden kisa bir sure sonra iki ulke arasindaki yasanan bir dizi sinir otesi catismanin ardindan Irak hukumeti anlasmayi tek tarafli olarak feshetti Bes gun sonrada 22 Eylul 1980 de sekiz yil surecek olan Iran Irak Savasi ni tetikleyen Irak in Iran i isgali basladi Ayrica bakiniz1974 75 Sattularap Catismasi Iran Irak SavasiKaynakca Yucealtay Ceren 28 Haziran 2022 Iran Irak Savasi ve Turkiye Uzerine Etkileri BELLEK Uluslararasi Tarih ve Kultur Arastirmalari Dergisi 4 1 s 25 Erisim tarihi 29 Eylul 2023