Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Ceviz, Juglandaceae (cevizgiller) familyasının Juglans cinsinden, tek tüysü yaprakları karşılıklı dizilmiş ve aromatik kokulu ağaç türlerinin ve bu ağaçların meyvelerinin ortak adı.
| Ceviz | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Juglans regia | |||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Türler | |||||||||||||
metne bakınız.
| |||||||||||||
Kışın yaprağını döken ağaçlardır. Genç sürgünlerin özü bölmelidir. Tomurcuklar az sayıda pullarla örtülmüştür. Yaprakçıkların kenarları bazı türlerde ince dişli, bazıları ise düzdür (tam kenarlı). Yaprakçık sayısı türlere göre (3) 5-23 arasında değişir.
Çiçekler bir evciklidir. Erkek çiçekler bir önceki yılın sürgünlerinde yan durumlu, aşağıya sarkan kedicik halinde kurul oluşturur. Kurullar dallanmamıştır. Her bir erkek çiçeğin 1 brahte, 2 brahtecik ile 3-4 loplu bir çevre yaprağı (çanak) vardır. sayısı 7-105'tir. Dişi çiçekler ise yeni sürgünlerin ucunda terminal (tepede) durumlu dik duran 2-8 çiçekli fakir kurullar oluşturur. Dişi çiçeğinde 1 brahte, 2 brahtecik, 4 loplu çevre yaprağı vardır. Bunlar ovaryumla kaynaşmıştır, yalnız uçları serbesttir. Ovaryum alt durumludur; etli kalın 2 stigması oldukça gelişmiştir.
Sonbaharda olgunlaşan büyük çekirdekli sulu meyvenin iç kısmı 2 bölmeye ayrılmıştır. Tohum 2 loplu ve yağlıdır.
Odununun özü koyu, dış kısmı açık renkli, ağır ve güzel cila kabul eden odunları vardır.
Ekolojik Özellikleri
Ceviz ağacı pH değeri 5 ile 8 arasında olan ve süzek topraklarda yetişir.
Türler
- Seksiyon Juglans. Yapraklar büyük (20–45 cm) ile 5-9 geniş yaprakçıklı, saçsız, kenarları tamdır. Odunu serttir. Güneydoğu Avrupa ile Asya.
- Seksiyon Rhysocaryon. Yapraklar büyük (20–50 cm) ile 11-23 ince yaprakçıklı, ince tüylü, kenarı dişlidir. Odunu serttir. Kuzey Amerika, Güney Amerika.
- (Juglans australis) (J. boliviana)
- (Juglans brasiliensis)
- (Juglans californica)
- (Juglans hindsii)
- (Juglans hirsuta)
- (Juglans jamaicensis) (J. insularis)
- (Juglans major) (J. arizonica, J. elaeopyron, J. torreyi)
- Juglans major var. glabrata
- (Juglans microcarpa) (J. rupestris)
- Juglans microcarpa var. stewartii
- (Juglans mollis)
- (Juglans neotropica) (J. honorei)
- (Juglans nigra)
- Juglans olanchana
- (Juglans peruviana)
- Juglans soratensis
- (Juglans steyermarkii)
- (Juglans venezuelensis)
- Seksiyon Cardiocaryon. Yapraklar çok büyük (40–90 cm) ile 11-19 geniş yaprakçıklı, yumuşak tüylü, kenarları dişlidir. Odunu yumuşaktır. Kuzeydoğu Asya, doğu Kuzey Amerika.
- (Juglans ailantifolia) (J. cordiformis, J. sieboldiana)
- (Juglans cinerea)
- veya Mançurya cevizi (Juglans mandschurica) J. cathayensis, J. formosana, J. hopeiensis, J. stenocarpa)
- Hibridler (melezler)
- Juglans × bixbyi J. ailantifolia × J. cinerea
- Juglans × intermedia J. nigra × J. regia
- Juglans × J. ailantifolia × J. regia
- Juglans × quadrangulata J. cinerea × J. regia
- Juglans × sinensis J. mandschurica × J. regia
- Juglans × paradox J. hindsii × J. regia
- Juglans × royal J. hindsii × J. nigra
Üretim
| Ceviz (kabuklu) üretimi – 2017 | |
|---|---|
| Ülke | (ton) |
 Çin | |
 ABD | |
 İran | |
 Türkiye | |
 Meksika | |
 Ukrayna | |
2017 yılında dünya ceviz üretimi (kabuklu) 3,8 milyon ton idi ve dünya toplamının yarısını (tablo) üreten Çin liderdi. Diğer büyük üreticiler ABD (%15) ve İran (%9) idi.
Besin bilgisi
Yenilebilir ham ceviz tohumu %4 su, %14 karbonhidrat, %15 protein ve %65 yağ içerir. 100 gramı 654 kalori sağlar ve protein, lif, B vitaminleri, niyasin, vitamin B6, folik asit ve bazı mineraller açısından zengindir.
çoğunlukla çoklu doymamış yağ asitlerinden özellikle alfa-linolenik asitten ve linoleik asitten oluşur, oleik asit, içermesine rağmen toplam yağın %31'i doymuş yağdır.
Türkiye'de çeşitleri
- Bahçesaray cevizi 08.03.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve Van için coğrafi işaret almıştır.
- Hekimhan cevizi 27.05.2019 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve Malatya için coğrafi işaret almıştır.
- Kaman cevizi 09.12.2020 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve Kırşehir için coğrafi işaret almıştır.
- Karamanlı cevizi 28.08.2020 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve Burdur için coğrafi işaret almıştır.
- Kavaklıdere cevizi 28.08.2020 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve Muğla için coğrafi işaret almıştır.
- Niksar cevizi 17.12.2013 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve Tokat için coğrafi işaret almıştır.
- Oğuzlar cevizi 13.03.2020 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve Çorum için coğrafi işaret almıştır.
- Çatak cevizi 06.08.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve Van için coğrafi işaret almıştır.
- Çağlayancerit cevizi 30.07.2013 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve Kahramanmaraş için coğrafi işaret almıştır.
Kaynakça
- ^ . UN Food and Agriculture Organization, Corporate Statistical Database (FAOSTAT). 2019. 12 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2019.
- ^ a b c . Condé Nast for the US Department of Agriculture National Nutrient Database, Standard Release 21. 2014. 11 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2014.
- ^ "Bahçesaray Cevizi". Türk Patent ve Marka Kurumu. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2023.
- ^ "Hekimhan Cevizi". Türk Patent ve Marka Kurumu. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2023.
- ^ "Kaman Cevizi". Türk Patent ve Marka Kurumu. 14 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2023.
- ^ "Karamanlı Cevizi". Türk Patent ve Marka Kurumu. 14 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2023.
- ^ "Kavaklıdere Cevizi". Türk Patent ve Marka Kurumu. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2023.
- ^ "Niksar Cevizi". Türk Patent ve Marka Kurumu. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2023.
- ^ "Oğuzlar Cevizi". Türk Patent ve Marka Kurumu. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2023.
- ^ "Çatak Cevizi". Türk Patent ve Marka Kurumu. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2023.
- ^ "Çağlayancerit Cevizi". Türk Patent ve Marka Kurumu. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2023.
Dış bağlantılar
![image]()
Vikitür'de Juglans ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ceviz Juglandaceae cevizgiller familyasinin Juglans cinsinden tek tuysu yapraklari karsilikli dizilmis ve aromatik kokulu agac turlerinin ve bu agaclarin meyvelerinin ortak adi CevizJuglans regiaBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim FagalesFamilya JuglandaceaeCins Juglans L Sp Pl 997 1753 Turlermetne bakiniz Vikitur de Juglans ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Kisin yapragini doken agaclardir Genc surgunlerin ozu bolmelidir Tomurcuklar az sayida pullarla ortulmustur Yaprakciklarin kenarlari bazi turlerde ince disli bazilari ise duzdur tam kenarli Yaprakcik sayisi turlere gore 3 5 23 arasinda degisir Cicekler bir evciklidir Erkek cicekler bir onceki yilin surgunlerinde yan durumlu asagiya sarkan kedicik halinde kurul olusturur Kurullar dallanmamistir Her bir erkek cicegin 1 brahte 2 brahtecik ile 3 4 loplu bir cevre yapragi canak vardir sayisi 7 105 tir Disi cicekler ise yeni surgunlerin ucunda terminal tepede durumlu dik duran 2 8 cicekli fakir kurullar olusturur Disi ciceginde 1 brahte 2 brahtecik 4 loplu cevre yapragi vardir Bunlar ovaryumla kaynasmistir yalniz uclari serbesttir Ovaryum alt durumludur etli kalin 2 stigmasi oldukca gelismistir Sonbaharda olgunlasan buyuk cekirdekli sulu meyvenin ic kismi 2 bolmeye ayrilmistir Tohum 2 loplu ve yaglidir Odununun ozu koyu dis kismi acik renkli agir ve guzel cila kabul eden odunlari vardir Ekolojik OzellikleriCeviz agaci pH degeri 5 ile 8 arasinda olan ve suzek topraklarda yetisir TurlerSeksiyon Juglans Yapraklar buyuk 20 45 cm ile 5 9 genis yaprakcikli sacsiz kenarlari tamdir Odunu serttir Guneydogu Avrupa ile Asya Adi ceviz Juglans regia J duclouxiana J fallax J orientis Turkiye Seksiyon Rhysocaryon Yapraklar buyuk 20 50 cm ile 11 23 ince yaprakcikli ince tuylu kenari dislidir Odunu serttir Kuzey Amerika Guney Amerika Juglans australis J boliviana Juglans brasiliensis Juglans californica Juglans hindsii Juglans hirsuta Juglans jamaicensis J insularis Juglans major J arizonica J elaeopyron J torreyi Juglans major var glabrata Juglans microcarpa J rupestris Juglans microcarpa var stewartii Juglans mollis Juglans neotropica J honorei Juglans nigra Juglans olanchana Juglans peruviana Juglans soratensis Juglans steyermarkii Juglans venezuelensis Seksiyon Cardiocaryon Yapraklar cok buyuk 40 90 cm ile 11 19 genis yaprakcikli yumusak tuylu kenarlari dislidir Odunu yumusaktir Kuzeydogu Asya dogu Kuzey Amerika Juglans ailantifolia J cordiformis J sieboldiana Juglans cinerea veya Mancurya cevizi Juglans mandschurica J cathayensis J formosana J hopeiensis J stenocarpa Bir seyyar saticinin tezgahinda taze cevizHibridler melezler Juglans bixbyi J ailantifolia J cinerea Juglans intermedia J nigra J regia Juglans J ailantifolia J regia Juglans quadrangulata J cinerea J regia Juglans sinensis J mandschurica J regia Juglans paradox J hindsii J regia Juglans royal J hindsii J nigraUretimCeviz kabuklu uretimi 2017Ulke ton Cin 1 925 403 ABD 571 526 Iran 349 192 Turkiye 210 000 Meksika 147 198 Ukrayna 108 660Dunya 3 829 626Kaynak Birlesmis Milletler 2017 yilinda dunya ceviz uretimi kabuklu 3 8 milyon ton idi ve dunya toplaminin yarisini tablo ureten Cin liderdi Diger buyuk ureticiler ABD 15 ve Iran 9 idi Besin bilgisiYenilebilir ham ceviz tohumu 4 su 14 karbonhidrat 15 protein ve 65 yag icerir 100 grami 654 kalori saglar ve protein lif B vitaminleri niyasin vitamin B6 folik asit ve bazi mineraller acisindan zengindir cogunlukla coklu doymamis yag asitlerinden ozellikle alfa linolenik asitten ve linoleik asitten olusur oleik asit icermesine ragmen toplam yagin 31 i doymus yagdir Turkiye de cesitleriBahcesaray cevizi 08 03 2022 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve Van icin cografi isaret almistir Hekimhan cevizi 27 05 2019 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve Malatya icin cografi isaret almistir Kaman cevizi 09 12 2020 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve Kirsehir icin cografi isaret almistir Karamanli cevizi 28 08 2020 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve Burdur icin cografi isaret almistir Kavaklidere cevizi 28 08 2020 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve Mugla icin cografi isaret almistir Niksar cevizi 17 12 2013 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve Tokat icin cografi isaret almistir Oguzlar cevizi 13 03 2020 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve Corum icin cografi isaret almistir Catak cevizi 06 08 2021 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve Van icin cografi isaret almistir Caglayancerit cevizi 30 07 2013 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve Kahramanmaras icin cografi isaret almistir Kaynakca UN Food and Agriculture Organization Corporate Statistical Database FAOSTAT 2019 12 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ekim 2019 a b c Conde Nast for the US Department of Agriculture National Nutrient Database Standard Release 21 2014 11 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2014 Bahcesaray Cevizi Turk Patent ve Marka Kurumu 24 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2023 Hekimhan Cevizi Turk Patent ve Marka Kurumu 24 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2023 Kaman Cevizi Turk Patent ve Marka Kurumu 14 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2023 Karamanli Cevizi Turk Patent ve Marka Kurumu 14 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2023 Kavaklidere Cevizi Turk Patent ve Marka Kurumu 24 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2023 Niksar Cevizi Turk Patent ve Marka Kurumu 24 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2023 Oguzlar Cevizi Turk Patent ve Marka Kurumu 24 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2023 Catak Cevizi Turk Patent ve Marka Kurumu 24 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2023 Caglayancerit Cevizi Turk Patent ve Marka Kurumu 24 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2023 Dis baglantilarVikitur de Juglans ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur