Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Cahide Sonku ya da doğumdaki adıyla Cahide Serap (27 Aralık 1919, Yemen - 18 Mart 1981, İstanbul), Türk sinema ve tiyatro oyuncusu. Türk sinemasının ilk kadın film yönetmeni ve sinema oyuncusu.
Cahide Sonku | |
|---|---|
 Cahide Sonku | |
| Doğum | Cahide Serap 27 Aralık 1919 San'a, Yemen |
| Ölüm | 18 Mart 1981 (61 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
| Meslek | Oyuncu, yapımcı |
| Evlilik | Talat Artemel (e. 1936; b. 1938) İhsan Doruk (e. 1943; b. 1954) |
| Çocuk(lar) | Ender Doruk |
| Ebeveyn(ler) | Yüzbaşı Necati Bey |
| Akraba | (dedesi) Canan Serap (ablası) |
Yaşamı
Çocukluk
O dönem Osmanlı Devleti toprağı olan San'a'da doğdu. Babası bir Osmanlı subayı Yüzbaşı Necati Bey, dedesi ise Osmanlı Ordusunda 7. Ordu Komutanı'ydı. Aynı yıllarda babası dedesinin emrindeydi.I. Dünya Savaşı'nın başlaması ve Yemen'in Osmanlı Devleti'nin elinden çıkmasının ardından aile San'a'dan ayrılarak İstanbul'a geldi. Babası Necati Bey bir süre sonra ailesini terk etti ve annesi Necati Bey'den boşandı. Aile paşa dedelerinin Fatih'teki konağına yerleşti. Çocukluğu zorluklarla geçen Cahide'nin, dedesi İbrahim Paşa'nın vefatının ardından çıkan bir yangında evleri yandı. Durumdan haberdar olan Necati Bey Cahide ve ablasını yanına almak istedi. Abla kabul etti ama Cahide annesinin yanında kalmayı tercih etti. İlk ve ortaokulu Fatih'te tamamladı. Sultan Selim'deki Cumhuriyet Kız Ortaokulundan mezun oldu.
Kariyer
Ortaokul sıralarında sanatla tanıştı. Henüz 16 yaşındayken Darülbedayi'ye girdi, zamanla İstanbul Şehir Tiyatroları'nın gözde oyuncuları arasında yerini aldı. Önce Halkevleri Tiyatrosu akabinde ise İstanbul Belediye Konservatuvarı, ardından da Muhsin Ertuğrul'un keşfiyle Darülbedayi'de (1932-Şehir Tiyatroları) "Yedi Köyün Zeynebi" ile oyunculuğa başladı. Muhsin Ertuğrul, döneminin önemli isimlerindendir. 1933'te Söz Bir Allah Bir filmiyle sinemaya adım attı. Daha sonra, 1950 yılında kendi adına şirketini kurdu. filmiyle ilk kez yönetmenliği denedi. Oyuncu Talat Artemel ile evlenip ayrıldı. Daha sonra, 1943 yılında «Tütün Kralı» lakabıyla bilinen iş insanı İhsan Doruk ile evlendi ve bir süre sonra bu eşinden de ayrıldı. Daha sonra İhsan Doruk ile yeniden evlenen Cahide'nin bu evlilikten Ender adında bir kız çocuğu oldu. Sonra yeniden boşandı. Bataklı Damın Kızı Aysel adlı filmle ünlenen sanatçı, filmlerinde genel olarak erkeklerin kalbini kırıp kaçan güzel kadın rolüyle izleyicinin karşısına çıktı. Yıldız dergisinin 1951 yılında açtığı yarışmada Vatan ve Namık Kemal "En İyi Film", başrol oyuncularından Cahide Sonku da "En İyi Kadın Oyuncu" seçildi.
Kariyerinin tescillediği o yıllarda Parseh Gevrekyan adında gayrimüslim genç bir iş insanı ile tanıştı ve aşk yaşamaya başladılar. Gevrekyan, sinema ile özdeşleşen Cahide Sonku'nun hayranlarından biriydi. Ancak Müslüman bir kadının gayrimüslim biriyle beraberliği hoş karşılanmadığından aşklarını gizli yaşadılar. Artan dedikodulara aldırmadan birlikte yaşama kararı alan çiftin bu kararının ardından Cahide'nin Şehir Tiyatroları'ndan atılmasına karar verildi. Ancak buna Muhsin Ertuğrul'un karşı çıkması sonrası Cahide kariyerine devam etti. Fakat Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü Cahide'yi aralıklarla ifade vermeye çağırıyordu. Akabinde başlayan II. Dünya Savaşı sonrası Türkiye'de "Varlık Vergisi" Kanunu çıktı. Hükûmet vergilerin yüzde 87'sini gayrimüslimlerden tahsil etmeye karar verdi. Parseh Gevrekyan'ın taşınmaz mallarına el konuldu ve Aşkale'deki çalışma kampına gönderildi. Cahide, çevresi ve adli kurumlardaki kişilerin baskısı sonucu Gevrekyan'dan ayrılmak zorunda kaldı.
Son yılları
1963 yılında bir yangın sonucu kurmuş olduğu Sonku Film şirketinin binasının yanması üzerine iflas etmiş, yaşamının geri kalan kısmında Muhsin Ertuğrul sayesinde kısa bir süre Şehir Tiyatrosu'nda çalışmış, daha sonra buradan ayrılmış ve ömrünün son yıllarında alkol bağımlılığı ile mücadele etmiştir.
1979 yılında Sinema Yazarları Derneği hizmet ödülünü aldı. 18 Mart 1981 yılında Alkazar Sineması'nda fenalaşarak 61 yaşında öldü. Cenazesi Muhsin Ertuğrul Şehir Tiyatrosu'nun sahnesinde yapılan törenin ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.
Her yıl anısına verilen Altın Portakal Cahide Sonku Ödülü vardır.
Filmografisi
| Yıl | Film | Görevi | Notlar | Kaynak | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Oyuncu | Yönetmen | Senarist | Yapımcı | |||||
| 1933 | Söz Bir Allah Bir | Evet | Leyla | |||||
| 1934 | Bataklı Damın Kızı Aysel | Evet | Aysel | |||||
| 1940 | Şehvet Kurbanı | Evet | ||||||
| 1940 | Akasya Palas | Evet | Pakize | |||||
| 1942 | Kıskanç | Evet | Nuriye | |||||
| 1945 | Yayla Kartalı | Evet | Nermin | |||||
| 1946 | Senede Bir Gün | Evet | Nazlı | |||||
| 1947 | Yuvamı Yıkamazsın | Evet | ||||||
| 1949 | Evet | Evet | Cavidan | |||||
| 1951 | Vatan ve Namık Kemal | Evet | Evet | Zekiye | Talat Artemel ve Sami Ayanoğlu ile birlikte yönetti. | |||
| 1952 | Günahını Ödeyen Adam | Evet | ||||||
| 1953 | Beklenen Şarkı | Evet | Evet | Evet | Seniha Hanım | |||
| 1955 | İlk ve Son | Evet | ||||||
| 1956 | Büyük Sır | Evet | ||||||
| 1962 | Ayşecik Yavru Melek | Evet | Büyükanne | |||||
| 1965 | Yahya Peygamber | Evet | ||||||
| 1965 | Korkusuzlar | Evet | ||||||
| 1965 | Düşman Kardeşler | Evet | Cahide Anne | |||||
| 1965 | Beyaz Atlı Adam | Evet | ||||||
| 1965 | Evet | Esma Hanım | ||||||
| 1966 | Sevda Çiçeğim | Evet | ||||||
| 1966 | Kovboy Ali | Evet | Cahide | |||||
| 1966 | El Kızı | Evet | Saime | |||||
| 1966 | Çalıkuşu | Evet | ||||||
| 1966 | At Avrat Silah | Evet | ||||||
| 1966 | Sokak Kızı | Evet | ||||||
| 1967 | Serseriler Kralı | Evet | Boncuk'un Babaannesi | |||||
| 1967 | Bizansı Titreten Yiğit | Evet | ||||||
| 1971 | Mıstık | Evet | Anne | |||||
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e . Posta, Magazin. 4 Mart 2018. 13 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ a b c Ali Hikmet İnce (12 Mayıs 2019). . Siyasetcafe.com. 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ a b Ayşe Durukan (14 Şubat 2004). "Cahide Sonku Gibi Ölmek!". İstanbul: Bianet. 3 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ . hürriyet. 12 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (PDF). 16 Mart 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ . 10 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 18 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 18 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 17 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 16 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 16 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 17 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 17 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 18 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 18 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 18 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dipnotlar
- Özgüç, Agah; Özgüç, Yüksel (2007). Cahide Sonku, Pecete Kağıdındaki Anılar. PMP Basım Yayın. s. 83. ISBN .
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Cahide Sonku ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- IMDb'de Cahide Sonku 11 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cahide Sonku ya da dogumdaki adiyla Cahide Serap 27 Aralik 1919 Yemen 18 Mart 1981 Istanbul Turk sinema ve tiyatro oyuncusu Turk sinemasinin ilk kadin film yonetmeni ve sinema oyuncusu Cahide SonkuCahide SonkuDogumCahide Serap 27 Aralik 1919 1919 12 27 San a YemenOlum18 Mart 1981 61 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeriZincirlikuyu Mezarligi IstanbulMeslekOyuncu yapimciEvlilikTalat Artemel e 1936 b 1938 Ihsan Doruk e 1943 b 1954 Cocuk lar Ender DorukEbeveyn ler Yuzbasi Necati BeyAkraba dedesi Canan Serap ablasi YasamiCocukluk O donem Osmanli Devleti topragi olan San a da dogdu Babasi bir Osmanli subayi Yuzbasi Necati Bey dedesi ise Osmanli Ordusunda 7 Ordu Komutani ydi Ayni yillarda babasi dedesinin emrindeydi I Dunya Savasi nin baslamasi ve Yemen in Osmanli Devleti nin elinden cikmasinin ardindan aile San a dan ayrilarak Istanbul a geldi Babasi Necati Bey bir sure sonra ailesini terk etti ve annesi Necati Bey den bosandi Aile pasa dedelerinin Fatih teki konagina yerlesti Cocuklugu zorluklarla gecen Cahide nin dedesi Ibrahim Pasa nin vefatinin ardindan cikan bir yanginda evleri yandi Durumdan haberdar olan Necati Bey Cahide ve ablasini yanina almak istedi Abla kabul etti ama Cahide annesinin yaninda kalmayi tercih etti Ilk ve ortaokulu Fatih te tamamladi Sultan Selim deki Cumhuriyet Kiz Ortaokulundan mezun oldu KariyerOrtaokul siralarinda sanatla tanisti Henuz 16 yasindayken Darulbedayi ye girdi zamanla Istanbul Sehir Tiyatrolari nin gozde oyunculari arasinda yerini aldi Once Halkevleri Tiyatrosu akabinde ise Istanbul Belediye Konservatuvari ardindan da Muhsin Ertugrul un kesfiyle Darulbedayi de 1932 Sehir Tiyatrolari Yedi Koyun Zeynebi ile oyunculuga basladi Muhsin Ertugrul doneminin onemli isimlerindendir 1933 te Soz Bir Allah Bir filmiyle sinemaya adim atti Daha sonra 1950 yilinda kendi adina sirketini kurdu filmiyle ilk kez yonetmenligi denedi Oyuncu Talat Artemel ile evlenip ayrildi Daha sonra 1943 yilinda Tutun Krali lakabiyla bilinen is insani Ihsan Doruk ile evlendi ve bir sure sonra bu esinden de ayrildi Daha sonra Ihsan Doruk ile yeniden evlenen Cahide nin bu evlilikten Ender adinda bir kiz cocugu oldu Sonra yeniden bosandi Batakli Damin Kizi Aysel adli filmle unlenen sanatci filmlerinde genel olarak erkeklerin kalbini kirip kacan guzel kadin roluyle izleyicinin karsisina cikti Yildiz dergisinin 1951 yilinda actigi yarismada Vatan ve Namik Kemal En Iyi Film basrol oyuncularindan Cahide Sonku da En Iyi Kadin Oyuncu secildi Kariyerinin tescilledigi o yillarda Parseh Gevrekyan adinda gayrimuslim genc bir is insani ile tanisti ve ask yasamaya basladilar Gevrekyan sinema ile ozdeslesen Cahide Sonku nun hayranlarindan biriydi Ancak Musluman bir kadinin gayrimuslim biriyle beraberligi hos karsilanmadigindan asklarini gizli yasadilar Artan dedikodulara aldirmadan birlikte yasama karari alan ciftin bu kararinin ardindan Cahide nin Sehir Tiyatrolari ndan atilmasina karar verildi Ancak buna Muhsin Ertugrul un karsi cikmasi sonrasi Cahide kariyerine devam etti Fakat Beyoglu Emniyet Mudurlugu Cahide yi araliklarla ifade vermeye cagiriyordu Akabinde baslayan II Dunya Savasi sonrasi Turkiye de Varlik Vergisi Kanunu cikti Hukumet vergilerin yuzde 87 sini gayrimuslimlerden tahsil etmeye karar verdi Parseh Gevrekyan in tasinmaz mallarina el konuldu ve Askale deki calisma kampina gonderildi Cahide cevresi ve adli kurumlardaki kisilerin baskisi sonucu Gevrekyan dan ayrilmak zorunda kaldi Son yillari1963 yilinda bir yangin sonucu kurmus oldugu Sonku Film sirketinin binasinin yanmasi uzerine iflas etmis yasaminin geri kalan kisminda Muhsin Ertugrul sayesinde kisa bir sure Sehir Tiyatrosu nda calismis daha sonra buradan ayrilmis ve omrunun son yillarinda alkol bagimliligi ile mucadele etmistir 1979 yilinda Sinema Yazarlari Dernegi hizmet odulunu aldi 18 Mart 1981 yilinda Alkazar Sinemasi nda fenalasarak 61 yasinda oldu Cenazesi Muhsin Ertugrul Sehir Tiyatrosu nun sahnesinde yapilan torenin ardindan Zincirlikuyu Mezarligi na defnedildi Her yil anisina verilen Altin Portakal Cahide Sonku Odulu vardir Cahide Sonku CenazesiCahide Sonku nun Zincirlikuyu Mezarligi ndaki kabriFilmografisiYil Film Gorevi Notlar KaynakOyuncu Yonetmen Senarist Yapimci1933 Soz Bir Allah Bir Evet Leyla1934 Batakli Damin Kizi Aysel Evet Aysel1940 Sehvet Kurbani Evet1940 Akasya Palas Evet Pakize1942 Kiskanc Evet Nuriye1945 Yayla Kartali Evet Nermin1946 Senede Bir Gun Evet Nazli1947 Yuvami Yikamazsin Evet1949 Evet Evet Cavidan1951 Vatan ve Namik Kemal Evet Evet Zekiye Talat Artemel ve Sami Ayanoglu ile birlikte yonetti 1952 Gunahini Odeyen Adam Evet1953 Beklenen Sarki Evet Evet Evet Seniha Hanim1955 Ilk ve Son Evet1956 Buyuk Sir Evet1962 Aysecik Yavru Melek Evet Buyukanne1965 Yahya Peygamber Evet1965 Korkusuzlar Evet1965 Dusman Kardesler Evet Cahide Anne1965 Beyaz Atli Adam Evet1965 Evet Esma Hanim1966 Sevda Cicegim Evet1966 Kovboy Ali Evet Cahide1966 El Kizi Evet Saime1966 Calikusu Evet1966 At Avrat Silah Evet1966 Sokak Kizi Evet1967 Serseriler Krali Evet Boncuk un Babaannesi1967 Bizansi Titreten Yigit Evet1971 Mistik Evet AnneAyrica bakinizAltin Portakal Cahide Sonku OduluKaynakca a b c d e Posta Magazin 4 Mart 2018 13 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2020 a b c Ali Hikmet Ince 12 Mayis 2019 Siyasetcafe com 12 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2020 a b Ayse Durukan 14 Subat 2004 Cahide Sonku Gibi Olmek Istanbul Bianet 3 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Nisan 2020 hurriyet 12 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF 16 Mart 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi 10 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi 18 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi 18 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi 17 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi 16 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi 16 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi 9 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi 17 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi 17 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi 18 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi 18 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi 18 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi DipnotlarOzguc Agah Ozguc Yuksel 2007 Cahide Sonku Pecete Kagidindaki Anilar PMP Basim Yayin s 83 ISBN 9789756063491 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Dis baglantilarWikimedia Commons ta Cahide Sonku ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir IMDb de Cahide Sonku 11 Subat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde