Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Bütan, (ya da n-bütan) dört karbon atomu içeren dalsız bir bileşiktir: CH3CH2CH2CH3. İzobütan (i-bütan, 2-metilpropan) bütanın izomeridir, CH3CH(CH3)2. Normal şartlar altında bütan; aşırı yanıcı, renksiz ve kolay bir gazdır.
| |||
| |||
| Adlandırmalar | |||
|---|---|---|---|
Tercih edilen IUPAC adı Bütan | |||
Tetrakarban (tavsiye edilmez) | |||
Diğer adlar Bütil hidrür; Kuartan; R600 | |||
| Tanımlayıcılar | |||
| |||
3D model (JSmol) |
| ||
| 969129 | |||
| ChEBI |
| ||
| ChEMBL |
| ||
| ChemSpider |
| ||
| ECHA InfoCard | 100.003.136 | ||
| EC Numarası |
| ||
| E numaraları | E943a ((parlatıcılar, ...)) | ||
| 1148 | |||
| KEGG |
| ||
| MeSH | butane | ||
PubChem CID |
| ||
| RTECS numarası |
| ||
| UNII |
| ||
| UN numarası | 1011 | ||
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
| ||
| |||
| |||
| Özellikler | |||
| Kimyasal formül | C4H10 | ||
| Molekül kütlesi | 58,12 g mol−1 | ||
| Görünüm | renksiz gaz | ||
| Yoğunluk | 2,48 kg/m3 (15 °C (59 °F)) | ||
| Erime noktası | -140 ila -134 °C; -220 ila -209 °F; 133 ila 139 K | ||
| Kaynama noktası | -1 ila 1 °C; 30 ila 34 °F; 272 ila 274 K | ||
| Çözünürlük (su içinde) | 61 mg/L ( 20 °C (68 °F)) | ||
| log P | 2.745 | ||
| Buhar basıncı | ~170 kPa (283 K) | ||
Henry yasası sabiti (kH) | 11 nmol Pa−1 kg−1 | ||
| −57.4·10−6 cm3/mol | |||
| Termokimya | |||
Isı sığası (C) | 98.49 J/(K·mol) | ||
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298) | −126.3–−124.9 kJ/mol | ||
Standart yanma entalpisi (ΔcH⦵298) | −2.8781–−2.8769 MJ/mol | ||
| Tehlikeler | |||
| GHS etiketleme sistemi: | |||
| Piktogramlar |   | ||
| İşaret sözcüğü | DANGER | ||
| Tehlike ifadeleri | H220 | ||
| Önlem ifadeleri | P210 | ||
| NFPA 704 (yangın karosu) | | ||
| Parlama noktası | [] | ||
| 405 °C (761 °F; 678 K) | |||
| Patlama sınırları | 1.8–8.4% | ||
| NIOSH ABD maruz kalma limitleri: | |||
| PEL (izin verilen) | none | ||
| REL (tavsiye edilen) | TWA 800 ppm (1900 mg/m3) | ||
| IDLH (anında tehlike) | 1600 ppm | ||
| Benzeyen bileşikler | |||
Benzeyen alkanes | |||
Benzeyen bileşikler | |||
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |||
Tepkimeleri ve kullanımı
Bol oksijenli ortamlarda, bütan yanar ve karbondioksitle su buharı oluşturur:
bütan + oksijen → su * karbondioksit + su buharı
Oksijenin sınırlı olduğu durumlardaysa, karbon (tortu halinde) ya da karbon monoksit de oluşabilir.
Bütan gazı tüp içinde satılır ve propan ile birlikte LPG ya da olarak adlandırılır. Ayrıca çakmaklarda yakıt olarak ve sprey ürünlerde itici gaz olarak kullanılır.
Kaynakça
- ^ a b "Front Matter". Nomenclature of Organic Chemistry: IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 (Blue Book). Cambridge: The Royal Society of Chemistry. 2014. s. 4. doi:10.1039/9781849733069-FP001. ISBN .
Similarly, the retained names 'ethane', 'propane', and 'butane' were never replaced by systematic names 'dicarbane', 'tricarbane', and 'tetracarbane' as recommended for analogues of silane, 'disilane'; phosphane, 'triphosphane'; and sulfane, 'tetrasulfane'.
- ^ a b c d NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0068". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
- ^ August Wilhelm Von Hofmann (1867). "I. On the action of trichloride of phosphorus on the salts of the aromatic monamines". Proceedings of the Royal Society of London. 15: 54-62. doi:10.1098/rspl.1866.0018. 1 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ocak 2024.
- ^ W. B. Kay (1940). "Pressure-Volume-Temperature Relations for n-Butane". Industrial & Engineering Chemistry. 32 (3): 358-360. doi:10.1021/ie50363a016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Butan ya da n butan dort karbon atomu iceren dalsiz bir bilesiktir CH3CH2CH2CH3 Izobutan i butan 2 metilpropan butanin izomeridir CH3CH CH3 2 Normal sartlar altinda butan asiri yanici renksiz ve kolay bir gazdir Butan AdlandirmalarTercih edilen IUPAC adiButanSistematik IUPAC adiTetrakarban tavsiye edilmez Diger adlarButil hidrur Kuartan R600TanimlayicilarCAS numarasi 106 97 8 3D model JSmol Etkilesimli goruntuBeilstein Referansi 969129ChEBI CHEBI 37808 ChEMBL ChEMBL134702 ChemSpider 7555 ECHA InfoCard 100 003 136EC Numarasi 203 448 7E numaralari E943a parlaticilar Gmelin Referansi 1148KEGG D03186 MeSH butanePubChem CID 7843RTECS numarasi EJ4200000UNII 6LV4FOR43R UN numarasi 1011CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID7024665InChI InChI 1S C4H10 c1 3 4 2 h3 4H2 1 2H3 Key IJDNQMDRQITEOD UHFFFAOYSA N SMILES CCCCOzelliklerKimyasal formul C4H10Molekul kutlesi 58 12 g mol 1Gorunum renksiz gazYogunluk 2 48 kg m3 15 C 59 F Erime noktasi 140 ila 134 C 220 ila 209 F 133 ila 139 KKaynama noktasi 1 ila 1 C 30 ila 34 F 272 ila 274 KCozunurluk su icinde 61 mg L 20 C 68 F log P 2 745Buhar basinci 170 kPa 283 K Henry yasasi sabiti kH 11 nmol Pa 1 kg 1Manyetik alinganlik x 57 4 10 6 cm3 molTermokimyaIsi sigasi C 98 49 J K mol Standart formasyon entalpisi DfH 298 126 3 124 9 kJ molStandart yanma entalpisi DcH 298 2 8781 2 8769 MJ molTehlikelerGHS etiketleme sistemi PiktogramlarIsaret sozcugu DANGERTehlike ifadeleri H220Onlem ifadeleri P210NFPA 704 yangin karosu 140SAParlama noktasi donusturme gecersiz sayi 405 C 761 F 678 K Patlama sinirlari 1 8 8 4 NIOSH ABD maruz kalma limitleri PEL izin verilen noneREL tavsiye edilen TWA 800 ppm 1900 mg m3 IDLH aninda tehlike 1600 ppmBenzeyen bilesiklerBenzeyen alkanes PropanizobutanPentanBenzeyen bilesiklerAksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklariTepkimeleri ve kullanimiBol oksijenli ortamlarda butan yanar ve karbondioksitle su buhari olusturur butan oksijen su karbondioksit su buhari Oksijenin sinirli oldugu durumlardaysa karbon tortu halinde ya da karbon monoksit de olusabilir Cakmak icerisinde sivi butan Butan gazi tup icinde satilir ve propan ile birlikte LPG ya da olarak adlandirilir Ayrica cakmaklarda yakit olarak ve sprey urunlerde itici gaz olarak kullanilir Kaynakca a b Front Matter Nomenclature of Organic Chemistry IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 Blue Book Cambridge The Royal Society of Chemistry 2014 s 4 doi 10 1039 9781849733069 FP001 ISBN 978 0 85404 182 4 Similarly the retained names ethane propane and butane were never replaced by systematic names dicarbane tricarbane and tetracarbane as recommended for analogues of silane disilane phosphane triphosphane and sulfane tetrasulfane a b c d NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards 0068 National Institute for Occupational Safety and Health NIOSH August Wilhelm Von Hofmann 1867 I On the action of trichloride of phosphorus on the salts of the aromatic monamines Proceedings of the Royal Society of London 15 54 62 doi 10 1098 rspl 1866 0018 1 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ocak 2024 W B Kay 1940 Pressure Volume Temperature Relations for n Butane Industrial amp Engineering Chemistry 32 3 358 360 doi 10 1021 ie50363a016