Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Burcî Hanedanı (Arapça: المماليك الشركس, Al Malik Al Sharkas; Çerkesçe: Буржи Лъэпкъ, Burji Tlepq) Mısır'da Memlûk Devleti'nde 1382-1517 döneminde hüküm süren yani en uzun süre hükmeden Memlûk hanedanı. Çerkes kökenlidir. Bu isim "burç" sözcüğünden yani "kale surlarının üstü" anlamına gelmekte ve bu hanedana mensup olan çoğu Çerkes asıllı olan Memluklu kölelerden oluşan askerlerin Kahire kalesi içinde bulunan kışlalarından mülhem olmaktadır.
| Burcî Memlûkler Буржи Лъэпкъ | |
|---|---|
 | |
| Ülke | Memlûk Devleti |
| Milliyet | Çerkes |
| Kuruluş | 1382 |
| Kurucu | Berkuk |
| Yıkılış | 1517 |
| Son hükümdar | II. Tomanbay |
| Unvan(lar) | |
Bu askerler arasında yükselip emir rütbesi alan ve sonra da Sultanlığa yükselenler Kafkasya'da Çerkeslerin bulunduğu bölgelerden getirilen kölelerden oluşmaktaydı. Bu hanedan daha önceki genellikle Kıpçak asıllı ve hatta Rumî Türklerden oluşan Memluklu askerlerin ikamet ettiği Nil Nehri üzerindeki bir adada kışlaları olan askerlerden ortaya çıkan "Bahri Hanedanı"'ndan sonra gelmiştir.
Bu hanedan çok istikrarsız olmuş ve hanedana mensup Memluklu Sultanlarının hükümdarlıkları genellikle kısa sürmüştür. Sultanlığa atanma ve bunun için rekabet, Memluklu emirler arasındaki iktidar çatışmalarına çok bağlı olmuştur. Bu hanedan mensuplarının tahta geçme çatışmaları Memlukluların ellerinde bulunan Kıbrıs adasının Timur'a bağlı güçler tarafından işgal edilmesine ve sonra da bu adanın Hristiyanlar'ın idaresine geçmesine neden olmuştur. Sultanlığa geçme için devam eden çekişmeler en sonunda Memlukluların Osmanlılar tarafından yenilip Mısır'ın Osmanlılar eline geçip Memluk Sultanlığı'nın ortadan kaldırılmasına da neden olduğu iddia edilmektedir.[]
Tarihçe
Hanedanın doğuşu
1250'den itibaren Mısır Kıpçak Türkü asıllı kölemenlere Bahri Hanedanı'na mensup Memluklu Sultanları tarafından idare edilmekteydi. 1377'de Suriye'de çıkan bir isyanla bu devletin idaresi Çerkes kölemenler tarafından ele geçirilmişti ve 1382'de Çerkes asıllı Zahir Sayfeddin Berkuk'un Memluklu Sultanı olarak tahta geçmiştir. 1389'da Bahri Hanedanı'ndan olan Kıpçak kölemenlerinden olan son Memluk Sultanı tekrar iktidarı ele aldıysa da 1390'da Çerkes kökenli Berkuk tekrar tahtını ele geçirdi ve yeni Memluk Sultanlığı kurdu: Çerkes kökenli Sultan Berkuk tarafından Kıpçak Hanedanlığı kaldırılıp onun yerine hanedanlık olmayan yeni sistemli Memluk Sultanlığı kuruldu; kendi Memluk Sultanı'ndan sonra gelen en yetkili komutan, yani ehil olan komutan yeni Memluk Sultanı oluyordu, bu şekilde en yetkili komutana iktidarı devretme sistem-değişikliği 'Çerkesler Dönemi Memluk Sultanlığı'nın sonuna kadar sürdü.
Osmanlılarla ilişkiler
Hanedanının ve Sultanlığın sona erişi
Burcî Hanedanı sultanları
| No. | Saltanatın başı | Saltanat sonu | İsim | Tam isim | Hanedana ilişkisi | Saltanat sonu nedeni |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 1382 | 1389 | Berkuk | Malik Zahir Seyfeddin Osmani Yulbugavi Berkuk | Emir Yelboğa kölesi | Emir Yelboğa tarafından isyan |
| 1389 | 1398 | Berkuk | Malik Zahir Seyfeddin Osmani Yulbugavi Berkuk | İkinci defa | Ölüm | |
| 2 | 1399 | 1405 | Farac | Malık Nasır Zeynedin Ebu-Saadat Farac bin Berkuk | Sultan Berkuk'un oğlu | |
| 3 | 1405 | 1405 | Mansur Abdülaziz | Sultan Berkuk'ün oğlu, Sultan Farac'ın kardeşi | ||
| 1405 | 1412 | Farac | Melik Nasır Zeynedin Ebu-Saadat Farac bin Berkuk | Emir Yaşbak ile Muavyed Şeyh'in komplosu ile öldürülmesi | ||
| 4 | 1412 | 1412 | Mustain | Müsta'in Billah Ebu Fadil Abbasi | Emir Muavyed Şeyh komplosu ile tahttan uzaklaştırıldı. | |
| 5 | 1412 | 1421 | Muavyed Şeyh | Malik Muavyed Ebunaşır Şeyh Mahmudí Zahir | Sultan Berkuk'ün kölemeni | Ölüm |
| 6 | 1421 | 1421 | Muzaffer Ahmed | Malik Muzaffer Ahmed bin Muavyed Şeyh | Sultan Muavyed Şeyh'in ikinci oğlu | Atabegi olan Seyfeddin Tatar tarafından tahttan indirildi |
| 7 | 1421 | 1421 | Seyfeddin Tatar | Malik Zahir Sayfeddin Tatar | Ölüm | |
| 8 | 1421 | 1421 | Salih Muhammed | Malik Salih Nasireddîn Muhammed bin Tatar | Sultan Seyfeddin Tatar'ın oğlu | Barsbay tarafından tahttan indirildi |
| 9 | 1422 | 1438 | Barsbay | Malik Eşref Ebu-Nasır Seyfeddin Barsbay | Emir Zahir Çakmak ve Sultan Berkuk'ün kölemeni | Ölüm |
| 10 | 1438 | 1438 | Aziz Yusuf | Malik Aziz Cemaleddin Yusuf bin Barsbay | Sultan Barsbay'ın oğlu | Emir Çakmak isyanı ile tahttan indirildi. |
| 11 | 1439 | 1453 | Zahir Çakmak | Malik Zahir Sayfeddin Çakmak | Sultan Berkuk'ün kölemeni | Ölüm |
| 12 | 1453 | 1453 | Fahreddin Osman | Malik Mansur Fahreddin Osman bin Çakmak | Sultan Zahir Çakmak oğlu | İnal ve emirler tarafından tahttan indirildi. |
| 13 | 1453 | 1461 | İnal | Malik Eşref Şeydeddin Ebu Nasr-el-Alai el-Zahiri el-Nasır İnal el-Acrud | Sultan Berkuk ve Sultan Farac'ın kölemeni | Ölüm |
| 14 | 1461 | 1451 | Muavyed Ahmed | Malik Muavyed Sihabeddin Ahmed bin İnal | Sultan İnal'ın oğlu | Reformlarına karşı emirlerin komplosu ile tahttan indirildi. |
| 15 | 1461 | 1467 | Hoşkadem | Malik Zahir Seyfeddin Hoşkadem Nasırî el-Muayyadî | Sultan Muavyed Ahmed'in kölemeni | Dizanteriden oldu. |
| 16 | 1467 | 1468 | Zahir Bilbay | Malik Zàhır Sayfeddin Bilbay İnalí el-Muayyadí | Emir Zahir Timur Buğa Rumi tarafından tahttan indirildi. | |
| 17 | 1468 | 1468 | Zahir Timur Buğa | Malik Zàhır Timur Buğa Rumí | Yüksek saray memsubu Hayır Bey komplosu ile tahttan indirildi. | |
| 18 | 1468 | 1496 | Sultan Kayıtbay | Malik Eşref Seyfeddin Kayıtbay | Sultan Barsbay'ın kölemeni | Ölüm |
| 19 | 1496 | 1498 | Nasır Muhammed | Malik Nasır Muhammad bin Kayıtbay | Sultan Kayıtbay'ın oğlu | Emir Adil Tumanbay darbesiyle tahttan indirildi. Hapiste öldürüldü. |
| 20 | 1498 | 1500 | Zahir Kansu | Malik Zshır Kansu | Sultan Nasır Muhammed'in dayısı | Emir Adil Tumanbay darbesiyle tahttan indirildi. |
| 21 | 1500 | 1500 | Eşref Canbulat | Malik Eşref Canbulat | Emir Adil Tumanbay darbesiyle tahttan indirildi. | |
| 22 | 1501 | 1501 | Adil Tumanbay | Malik Adil Sayfeddin Tumanbay | Emirler darbesiyle tahttan indirldi. | |
| 23 | 1501 | 1516 | Kansu Gavri | Malik Eşref Kansu Gavrı | Sultan Kayıtbay'ın kölemeni | Mercidabık Muharebesi'nde öldü. |
| 24 | 1516 | 1517 | Tomanbay | Malik Eşref Tumanbay | Sultan Kansu Gavri'nın yeğeni | Osmanlı Kahire fethine karşı koymakta iken yakalanıp Kahire kalesi kapısında asıldı. |
Dipnotlar
- Fransızca Wikipedia Burjites maddesi25 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca)(Erişme:17.7.2010)
- İngilizce Wikipedia Burji_dynasty maddesi8 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)(Erişme:17.7.2010)
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Clot, Andre (2009), L'Égypte des Mameloüks 1250-1517. L'empire des esclaves Paris:Perrin . (Fransızca)
- Tür. çev.: Clot, Andre (çev. Turhan Ilgaz) (2005), Kölelerin İmparatorluğu Memlüklerin Mısır'ı, İstanbul:Epsilon Yayınları .
- Bosworth, Clifford Edmund (1967) The new İslamic dynasties: a chronological and genealogical manual Edinburgh:Edinburgh University Press İSBN 978-0-7486-2137-8 Google Books1 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişim:2.7.2010)
- Muir, William (2007) The Mameluke or slave dynasty of Egypt, 1260-1517 Piscataway, NJ: Görgias Press. İSBN 978-1-59333-697-4. (Birinci basım: Smith, Elder 1896) (İngilizce)
- El-Makrizi (1997), Al Selouk Leme'refatt Dewall al-Melouk, Kahire: Dar al-kotob, (Arapça).
- İng. çev.: Bohn, Henry G. (çev.), (16969) The Road to Knowledge of the Return of Kings, Chronicles of the Crusades, AMS Press.
- El-Makrizi, (1996) al-Mawaiz wa al-'i'tibar bi dhikr al-khitat wa al-'athar, Kahire:Matabat aladab, (Arapça).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Burci Hanedani Arapca المماليك الشركس Al Malik Al Sharkas Cerkesce Burzhi Lepk Burji Tlepq Misir da Memluk Devleti nde 1382 1517 doneminde hukum suren yani en uzun sure hukmeden Memluk hanedani Cerkes kokenlidir Bu isim burc sozcugunden yani kale surlarinin ustu anlamina gelmekte ve bu hanedana mensup olan cogu Cerkes asilli olan Memluklu kolelerden olusan askerlerin Kahire kalesi icinde bulunan kislalarindan mulhem olmaktadir Burci Memlukler Burzhi LepkUlkeMemluk DevletiMilliyetCerkesKurulus1382KurucuBerkukYikilis1517Son hukumdarII TomanbayUnvan lar Kahire Sultan Kayitbay Camii Ici Bu askerler arasinda yukselip emir rutbesi alan ve sonra da Sultanliga yukselenler Kafkasya da Cerkeslerin bulundugu bolgelerden getirilen kolelerden olusmaktaydi Bu hanedan daha onceki genellikle Kipcak asilli ve hatta Rumi Turklerden olusan Memluklu askerlerin ikamet ettigi Nil Nehri uzerindeki bir adada kislalari olan askerlerden ortaya cikan Bahri Hanedani ndan sonra gelmistir Bu hanedan cok istikrarsiz olmus ve hanedana mensup Memluklu Sultanlarinin hukumdarliklari genellikle kisa surmustur Sultanliga atanma ve bunun icin rekabet Memluklu emirler arasindaki iktidar catismalarina cok bagli olmustur Bu hanedan mensuplarinin tahta gecme catismalari Memluklularin ellerinde bulunan Kibris adasinin Timur a bagli gucler tarafindan isgal edilmesine ve sonra da bu adanin Hristiyanlar in idaresine gecmesine neden olmustur Sultanliga gecme icin devam eden cekismeler en sonunda Memluklularin Osmanlilar tarafindan yenilip Misir in Osmanlilar eline gecip Memluk Sultanligi nin ortadan kaldirilmasina da neden oldugu iddia edilmektedir kaynak belirtilmeli TarihceHanedanin dogusu 1250 den itibaren Misir Kipcak Turku asilli kolemenlere Bahri Hanedani na mensup Memluklu Sultanlari tarafindan idare edilmekteydi 1377 de Suriye de cikan bir isyanla bu devletin idaresi Cerkes kolemenler tarafindan ele gecirilmisti ve 1382 de Cerkes asilli Zahir Sayfeddin Berkuk un Memluklu Sultani olarak tahta gecmistir 1389 da Bahri Hanedani ndan olan Kipcak kolemenlerinden olan son Memluk Sultani tekrar iktidari ele aldiysa da 1390 da Cerkes kokenli Berkuk tekrar tahtini ele gecirdi ve yeni Memluk Sultanligi kurdu Cerkes kokenli Sultan Berkuk tarafindan Kipcak Hanedanligi kaldirilip onun yerine hanedanlik olmayan yeni sistemli Memluk Sultanligi kuruldu kendi Memluk Sultani ndan sonra gelen en yetkili komutan yani ehil olan komutan yeni Memluk Sultani oluyordu bu sekilde en yetkili komutana iktidari devretme sistem degisikligi Cerkesler Donemi Memluk Sultanligi nin sonuna kadar surdu Osmanlilarla iliskiler Hanedaninin ve Sultanligin sona erisiBurci Hanedani sultanlariNo Saltanatin basi Saltanat sonu Isim Tam isim Hanedana iliskisi Saltanat sonu nedeni1 1382 1389 Berkuk Malik Zahir Seyfeddin Osmani Yulbugavi Berkuk Emir Yelboga kolesi Emir Yelboga tarafindan isyan1389 1398 Berkuk Malik Zahir Seyfeddin Osmani Yulbugavi Berkuk Ikinci defa Olum2 1399 1405 Farac Malik Nasir Zeynedin Ebu Saadat Farac bin Berkuk Sultan Berkuk un oglu3 1405 1405 Mansur Abdulaziz Sultan Berkuk un oglu Sultan Farac in kardesi1405 1412 Farac Melik Nasir Zeynedin Ebu Saadat Farac bin Berkuk Emir Yasbak ile Muavyed Seyh in komplosu ile oldurulmesi4 1412 1412 Mustain Musta in Billah Ebu Fadil Abbasi Emir Muavyed Seyh komplosu ile tahttan uzaklastirildi 5 1412 1421 Muavyed Seyh Malik Muavyed Ebunasir Seyh Mahmudi Zahir Sultan Berkuk un kolemeni Olum6 1421 1421 Muzaffer Ahmed Malik Muzaffer Ahmed bin Muavyed Seyh Sultan Muavyed Seyh in ikinci oglu Atabegi olan Seyfeddin Tatar tarafindan tahttan indirildi7 1421 1421 Seyfeddin Tatar Malik Zahir Sayfeddin Tatar Olum8 1421 1421 Salih Muhammed Malik Salih Nasireddin Muhammed bin Tatar Sultan Seyfeddin Tatar in oglu Barsbay tarafindan tahttan indirildi9 1422 1438 Barsbay Malik Esref Ebu Nasir Seyfeddin Barsbay Emir Zahir Cakmak ve Sultan Berkuk un kolemeni Olum10 1438 1438 Aziz Yusuf Malik Aziz Cemaleddin Yusuf bin Barsbay Sultan Barsbay in oglu Emir Cakmak isyani ile tahttan indirildi 11 1439 1453 Zahir Cakmak Malik Zahir Sayfeddin Cakmak Sultan Berkuk un kolemeni Olum12 1453 1453 Fahreddin Osman Malik Mansur Fahreddin Osman bin Cakmak Sultan Zahir Cakmak oglu Inal ve emirler tarafindan tahttan indirildi 13 1453 1461 Inal Malik Esref Seydeddin Ebu Nasr el Alai el Zahiri el Nasir Inal el Acrud Sultan Berkuk ve Sultan Farac in kolemeni Olum14 1461 1451 Muavyed Ahmed Malik Muavyed Sihabeddin Ahmed bin Inal Sultan Inal in oglu Reformlarina karsi emirlerin komplosu ile tahttan indirildi 15 1461 1467 Hoskadem Malik Zahir Seyfeddin Hoskadem Nasiri el Muayyadi Sultan Muavyed Ahmed in kolemeni Dizanteriden oldu 16 1467 1468 Zahir Bilbay Malik Zahir Sayfeddin Bilbay Inali el Muayyadi Emir Zahir Timur Buga Rumi tarafindan tahttan indirildi 17 1468 1468 Zahir Timur Buga Malik Zahir Timur Buga Rumi Yuksek saray memsubu Hayir Bey komplosu ile tahttan indirildi 18 1468 1496 Sultan Kayitbay Malik Esref Seyfeddin Kayitbay Sultan Barsbay in kolemeni Olum19 1496 1498 Nasir Muhammed Malik Nasir Muhammad bin Kayitbay Sultan Kayitbay in oglu Emir Adil Tumanbay darbesiyle tahttan indirildi Hapiste olduruldu 20 1498 1500 Zahir Kansu Malik Zshir Kansu Sultan Nasir Muhammed in dayisi Emir Adil Tumanbay darbesiyle tahttan indirildi 21 1500 1500 Esref Canbulat Malik Esref Canbulat Emir Adil Tumanbay darbesiyle tahttan indirildi 22 1501 1501 Adil Tumanbay Malik Adil Sayfeddin Tumanbay Emirler darbesiyle tahttan indirldi 23 1501 1516 Kansu Gavri Malik Esref Kansu Gavri Sultan Kayitbay in kolemeni Mercidabik Muharebesi nde oldu 24 1516 1517 Tomanbay Malik Esref Tumanbay Sultan Kansu Gavri nin yegeni Osmanli Kahire fethine karsi koymakta iken yakalanip Kahire kalesi kapisinda asildi DipnotlarFransizca Wikipedia Burjites maddesi25 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Fransizca Erisme 17 7 2010 Ingilizce Wikipedia Burji dynasty maddesi8 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Erisme 17 7 2010 Ayrica bakinizMemluk sultanlari listesi Bahri HanedaniDis baglantilarClot Andre 2009 L Egypte des Mamelouks 1250 1517 L empire des esclaves Paris Perrin ISBN 978 2 262 03045 2 Fransizca Tur cev Clot Andre cev Turhan Ilgaz 2005 Kolelerin Imparatorlugu Memluklerin Misir i Istanbul Epsilon Yayinlari ISBN 9753317727 Bosworth Clifford Edmund 1967 The new Islamic dynasties a chronological and genealogical manual Edinburgh Edinburgh University Press ISBN 978 0 7486 2137 8 Google Books1 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisim 2 7 2010 Muir William 2007 The Mameluke or slave dynasty of Egypt 1260 1517 Piscataway NJ Gorgias Press ISBN 978 1 59333 697 4 Birinci basim Smith Elder 1896 Ingilizce El Makrizi 1997 Al Selouk Leme refatt Dewall al Melouk Kahire Dar al kotob Arapca Ing cev Bohn Henry G cev 16969 The Road to Knowledge of the Return of Kings Chronicles of the Crusades AMS Press El Makrizi 1996 al Mawaiz wa al i tibar bi dhikr al khitat wa al athar Kahire Matabat aladab ISBN 977 241 175X Arapca