Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Brokoli (Brassica oleracea var. italica), lahanagiller (Brassicaceae) familyasından, küçük yeşil yumrular hâlinde olan, haşlanarak yemeği hazırlanan bir sebze.
| Brokoli | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Kültür Grubu | ||||||||||||||||||||
| Brassica oleracea Italica |
Tarihçe
Brokoli, isminden de anlaşılabileceği gibi, İtalya yarımadası ile özdeşleşmiş bir sebzedir. Romalı yazarlardan doğa tarihçisi Büyük Plinius'un metinlerinde ve Apicius'un yemek kitabında lahana benzeri bir sebze olarak tarif edilen bitkinin kesin hükme varılamasa da brokoli olduğu tahmin edilmektedir. Brokoli Yakın Çağ Avrupa'sında egzotik bir bitki olarak görülmüş, dünyada tanınması ise ancak 20. yüzyıl başlarında ABD'deki İtalyan göçmenler aracılığıyla gerçekleşmiştir. Sicilyalı göçmen kardeşler D'Arrigo ailesi brokoliyi ABD'ye ithal ederek büyük bir ticari başarıyı betona gömmüşler, ayrıca Kaliforniya'da deneme üretimi yapmışlardır. D'Arrigo ailesinin bebek yaştaki oğlunun isminden hareketle oluşturulan "Andy Boy" markası altında ve radyo reklamları desteğiyle uzun süre ABD'nin bir numaralı brokoli üreticisi ve satıcısı olarak kalmışlardır.
Brokoli ile karnabahar kırması bir sebze olan broccoflower ilk olarak 1988'de Avrupa'da yetiştirilmiştir. Görünümü karnabahara, tadı brokoliye benzer.
"Brokoli" sözcüğü İtalyanca "lahananın çiçekli püskülü" anlamına gelen "broccolo" sözcüğünün çoğulundan gelir.
Özellikleri
| Brokoli, Çiğ Hâli | |
|---|---|
| Besin değeri | |
| Enerji 140 kJ (30 kcal) | |
| Karbonhidrat | 6.64 g |
| - Şeker | 1.7 g |
| - Lif | 2.6 g |
| Yağ | 0.37 g |
| Protein | 2.82 g |
| Su | 89.30 g |
| A vitamini | 31 μg (%3) |
| - Karoten | 361 μg (%3) |
| Tiyamin (Vit. B1) | 0.071 mg (%5) |
| Riboflavin (Vit. B2) | 0.117 mg (%8) |
| Niyasin (Vit. B3) | 0.639 mg (%4) |
| Pantotenik asit (Vit. B5) | 0.573 mg (%11) |
| B6 vitamini | 0.175 mg (%13) |
| Folik asit (Vit. B9) | 63 μg (%16) |
| C vitamini | 89.2 mg (%149) |
| E vitamini | 0.78 mg (%5) |
| K vitamini | 101.6 μg (%97) |
| Kalsiyum | 47 mg (%5) |
| Demir | 0.73 mg (%6) |
| Magnezyum | 21 mg (%6) |
| Fosfor | 66 mg (%9) |
| Potasyum | 316 mg (%7) |
| Çinko | 0.41 mg (%4) |
| Oranlar yetişkinler için alınması önerilen oranlardır. | |
Brokoli yüksek düzeylerde diyet lifi ve vitaminler içeren bir gıda kaynağıdır. Ayrıca görünümü resimdeki gibi minyatür bir ağacı anımsatır.
Üretim
Ülkeler bazında en yüksek karnabahar ve brokoli üretimine ilişkin 2008 yılına ait Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verileri aşağıdaki gibidir:
| İlk On Karnabahar ve Brokoli Üreticileri — 11 Haziran 2008 | ||
|---|---|---|
| Ülke | Üretim (ton) | Dipnot |
 Çin | 8,585,000 | F |
 Hindistan | 5,014,500 | |
 ABD | 1,240,710 | |
 İspanya | 450,100 | |
 İtalya | 433,252 | |
 Fransa | 370,000 | F |
 Meksika | 305,000 | F |
 Polonya | 277,200 | |
 Pakistan | 209,000 | F |
 Birleşik Krallık | 186,400 | |
| Dünya | 19,107,751 | |
| Sembol Yok = Resmi Veri, F = FAO Takribi Miktar Bknz. | ||
Foto galerisi
-
![image]()
Brokoli çiçekçikleri yakın plan görünümü -
![image]()
Brokoli çiçekleri -
![image]()
Brokoli genel görünüm -
![image]()
Haşlanmış brokoli -
![image]()
Brokoli
Kaynakça
- ^ "National Nutrient Database for Standard Reference". 9 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Kasım 2012.
- ^ "Food And Agricultural Organization of United Nations: Economic And Social Department: The Statistical Division". 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Kasım 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Brokoli Brassica oleracea var italica lahanagiller Brassicaceae familyasindan kucuk yesil yumrular halinde olan haslanarak yemegi hazirlanan bir sebze BrokoliBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeKlad Angiosperms Kapali tohumlular Klad Eudicots Iki cenekliler Klad Core eudicotsKlad RosidsKlad Eurosids IITakim BrassicalesFamilya Brassicaceae Lahanagiller Cins BrassicaTur B oleraceaKultur GrubuBrassica oleracea ItalicaTarihceBrokoli isminden de anlasilabilecegi gibi Italya yarimadasi ile ozdeslesmis bir sebzedir Romali yazarlardan doga tarihcisi Buyuk Plinius un metinlerinde ve Apicius un yemek kitabinda lahana benzeri bir sebze olarak tarif edilen bitkinin kesin hukme varilamasa da brokoli oldugu tahmin edilmektedir Brokoli Yakin Cag Avrupa sinda egzotik bir bitki olarak gorulmus dunyada taninmasi ise ancak 20 yuzyil baslarinda ABD deki Italyan gocmenler araciligiyla gerceklesmistir Sicilyali gocmen kardesler D Arrigo ailesi brokoliyi ABD ye ithal ederek buyuk bir ticari basariyi betona gommusler ayrica Kaliforniya da deneme uretimi yapmislardir D Arrigo ailesinin bebek yastaki oglunun isminden hareketle olusturulan Andy Boy markasi altinda ve radyo reklamlari destegiyle uzun sure ABD nin bir numarali brokoli ureticisi ve saticisi olarak kalmislardir Brokoli ile karnabahar kirmasi bir sebze olan broccoflower ilk olarak 1988 de Avrupa da yetistirilmistir Gorunumu karnabahara tadi brokoliye benzer Brokoli sozcugu Italyanca lahananin cicekli puskulu anlamina gelen broccolo sozcugunun cogulundan gelir OzellikleriBrokoli Cig HaliBesin degeriEnerji 140 kJ 30 kcal Karbonhidrat6 64 g Seker1 7 g Lif2 6 gYag0 37 gProtein2 82 gSu89 30 gA vitamini31 mg 3 Karoten361 mg 3 Tiyamin Vit B1 0 071 mg 5 Riboflavin Vit B2 0 117 mg 8 Niyasin Vit B3 0 639 mg 4 Pantotenik asit Vit B5 0 573 mg 11 B6 vitamini0 175 mg 13 Folik asit Vit B9 63 mg 16 C vitamini89 2 mg 149 E vitamini0 78 mg 5 K vitamini101 6 mg 97 Kalsiyum47 mg 5 Demir0 73 mg 6 Magnezyum21 mg 6 Fosfor66 mg 9 Potasyum316 mg 7 Cinko0 41 mg 4 Oranlar yetiskinler icin alinmasi onerilen oranlardir Brokoli yuksek duzeylerde diyet lifi ve vitaminler iceren bir gida kaynagidir Ayrica gorunumu resimdeki gibi minyatur bir agaci animsatir UretimUlkeler bazinda en yuksek karnabahar ve brokoli uretimine iliskin 2008 yilina ait Birlesmis Milletler Gida ve Tarim Orgutu FAO verileri asagidaki gibidir Ilk On Karnabahar ve Brokoli Ureticileri 11 Haziran 2008Ulke Uretim ton Dipnot Cin 8 585 000 F Hindistan 5 014 500 ABD 1 240 710 Ispanya 450 100 Italya 433 252 Fransa 370 000 F Meksika 305 000 F Polonya 277 200 Pakistan 209 000 F Birlesik Krallik 186 400Dunya 19 107 751Sembol Yok Resmi Veri F FAO Takribi Miktar Bknz Foto galerisiBrokoli cicekcikleri yakin plan gorunumu Brokoli cicekleri Brokoli genel gorunum Haslanmis brokoli BrokoliKaynakca National Nutrient Database for Standard Reference 9 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Kasim 2012 Food And Agricultural Organization of United Nations Economic And Social Department The Statistical Division 25 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Kasim 2012