Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Boyle yasası (Bazen Boyle-Mariotte yasası veya Uçucu Gazların Sıvılaştırılması olarak da bilinir), gaz yasalarından biridir. 1662'de İrlandalı doğa filozofu Robert Boyle (Lismore, County Waterford, 1627-1691) tarafından ilk defa basılmıştır. Yasa, Richard Towneley ve Henry Power tarafından Boyle'ın önüne getirilmiş ve Boyle da deneyleri yapıp sonuçları basmıştır. Robert Gunther ve bazı diğer otoritelere göre, deneyin aparatını hazırlayan Boyle'ın asistanı Robert Hooke, yasayı formülize eden insan olabilir. Hooke'un matematik konusundaki becerileri Boyle'ı aşıyordu. Hooke ayrıca, deneyler için gerekli olan vakum pompalarını da icat etmiştir. Fransız fizikçi Edme Mariotte (1620-1684), Boyle'dan bağımsız olarak formülü 1676'da bulmuştur. Bu nedenle de bu yasa, Mariotte ya da Mariotte-Boyle yasası olarak da isimlendirilebilir.
Boyle yasasına göre, sıcaklıklar sabit tutulduğu sürece, belirli ölçüde alınan bir ideal gazın hacmiyle basıncının çarpımı sabittir. Matematiksel bir anlatımla:
k sabitinin değeri, belirli miktarda alınmış gazların hacim ve basınç değerlerine göre yapılmıştır. Sistemde bir değişiklik yaparak - ki bu genellikle gazı içinde bulunduran kabın hacminin değiştirilmesiyle yapılır - yeni hacim ve basınç ölçülmüştür. Bu işlemlerin sonunda çıkan basınç ve hacmin çarpımı k sabitinin değeri olur. Bu noktada tamamıyla doğru olmamakla beraber, V olan hacim arttırıldığında, sıcaklığın sabit tutulduğu göze alınırsa, P olan basınç da bu arttırılmaya oranla azalır. Tam tersi de aynı şekilde geçerlidir; gazın hacmini düşürmek, basıncı arttırır.
Boyle yasası, genellikle, sadece hacim ya da basınç anlamında yapılan bir değişikliğin sonuçlarını önceden tahmin etmek için kullanılır. Belirli ölçüdeki herhangi bir gazın, sıcaklığın sabit tutulması şartıyla (bunun için soğutma ve ısıtma kullanılmalıdır), "önce" ve "sonraki" hacim-basınç ilişkisi aşağıdaki gibidir:
Bu denklem, genellikle herhangi bir (basınç ya da hacim) "sonra" öğesinin bulunması için kullanılır. Örnek:
Boyle yasası, Charles yasası ve Gay-Lussac yasası, birlikte 'nı ortaya çıkarırlar. Bu yasaya bir de Avogadro yasası'nın eklenmesi, ideal gaz yasasını ortaya çıkarır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Boyle yasasi Bazen Boyle Mariotte yasasi veya Ucucu Gazlarin Sivilastirilmasi olarak da bilinir gaz yasalarindan biridir 1662 de Irlandali doga filozofu Robert Boyle Lismore County Waterford 1627 1691 tarafindan ilk defa basilmistir Yasa Richard Towneley ve Henry Power tarafindan Boyle in onune getirilmis ve Boyle da deneyleri yapip sonuclari basmistir Robert Gunther ve bazi diger otoritelere gore deneyin aparatini hazirlayan Boyle in asistani Robert Hooke yasayi formulize eden insan olabilir Hooke un matematik konusundaki becerileri Boyle i asiyordu Hooke ayrica deneyler icin gerekli olan vakum pompalarini da icat etmistir Fransiz fizikci Edme Mariotte 1620 1684 Boyle dan bagimsiz olarak formulu 1676 da bulmustur Bu nedenle de bu yasa Mariotte ya da Mariotte Boyle yasasi olarak da isimlendirilebilir Sicakligin sabit tutuldugu ortamda basinc ve hacim arasindaki iliskiyi gosteren bir animasyon source source source source source source track Boyle yasasina gore sicakliklar sabit tutuldugu surece belirli olcude alinan bir ideal gazin hacmiyle basincinin carpimi sabittir Matematiksel bir anlatimla PV k displaystyle qquad qquad PV k P paskal olarak basinc V kubik metre olarak hacim k gaz sabiti 8 3145 J mol K k sabitinin degeri belirli miktarda alinmis gazlarin hacim ve basinc degerlerine gore yapilmistir Sistemde bir degisiklik yaparak ki bu genellikle gazi icinde bulunduran kabin hacminin degistirilmesiyle yapilir yeni hacim ve basinc olculmustur Bu islemlerin sonunda cikan basinc ve hacmin carpimi k sabitinin degeri olur Bu noktada tamamiyla dogru olmamakla beraber V olan hacim arttirildiginda sicakligin sabit tutuldugu goze alinirsa P olan basinc da bu arttirilmaya oranla azalir Tam tersi de ayni sekilde gecerlidir gazin hacmini dusurmek basinci arttirir Boyle yasasi genellikle sadece hacim ya da basinc anlaminda yapilan bir degisikligin sonuclarini onceden tahmin etmek icin kullanilir Belirli olcudeki herhangi bir gazin sicakligin sabit tutulmasi sartiyla bunun icin sogutma ve isitma kullanilmalidir once ve sonraki hacim basinc iliskisi asagidaki gibidir P1V1 P2V2 displaystyle qquad P 1 V 1 P 2 V 2 Bu denklem genellikle herhangi bir basinc ya da hacim sonra ogesinin bulunmasi icin kullanilir Ornek P2 P1V1 V2 displaystyle qquad P 2 P 1 V 1 V 2 Boyle yasasi Charles yasasi ve Gay Lussac yasasi birlikte ni ortaya cikarirlar Bu yasaya bir de Avogadro yasasi nin eklenmesi ideal gaz yasasini ortaya cikarir