Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
| Birinci Silezya Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Avusturya Veraset Savaşı Silezya Savaşları | |||||||
 Mollwitz Muharebesi’nde Prusya ve Avusturya süvarilerinin çatışması—August Heinrich Ferdinand Tegetmeyer'in 19. yüzyılda yaptığı betimleyici tablo | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Prusya Krallığı |  Habsburg Monarşisi | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| II. Friedrich | Maria Theresa | ||||||
Birinci Silezya Savaşı (1740–1742), Prusya Krallığı ile Habsburg Monarşisi arasında gerçekleşen ve Prusya’nın Avusturya’ya ait Silezya bölgesinin büyük kısmını ele geçirmesiyle sonuçlanan savaştır. Genellikle Silezya ve çevresindeki Moravya ile Bohemya topraklarında geçen çatışma, daha geniş çaplı olan Avusturya Veraset Savaşı’nın bir cephesi olarak değerlendirilir. Aynı zamanda 18. yüzyılda Prusya Kralı II. Friedrich ile Maria Theresa arasında yaşanan ve üç savaştan oluşan Silezya Savaşları dizisinin ilkini oluşturur. Prusya, üç savaşın sonunda Silezya’nın büyük bölümünü kalıcı olarak topraklarına katmıştır.
Arka plan
| ]Silezya, 18. yüzyıl başlarında ekonomik ve stratejik açıdan Habsburg Monarşisi’nin en değerli bölgelerinden biriydi. Bölge, köklü tekstil atölyeleri, zengin kömür ve demir yatakları, gelişmiş şehir altyapısı ve Oder Nehri üzerinden Baltık Denizi’ne ticari erişim sağlaması nedeniyle Habsburglar açısından hem ekonomik hem askeri açıdan büyük önem taşıyordu.Hohenzollern Hanedanı, bölge üzerindeki tarihî hak iddialarını sürdürmekteydi.
1537 yılında Brandenburg elektörü Joachim II Hector ile Silezya’daki Liegnitz (Legnica) ve Brieg (Brzeg) düklükleri arasında yapılan bir veraset anlaşmasına göre, Piast hanedanı soyunun tükenmesi durumunda bu toprakların Brandenburg’a geçmesi öngörülmüştü. Ancak dönemin Bohemya Kralı (ve aynı zamanda Kutsal Roma İmparatoru) I. Ferdinand, bu anlaşmayı geçersiz ilan etmişti. 1618 yılında Brandenburg’un eline geçen Jägerndorf Dükalığı ise Otuz Yıl Savaşı sırasında Habsburglar tarafından zorla geri alınmış ve hanedana karşı yapılan isyana gerekçe gösterilerek el konmuştu. II. Friedrich’in babası I. Friedrich Wilhelm döneminden itibaren bu topraklara dair hak iddiaları Berlin’de hem diplomatik yazışmalarda hem de ordu planlamasında yer almaya başlamıştı.
Bu tarihî zemin üzerine oturan Prusya iddiaları, 1740 yılında yaşanan büyük bir hanedan kriziyle fırsata dönüştü. 20 Ekim 1740’ta Kutsal Roma İmparatoru VI. Karl, erkek varis bırakmadan öldü. Onun ölümüyle birlikte 1713 tarihli Pragmatik yaptırım (Pragmatische sanktion) uyarınca kızı Maria Theresa Habsburg topraklarının tek meşru varisi oldu. VI. Karl hayattayken birçok Avrupa devleti bu düzenlemeyi tanımıştı; fakat ölümünden sonra Bavyera, Saksonya, Fransa ve İspanya gibi devletler tanımadıklarını ilan ederek Habsburg mirasına ortak çıkmaya başladılar.
II. Friedrich, bu karmaşayı Prusya'nın yükselişi için kaçırılmaz bir fırsat olarak değerlendirdi. Henüz tahta çıkalı birkaç ay olmuş genç kral, babasından miras kalan iyi donanımlı orduyu ilk kez sınamaya istekliydi. Silezya'nın Prusya için hem prestij hem de ekonomik anlamda güç çarpanı olduğunu gören Friedrich, Avusturya'nın içinde bulunduğu diplomatik yalnızlığı ve askerî zafiyeti hızla lehine çevirmek istedi. Bu amaçla Aralık 1740’ta Maria Theresa’ya gönderdiği notada, Silezya'nın Prusya’ya bırakılması karşılığında Avusturya’nın geri kalan miras topraklarını garanti edeceğini, Kutsal Roma İmparatorluğu seçiminde eşini destekleyeceğini ve Pragmatik Yaptırım’ı tanıyacağını bildirdi. Fakat bu diplomatik teklif, resmi olarak reddedilmemekle birlikte oyalandı ve cevabın gelmesi beklenmeden II. Friedrich 16 Aralık 1740’ta yaklaşık 27.000 kişilik Prusya ordusuna Silezya’ya girme emri verdi.
Avrupa genelinde ise Prusya’nın bu saldırısı büyük yankı uyandırdı. Fransa, geleneksel Habsburg karşıtlığıyla Bavyera Elektörü Karl Albrecht’i destekliyor; Saksonya ise Moravya ve Yukarı Silezya üzerinde iddialarda bulunuyordu. Bu devletlerin Avusturya’ya karşı olası koalisyonu henüz yeni şekilleniyordu ve Prusya’nın Silezya’yı işgali bu oluşumun katalizörü oldu. Friedrich için diplomatik dengelerin henüz yerine oturmadığı bu dönemde hızlı bir askerî hareket, sadece toprak kazanmakla kalmayacak, aynı zamanda yeni hükümdarlığına “bir büyük zafer”le başlangıç anlamına gelecekti.
Savaşın gelişimi
| ]Prusya’nın Silezya’yı işgali ve ilk başarılar
| ]16 Aralık 1740 tarihinde Prusya Kralı II. Friedrich, yaklaşık 27.000 kişilik düzenli orduyla Avusturya’nın Silezya eyaletine resmî savaş ilanı olmaksızın girdi. Avusturya bu sürpriz harekâta hazırlıksız yakalanmıştı; bölgedeki savunma kuvvetleri yalnızca birkaç dağınık garnizondan ibaretti. Prusya birlikleri hızla ilerleyerek, 2 Ocak 1741’de Breslau (bugünkü Wrocław)’u çatışmasız ele geçirdi. Ardından Ohlau, Brieg ve Glogau kaleleri kuşatıldı. Özellikle Glogau, General Leopold von Anhalt-Dessau’nun yönettiği başarılı bir gece baskını ile Mart 1741’de düştü.
Bu süreçte II. Friedrich, işgalin diplomatik meşruiyetini sağlamak amacıyla Avusturya’ya bir teklif sunmuş; Silezya’nın kendisine bırakılması karşılığında Maria Theresa’nın diğer miras haklarını tanımayı, Avusturya topraklarını garanti etmeyi ve eşi François için imparatorluk seçiminde destek vermeyi önermişti. Ancak bu teklif kabul edilmedi.
Mollwitz Muharebesi ve savaşın yayılması
| ]Avusturya, Neipperg komutasında yaklaşık 18.000 kişilik bir orduyu Moravya üzerinden Silezya’ya sevk etti. Bu kuvvetlerle Prusya ordusu, 10 Nisan 1741’de Mollwitz köyü yakınlarında karşılaştı. Savaşın başlarında Prusya süvarisi etkisiz kalınca II. Friedrich cepheyi terk etmek zorunda kaldı. Ancak Mareşal Schwerin’in komutasındaki piyade birlikleri disiplinli ateş ve taktik düzen sayesinde Avusturya hatlarını yardı ve muharebe Prusya zaferiyle sonuçlandı.
Bu zafer yalnızca askeri bir dönüm noktası değil, aynı zamanda Prusya’nın Avrupa’daki meşruiyetini artıran bir adımdı. Fransa, Bavyera ve Saksonya, Avusturya’ya karşı koalisyon kurarak savaşa dahil oldu. Böylece Silezya’daki bölgesel çatışma hızla kıta çapında bir savaşa dönüştü.
Klein-Schnellendorf Konvansiyonu ve ara barış
| ]1741 sonbaharında Prusya ordusu Silezya’nın büyük bölümünü kontrol altına almıştı. Neisse ve Glatz kuşatma altına alınmışken, Avusturya ile gizli bir mütareke görüşmesi başladı. 9 Ekim 1741’de imzalanan Klein-Schnellendorf Konvansiyonu ile Avusturya geçici olarak Aşağı Silezya’dan çekilmeyi, Prusya da ilerlemeyi durdurmayı kabul etti.
Bu gizli anlaşmanın kamuoyuna duyurulmaması için Neisse kuşatmasında sembolik bir top atışı ile kale “direnmiş gibi” gösterildi, ardından teslim oldu. Bu gelişmeyle birlikte kış aylarında Prusya ordusu, çatışmasız biçimde bölgenin tamamını kontrolü altına aldı. Ancak Fransa’nın ve müttefiklerinin Avusturya karşısında yeterince etkili olamaması, II. Friedrich’i yeniden harekete geçmeye yöneltti.
Chotusitz Muharebesi ve barış süreci
| ]1742 baharında Prusya, Saksonya ile birlikte Moravya’ya sefer düzenledi. Ancak Brünn kuşatmasında başarılı olamadılar ve Sakson ordusu geri çekildi. Bu gelişmeler üzerine Prusya birlikleri de Bohemya’ya döndü. Avusturya, Lorraine Dükü Karl Alexander komutasındaki taze kuvvetlerle karşı saldırıya geçti. 17 Mayıs 1742’de Chotusitz (Chotusice) köyü yakınlarında büyük bir muharebe meydana geldi. Her iki taraf da ciddi kayıplar verdiyse de, Prusya ordusu disiplini ve topçu ateşiyle meydanı ele geçirdi.
Bu muharebeden sonra Avusturya barış masasına oturdu. 11 Haziran 1742’de Breslau Antlaşması imzalandı. Buna göre Avusturya, Silezya’nın neredeyse tamamını ve Glatz Kontluğu’nu Prusya’ya bıraktı. 28 Temmuz 1742’de imzalanan Berlin Antlaşması ile şartlar resmileştirildi.
Sonuçlar ve etkileri
| ]
1742 yılında imzalanan Breslau ve Berlin Antlaşmaları ile Birinci Silezya Savaşı resmen sona erdi. Bu anlaşmalar uyarınca Habsburg Monarşisi, Aşağı Silezya’nın tamamını ve Yukarı Silezya’nın büyük kısmını Prusya Krallığı’na bırakmak zorunda kaldı. Ayrıca Bohemya Krallığı’na bağlı Glatz Kontluğu da Prusya’ya geçti. Avusturya yalnızca Teschen, Troppau ve Jägerndorf çevresindeki küçük bir bölgeyi elinde tutabildi; bu parça daha sonra "Avusturya Silezyası" olarak anılacaktır.
Prusya
| ]Savaş, Prusya’nın tarihindeki en belirleyici dönemeçlerden biri oldu. II. Friedrich, kısa sürede Avrupa’daki statüsünü değiştirmiş ve Prusya’yı bir “büyük güç” olarak uluslararası arenaya taşımıştı. Silezya, zengin maden yatakları (özellikle kömür ve demir), gelişmiş dokuma sanayisi, ticaret yollarına erişimi ve verimli tarım arazileri ile Prusya ekonomisine büyük katkı sağladı. Bu bölgenin ilhakı, Prusya’nın gelirlerini artırdığı gibi, II. Friedrich’in reformlarını ve orduyu daha da güçlendirme planlarını finanse etmesini mümkün kıldı.
Ancak Prusya’nın dış politikadaki manevraları güven sorunu da doğurdu. II. Friedrich, 1741’de Fransa, Saksonya ve Bavyera ile oluşturulan Nymphenburg İttifakı’nın fiilen bir parçası olmuş, fakat 1742’de Avusturya ile tek taraflı barış yaparak müttefiklerini yüzüstü bırakmıştı. Bu tutum, sonraki yıllarda Prusya’nın “güvenilmez ortak” olarak damgalanmasına neden oldu.
Yine de savaş, II. Friedrich’in askerî liderlik yeteneğini ve stratejik vizyonunu Avrupa’ya kabul ettirdi. O andan itibaren “Büyük Friedrich” unvanını kazanan kral, hem Prusya halkı hem de Avrupa kamuoyunda imajını kökten değiştirdi.
Avusturya
| ]Habsburg Monarşisi için savaş, ciddi bir prestij ve kaynak kaybı anlamına geldi. Silezya, yalnızca ekonomik açıdan değil, aynı zamanda Orta Avrupa’daki Avusturya üstünlüğünün sembolüydü. Kaybı, Maria Theresa’nın hükümdarlığının başında büyük bir yara açtı ve monarşinin askeri-idari zafiyetlerini su yüzüne çıkardı.
Ancak bu yenilgi, aynı zamanda köklü bir reform sürecini tetikledi. Maria Theresa, orduyu modernleştirme, vergi sistemini merkezileştirme ve bürokrasiyi yeniden yapılandırma çabalarını hızlandırdı. Ayrıca, Macaristan’daki soylulardan elde ettiği destekle askeri gücünü toparlamayı başardı. Maria Theresa için Silezya’yı yeniden kazanmak bir saplantıya dönüşecek ve 1744 yılında İkinci Silezya Savaşı’nı başlatmasına yol açacaktır.
Avrupa’daki etkiler
| ]Birinci Silezya Savaşı, Avrupa güç dengesi üzerinde kalıcı etkiler bıraktı. Geleneksel olarak “üç büyük” (Avusturya, Fransa, Britanya) tarafından şekillendirilen diplomatik yapı, ilk kez Prusya gibi yükselen bir devletin dahil olmasıyla sarsıldı. Friedrich’in kısa sürede toprak kazancı elde etmesi, “askerî reformlarla yükseliş” modelinin Avrupa’da örnek alınmasına neden oldu.
Savaş ayrıca Avusturya ile Prusya arasında sürecek bir jeopolitik rekabetin başlangıcını temsil eder. Bu rekabet, yalnızca 18. yüzyıl boyunca üç Silezya Savaşı’na değil, 19. yüzyıldaki Alman birliği sürecinde yaşanacak derin çatışmalara da zemin hazırlamıştır.
Kaynakça
| ]- ^ Reed Browning, “New Views on the Silesian Wars”, The Journal of Military History, Cilt 69, No. 2 (Nisan 2005), ss. 521–534.
- ^ Christopher Clark, Iron Kingdom: The Rise and Downfall of Prussia, 1600–1947, Harvard University Press, 2006, s. 123–125.
- ^ T. C. W. Blanning, The Pursuit of Glory: Europe 1648–1815, Penguin Books, 2007, s. 215–216.
- ^ Reed Browning, “New Views on the Silesian Wars”, The Journal of Military History, Cilt 69, No. 2 (Nisan 2005), ss. 521–534.
- ^ Dennis Showalter, The Wars of Frederick the Great, Longman, 1996, s. 51–53.
- ^ a b Antonia Fraser, Maria Teresa: Avusturya İmparatoriçesi, çev. Mehmet Ali Kılıçbay, İstanbul: XYZ Yayınları, 2000.
- ^ a b M. S. Anderson, War of the Austrian Succession 1740–1748, Routledge, 1995, s. 89–91.
- ^ "Silesian Wars", Encyclopædia Britannica Online, Erişim: 21 Kasım 2025.
- ^ Jeremy Black, European Warfare, 1660–1815, Yale University Press, 1994, s. 142.
- ^ a b Christopher Clark, Iron Kingdom: The Rise and Downfall of Prussia, 1600–1947, Harvard University Press, 2006, s. 123–125.
- ^ M. S. Anderson, War of the Austrian Succession 1740–1748, Routledge, 1995, s. 89–91.
- ^ Dennis Showalter, The Wars of Frederick the Great, Longman, 1996, s. 51–53.
- ^ T. C. W. Blanning, The Pursuit of Glory: Europe 1648–1815, Penguin Books, 2007, s. 215–216.
- ^ Reed Browning, “New Views on the Silesian Wars”, The Journal of Military History, Cilt 69, No. 2 (2005), ss. 521–534.
- ^ Anderson, a.g.e., s. 92–93.
- ^ Browning, a.g.m., s. 526.
- ^ Clark, a.g.e., s. 126–127.
- ^ Christopher Clark, Iron Kingdom: The Rise and Downfall of Prussia, 1600–1947, Harvard University Press, 2006, s. 127.
- ^ T. C. W. Blanning, The Pursuit of Glory: Europe 1648–1815, Penguin Books, 2007, s. 216–218.
- ^ M. S. Anderson, War of the Austrian Succession 1740–1748, Routledge, 1995, s. 96–98.
- ^ Reed Browning, “New Views on the Silesian Wars”, The Journal of Military History, 69:2 (2005), ss. 528–529.
- ^ Dennis Showalter, The Wars of Frederick the Great, Longman, 1996, s. 58.
- ^ Anderson, a.g.e., s. 99–100.
- ^ Jeremy Black, European Warfare, 1660–1815, Yale University Press, 1994, s. 142–143.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikipedi ozgur ansiklopedi Birinci Silezya SavasiAvusturya Veraset Savasi Silezya SavaslariMollwitz Muharebesi nde Prusya ve Avusturya suvarilerinin catismasi August Heinrich Ferdinand Tegetmeyer in 19 yuzyilda yaptigi betimleyici tabloTarih16 Aralik 1740 11 Haziran 1742BolgeSilezya Moravya BohemyaSonucPrusya zaferi 1742 Breslau Antlasmasi uyarinca Habsburg Monarsisi Silezya nin cogunu Prusya ya birakti TaraflarPrusya KralligiHabsburg MonarsisiKomutanlar ve liderlerII FriedrichMaria Theresa Birinci Silezya Savasi 1740 1742 Prusya Kralligi ile Habsburg Monarsisi arasinda gerceklesen ve Prusya nin Avusturya ya ait Silezya bolgesinin buyuk kismini ele gecirmesiyle sonuclanan savastir Genellikle Silezya ve cevresindeki Moravya ile Bohemya topraklarinda gecen catisma daha genis capli olan Avusturya Veraset Savasi nin bir cephesi olarak degerlendirilir Ayni zamanda 18 yuzyilda Prusya Krali II Friedrich ile Maria Theresa arasinda yasanan ve uc savastan olusan Silezya Savaslari dizisinin ilkini olusturur Prusya uc savasin sonunda Silezya nin buyuk bolumunu kalici olarak topraklarina katmistir Arka plan span Silezya 18 yuzyil baslarinda ekonomik ve stratejik acidan Habsburg Monarsisi nin en degerli bolgelerinden biriydi Bolge koklu tekstil atolyeleri zengin komur ve demir yataklari gelismis sehir altyapisi ve Oder Nehri uzerinden Baltik Denizi ne ticari erisim saglamasi nedeniyle Habsburglar acisindan hem ekonomik hem askeri acidan buyuk onem tasiyordu Hohenzollern Hanedani bolge uzerindeki tarihi hak iddialarini surdurmekteydi 1742 ye kadar Habsburg yonetimindeki Bohemya Kraliyet Topraklari Silezya nin cogu bu tarihte Prusya ya birakilmistir 1537 yilinda Brandenburg elektoru Joachim II Hector ile Silezya daki Liegnitz Legnica ve Brieg Brzeg duklukleri arasinda yapilan bir veraset anlasmasina gore Piast hanedani soyunun tukenmesi durumunda bu topraklarin Brandenburg a gecmesi ongorulmustu Ancak donemin Bohemya Krali ve ayni zamanda Kutsal Roma Imparatoru I Ferdinand bu anlasmayi gecersiz ilan etmisti 1618 yilinda Brandenburg un eline gecen Jagerndorf Dukaligi ise Otuz Yil Savasi sirasinda Habsburglar tarafindan zorla geri alinmis ve hanedana karsi yapilan isyana gerekce gosterilerek el konmustu II Friedrich in babasi I Friedrich Wilhelm doneminden itibaren bu topraklara dair hak iddialari Berlin de hem diplomatik yazismalarda hem de ordu planlamasinda yer almaya baslamisti Bu tarihi zemin uzerine oturan Prusya iddialari 1740 yilinda yasanan buyuk bir hanedan kriziyle firsata donustu 20 Ekim 1740 ta Kutsal Roma Imparatoru VI Karl erkek varis birakmadan oldu Onun olumuyle birlikte 1713 tarihli Pragmatik yaptirim Pragmatische sanktion uyarinca kizi Maria Theresa Habsburg topraklarinin tek mesru varisi oldu VI Karl hayattayken bircok Avrupa devleti bu duzenlemeyi tanimisti fakat olumunden sonra Bavyera Saksonya Fransa ve Ispanya gibi devletler tanimadiklarini ilan ederek Habsburg mirasina ortak cikmaya basladilar Maria Theresa Martin van Meytens y 1744 II Friedrich bu karmasayi Prusya nin yukselisi icin kacirilmaz bir firsat olarak degerlendirdi Henuz tahta cikali birkac ay olmus genc kral babasindan miras kalan iyi donanimli orduyu ilk kez sinamaya istekliydi Silezya nin Prusya icin hem prestij hem de ekonomik anlamda guc carpani oldugunu goren Friedrich Avusturya nin icinde bulundugu diplomatik yalnizligi ve askeri zafiyeti hizla lehine cevirmek istedi Bu amacla Aralik 1740 ta Maria Theresa ya gonderdigi notada Silezya nin Prusya ya birakilmasi karsiliginda Avusturya nin geri kalan miras topraklarini garanti edecegini Kutsal Roma Imparatorlugu seciminde esini destekleyecegini ve Pragmatik Yaptirim i taniyacagini bildirdi Fakat bu diplomatik teklif resmi olarak reddedilmemekle birlikte oyalandi ve cevabin gelmesi beklenmeden II Friedrich 16 Aralik 1740 ta yaklasik 27 000 kisilik Prusya ordusuna Silezya ya girme emri verdi Avrupa genelinde ise Prusya nin bu saldirisi buyuk yanki uyandirdi Fransa geleneksel Habsburg karsitligiyla Bavyera Elektoru Karl Albrecht i destekliyor Saksonya ise Moravya ve Yukari Silezya uzerinde iddialarda bulunuyordu Bu devletlerin Avusturya ya karsi olasi koalisyonu henuz yeni sekilleniyordu ve Prusya nin Silezya yi isgali bu olusumun katalizoru oldu Friedrich icin diplomatik dengelerin henuz yerine oturmadigi bu donemde hizli bir askeri hareket sadece toprak kazanmakla kalmayacak ayni zamanda yeni hukumdarligina bir buyuk zafer le baslangic anlamina gelecekti 1739 da Prusya veliaht prensi olarak II Friedrich in Antoine Pesne tarafindan yapilmis portresiSavasin gelisimi span Prusya nin Silezya yi isgali ve ilk basarilar span 16 Aralik 1740 tarihinde Prusya Krali II Friedrich yaklasik 27 000 kisilik duzenli orduyla Avusturya nin Silezya eyaletine resmi savas ilani olmaksizin girdi Avusturya bu surpriz harekata hazirliksiz yakalanmisti bolgedeki savunma kuvvetleri yalnizca birkac daginik garnizondan ibaretti Prusya birlikleri hizla ilerleyerek 2 Ocak 1741 de Breslau bugunku Wroclaw u catismasiz ele gecirdi Ardindan Ohlau Brieg ve Glogau kaleleri kusatildi Ozellikle Glogau General Leopold von Anhalt Dessau nun yonettigi basarili bir gece baskini ile Mart 1741 de dustu 1738 Viyana Antlasmasi sonrasi Avrupa Prusya mor Habsburg Monarsisi altin rengiyle gosterilmistir Bu surecte II Friedrich isgalin diplomatik mesruiyetini saglamak amaciyla Avusturya ya bir teklif sunmus Silezya nin kendisine birakilmasi karsiliginda Maria Theresa nin diger miras haklarini tanimayi Avusturya topraklarini garanti etmeyi ve esi Francois icin imparatorluk seciminde destek vermeyi onermisti Ancak bu teklif kabul edilmedi Mollwitz Muharebesi ve savasin yayilmasi span Avusturya Neipperg komutasinda yaklasik 18 000 kisilik bir orduyu Moravya uzerinden Silezya ya sevk etti Bu kuvvetlerle Prusya ordusu 10 Nisan 1741 de Mollwitz koyu yakinlarinda karsilasti Savasin baslarinda Prusya suvarisi etkisiz kalinca II Friedrich cepheyi terk etmek zorunda kaldi Ancak Maresal Schwerin in komutasindaki piyade birlikleri disiplinli ates ve taktik duzen sayesinde Avusturya hatlarini yardi ve muharebe Prusya zaferiyle sonuclandi Bu zafer yalnizca askeri bir donum noktasi degil ayni zamanda Prusya nin Avrupa daki mesruiyetini artiran bir adimdi Fransa Bavyera ve Saksonya Avusturya ya karsi koalisyon kurarak savasa dahil oldu Boylece Silezya daki bolgesel catisma hizla kita capinda bir savasa donustu Klein Schnellendorf Konvansiyonu ve ara baris span 1741 sonbaharinda Prusya ordusu Silezya nin buyuk bolumunu kontrol altina almisti Neisse ve Glatz kusatma altina alinmisken Avusturya ile gizli bir mutareke gorusmesi basladi 9 Ekim 1741 de imzalanan Klein Schnellendorf Konvansiyonu ile Avusturya gecici olarak Asagi Silezya dan cekilmeyi Prusya da ilerlemeyi durdurmayi kabul etti Bu gizli anlasmanin kamuoyuna duyurulmamasi icin Neisse kusatmasinda sembolik bir top atisi ile kale direnmis gibi gosterildi ardindan teslim oldu Bu gelismeyle birlikte kis aylarinda Prusya ordusu catismasiz bicimde bolgenin tamamini kontrolu altina aldi Ancak Fransa nin ve muttefiklerinin Avusturya karsisinda yeterince etkili olamamasi II Friedrich i yeniden harekete gecmeye yoneltti Chotusitz Muharebesi ve baris sureci span 1742 baharinda Prusya Saksonya ile birlikte Moravya ya sefer duzenledi Ancak Brunn kusatmasinda basarili olamadilar ve Sakson ordusu geri cekildi Bu gelismeler uzerine Prusya birlikleri de Bohemya ya dondu Avusturya Lorraine Duku Karl Alexander komutasindaki taze kuvvetlerle karsi saldiriya gecti 17 Mayis 1742 de Chotusitz Chotusice koyu yakinlarinda buyuk bir muharebe meydana geldi Her iki taraf da ciddi kayiplar verdiyse de Prusya ordusu disiplini ve topcu atesiyle meydani ele gecirdi Bu muharebeden sonra Avusturya baris masasina oturdu 11 Haziran 1742 de Breslau Antlasmasi imzalandi Buna gore Avusturya Silezya nin neredeyse tamamini ve Glatz Kontlugu nu Prusya ya birakti 28 Temmuz 1742 de imzalanan Berlin Antlasmasi ile sartlar resmilestirildi Sonuclar ve etkileri span Silezya Savaslari sirasinda Orta Avrupa daki baslica catisma bolgeleri 1756 yili itibariyla Prusya mavi ve Avusturya kirmizi topraklari gosterilmistir 1742 yilinda imzalanan Breslau ve Berlin Antlasmalari ile Birinci Silezya Savasi resmen sona erdi Bu anlasmalar uyarinca Habsburg Monarsisi Asagi Silezya nin tamamini ve Yukari Silezya nin buyuk kismini Prusya Kralligi na birakmak zorunda kaldi Ayrica Bohemya Kralligi na bagli Glatz Kontlugu da Prusya ya gecti Avusturya yalnizca Teschen Troppau ve Jagerndorf cevresindeki kucuk bir bolgeyi elinde tutabildi bu parca daha sonra Avusturya Silezyasi olarak anilacaktir Prusya span Savas Prusya nin tarihindeki en belirleyici donemeclerden biri oldu II Friedrich kisa surede Avrupa daki statusunu degistirmis ve Prusya yi bir buyuk guc olarak uluslararasi arenaya tasimisti Silezya zengin maden yataklari ozellikle komur ve demir gelismis dokuma sanayisi ticaret yollarina erisimi ve verimli tarim arazileri ile Prusya ekonomisine buyuk katki sagladi Bu bolgenin ilhaki Prusya nin gelirlerini artirdigi gibi II Friedrich in reformlarini ve orduyu daha da guclendirme planlarini finanse etmesini mumkun kildi Ancak Prusya nin dis politikadaki manevralari guven sorunu da dogurdu II Friedrich 1741 de Fransa Saksonya ve Bavyera ile olusturulan Nymphenburg Ittifaki nin fiilen bir parcasi olmus fakat 1742 de Avusturya ile tek tarafli baris yaparak muttefiklerini yuzustu birakmisti Bu tutum sonraki yillarda Prusya nin guvenilmez ortak olarak damgalanmasina neden oldu Yine de savas II Friedrich in askeri liderlik yetenegini ve stratejik vizyonunu Avrupa ya kabul ettirdi O andan itibaren Buyuk Friedrich unvanini kazanan kral hem Prusya halki hem de Avrupa kamuoyunda imajini kokten degistirdi Avusturya span Habsburg Monarsisi icin savas ciddi bir prestij ve kaynak kaybi anlamina geldi Silezya yalnizca ekonomik acidan degil ayni zamanda Orta Avrupa daki Avusturya ustunlugunun semboluydu Kaybi Maria Theresa nin hukumdarliginin basinda buyuk bir yara acti ve monarsinin askeri idari zafiyetlerini su yuzune cikardi Ancak bu yenilgi ayni zamanda koklu bir reform surecini tetikledi Maria Theresa orduyu modernlestirme vergi sistemini merkezilestirme ve burokrasiyi yeniden yapilandirma cabalarini hizlandirdi Ayrica Macaristan daki soylulardan elde ettigi destekle askeri gucunu toparlamayi basardi Maria Theresa icin Silezya yi yeniden kazanmak bir saplantiya donusecek ve 1744 yilinda Ikinci Silezya Savasi ni baslatmasina yol acacaktir Avrupa daki etkiler span Birinci Silezya Savasi Avrupa guc dengesi uzerinde kalici etkiler birakti Geleneksel olarak uc buyuk Avusturya Fransa Britanya tarafindan sekillendirilen diplomatik yapi ilk kez Prusya gibi yukselen bir devletin dahil olmasiyla sarsildi Friedrich in kisa surede toprak kazanci elde etmesi askeri reformlarla yukselis modelinin Avrupa da ornek alinmasina neden oldu Savas ayrica Avusturya ile Prusya arasinda surecek bir jeopolitik rekabetin baslangicini temsil eder Bu rekabet yalnizca 18 yuzyil boyunca uc Silezya Savasi na degil 19 yuzyildaki Alman birligi surecinde yasanacak derin catismalara da zemin hazirlamistir Kaynakca span Reed Browning New Views on the Silesian Wars The Journal of Military History Cilt 69 No 2 Nisan 2005 ss 521 534 Christopher Clark Iron Kingdom The Rise and Downfall of Prussia 1600 1947 Harvard University Press 2006 s 123 125 T C W Blanning The Pursuit of Glory Europe 1648 1815 Penguin Books 2007 s 215 216 Reed Browning New Views on the Silesian Wars The Journal of Military History Cilt 69 No 2 Nisan 2005 ss 521 534 Dennis Showalter The Wars of Frederick the Great Longman 1996 s 51 53 a b Antonia Fraser Maria Teresa Avusturya Imparatoricesi cev Mehmet Ali Kilicbay Istanbul XYZ Yayinlari 2000 a b M S Anderson War of the Austrian Succession 1740 1748 Routledge 1995 s 89 91 Silesian Wars Encyclopaedia Britannica Online Erisim 21 Kasim 2025 Jeremy Black European Warfare 1660 1815 Yale University Press 1994 s 142 a b Christopher Clark Iron Kingdom The Rise and Downfall of Prussia 1600 1947 Harvard University Press 2006 s 123 125 M S Anderson War of the Austrian Succession 1740 1748 Routledge 1995 s 89 91 Dennis Showalter The Wars of Frederick the Great Longman 1996 s 51 53 T C W Blanning The Pursuit of Glory Europe 1648 1815 Penguin Books 2007 s 215 216 Reed Browning New Views on the Silesian Wars The Journal of Military History Cilt 69 No 2 2005 ss 521 534 Anderson a g e s 92 93 Browning a g m s 526 Clark a g e s 126 127 Christopher Clark Iron Kingdom The Rise and Downfall of Prussia 1600 1947 Harvard University Press 2006 s 127 T C W Blanning The Pursuit of Glory Europe 1648 1815 Penguin Books 2007 s 216 218 M S Anderson War of the Austrian Succession 1740 1748 Routledge 1995 s 96 98 Reed Browning New Views on the Silesian Wars The Journal of Military History 69 2 2005 ss 528 529 Dennis Showalter The Wars of Frederick the Great Longman 1996 s 58 Anderson a g e s 99 100 Jeremy Black European Warfare 1660 1815 Yale University Press 1994 s 142 143