Vikipedi özgür ansiklopedi Bu madde öksüz maddedir zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur Lü

Vikipedi ozgur ansiklopedi Bu madde oksuz maddedir zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmis bir baglanti yoktur Lutfen ilgili maddelerden bu sayfaya baglanti vermeye calisin Eylul 2022 Bijon somunlari ve bijon civatalari lastik tekerlekli motorlu tasitlarin ve jantlarini tespit etmek icin kullanilan somun veya civata seklindeki baglanti elemanlaridir Bijon somunlari flansa siki gecme olarak yerlestirilmis saplamalara vidalanir Bijon civatalari ise gobek flansi uzerindeki dis acilmis deliklere vidalanir Dort adedi gobek saplamalarinin uzerinde 13 adet bijon somunu Soldan saga uc adedi farkli boylarda M12 1 5 mm digeri M14 1 5 mm ebadinda kuresel mansonlu dort adet bijon civatasi Kita Avrupasi ndaki bazi ureticilerin orn Audi BMW Citroen Fiat Lancia Mercedes Benz Peugeot Renault Saab Volkswagen Volvo gibi otomobil ve hafif ticari araclarinin tekerleklerinde ve bazi lastik tekerlekli traktorlerin on dingillerinde civata delik baglantisi ABD Birlesik Krallik ve Asya ulkelerinde uretilen otomobillerin ticari araclarin ve genellikle tum agir vasitalarin is ve tarim makinelerinin ve askeri araclarin tekerleklerinde somun saplama baglantisi tercih edilmektedir Baglanti elemanlarina gore tekerlek gobek flanslari Tekerlegin bijon somunuyla tespit edildigi tasitlarda tekerlek gobek flansi uzerinde genelde tekerlegin donus yonune dogru pafta acilmis saplamalar bulunur Bu ayni zamanda tekerlegin tespitinde kolaylik saglar Tekerlegin bijon civatasiyla tespit edildigi tasitlarda tekerlek gobek flansi uzerinde genelde tekerlegin donus yonune dogru dis acilmis bijon delikleri bulunur Bazi tasitlarda bijon civatalarina ek olarak fren diskinin tekerlek gobegine baglanmasi icin ek bir civata kullanilmaktadir Baglanti elemanlarinin geometrisi ve tespiti span Bijon deliklerinden merkezlenen flanslar icin kullanilan bilyali yaka ustte ve konik yaka altta bijon civatalari Bijon somunlari ve civatalari delik kenari ile genellikle 60 konik kuresel veya duz bir temas yuzeyine manson veya yaka sahip olabilir Tekerlegin bijon delikleri uzerinden merkezlenmesi durumunda jantin tasarimina gore konik veya kuresel mansonlu bijon somunu veya civatasi kullanilmasi gerekir tekerlegin gobek merkez deligi uzerinden merkezlenmesi durumunda ise bijon somunlari uzerinden merkezlemeye gerek kalmaz ve duz manson somun veya civata kullanilabilir Bijon somunu ve civatasi her zaman kullanilan janta uymalidir Yanlis somun veya civata kullanilmissa surus sirasinda gevseme riski ortaya cikabilir Bir bijon somunu uzerinde istavroz tipi Bijon somunlarini ve civatalarini gevsetmek veya sikmak icin genellikle uclari uzerinde farkli caplarda lokma uclari olan istavroz veya levye seklinde bir anahtar kullanilir Tasit bakim ve onarimi yapilan isletmelerde veya atolyelerde ise cogunlukla kullanilir Celik jantlarin bijon deliklerinin kenari koniktir ve sikildiginda elastik olarak egilir Bu ozellik bir genisletme vidasi baglantisina benzer kendi kendini kilitleyen esnek bir vidalama baglantisi saglar Dokum alasim jantlar bu elastik unsurlardan yoksundur Bu sebeple istenen elastik genisleme icin genellikle celik jantlardan cok daha uzun vidalama delikleri gerektirir Baglanti elemanlarinin boyutlari span Bijon somun ve civatalari tekerlege belirli captaki bir dairesel eksen uzerinde tespit edilir Bu eksene bijon araligi veya eksen capi PCD denir ve her bir tekerlegin uzerindeki bijon somun veya civata sayisi ve bu araligin capi seklinde belirtilir Ornegin 4 98 dort adet bijon bijon araligi 98 milimetre 4 in veya 6 139 7 alti adet bijon bijon araligi 139 7 milimetre 6 in anlamina gelir Otomobillerde bazi hafif ticari arac ve motosikletlerde uc dort veya bes adet bijon somun ve civatasi kullanimi ticari araclarda SUV lerde agir vasitalarda is makinelerinde ve askeri araclarda besten fazla genelde 12 adede kadar bijon somunu kullanimi yaygindir Bijon somunlari ve civatalari farkli dis ve anahtar ebatlarinda bulunabilir Bijon somun ve civatalarinin metrik vida boyutlari M10 1 25 M12 adim araliklari 1 25 1 5 veya 1 75 mm M14 adim araliklari 1 25 1 5 veya 2 mm M16 1 5 seklinde olabilir 1970 lerin baslarina kadar uretilen cogu Amerikan araclarinda emperyal birimlere gore vida boyutlari kullanilmis olup marka ve modele gore 7 16 20 11 1 mm 1 2 20 12 7 mm veya 9 16 20 14 3 mm boyutunda vidalar bulunabilir Calinmaya karsi koruma span Alasim jant uzerinde kilitli bijon civatasi kirmizi kesikli cember icerisinde gosterilmistir Alasim jantlarin ve lastiklerin calinmasina karsi onlem olarak normal bijon anahtariyla gevsetilemeyen ancak sadece ozel bir anahtar ile gevsetilebilen kilitlenir basli somun ve civatalar kullanilir Her tekerlek icin bir adet kullanilmasi yeterlidir Sikma torku span Bijon somunlari ve civatalari tekerlegi tekerlek gobeginde ve dolayisiyla arac uzerinde tuttugundan bijon somunlarinin dogru torkla sikilmasi onemlidir Bu nedenle bijon somun ve civatalarini havali tornavida veya benzer bir aletle tekerlege karsilikli sirayla tespit edip araci yere indirdikten sonra her bir bijon somununun veya civatasinin tork anahtariyla yeniden sikilmasi onerilir Gerekli sikma tork degeri esasen dis tipine jantin tipine ve malzemesine baglidir Otomobiller icin bakim ve kullanim kilavuzlarinda 85 ila 200 Nm arasinda bir sikma torku uygulanmasi gerektigi belirtilir Korozyona karsi koruma span Bir tekerlegin degistirilmesi gerektiginde bijon somunu ile saplamalarinin veya civatalarinin vidali yuzeylerinin paslanmasi tekerlegin aractan sokulmesini zorlastirabilir Bu durumda bijon anahtarina ek olarak daha uzun kollu bir alet kullanilmasi gerekebilir Cok az uretici ornegin Porsche dislerde ve temas yuzeylerinde ozel yaglayici kullanimina izin verir Genelde istisnalari disinda dislerin ve konik yuzeylerin yaglanmamasi veya greslenmemesi gerekir Tasit ureticisi tarafindan belirtilen sikma tork degerleri sadece kuru haldeki vida baglantilari icin gecerlidir Korozyona ugramis baglanti yuzeyleri sadece bir veya solusyon ile temizlenmelidir Fren disklerinin cevresindeki sicakliklar cok yuksek oldugundan somunlarin paslanmasini onlemek icin normal yaglama gresi kullanilmasi uygun degildir Bunun yerine direncli bir ayirma maddesi olarak sicakliga dayanikli parcaciklar iceren seramik veya bakir macunu gibi bilesiklerin kullanilmasi daha uygundur Gobek somunu span Porsche 997 GT3 3 8 in gobek somunlu janti Bazi yaris ve spor araclarinda ozellikle tekerlekleri hizlica degistirebilmek amaciyla jantlar tekerlek gobegine tek bir bijon somunu veya civatasiyla tespit edilir Merkezi bijon somun ve civatalar tasarimlarinin bir ozelligi olarak genellikle tekerleklerin ileri hareketteki donus yonunun tersine dogru sikilir Aracin sag tarafindaki merkezi bijonlarin baglanti elemanlari sol yonlu dislere sahiptir Ilgili normlar ve standartlar span DIN 74361 Motorlu tasitlar ve romorklar icin disk tekerleklerKaynakca ve notlar span Ing Pitch circle diameter Bolt Sirkel 8 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Lug Nut Sizes for All Car Manufacturers 7 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Montage und Funktionsbeschreibung des Zeta Centerlocksystems PDF 565 kB T Tool Precision GmbH Almanca 2015 12 21 Erisim tarihi 2017 06 28 2 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Arsivlenmis kopya PDF 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2021 Kategoriler VidalarOtomotiv suspansiyon teknolojileriTekerleklerGizli kategoriler Webarsiv sablonu wayback baglantilariOksuz maddeler Eylul 2022