Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Behice Sadık Boran (1 Mayıs 1910, Bursa – ö. 10 Ekim 1987, Brüksel), Türkiye İşçi Partisinin son Genel Başkanı, siyasetçi, akademisyen ve sosyolog.
| Behice Boran | |
|---|---|
 | |
| Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı | |
| Görev süresi 1971-1980 | |
| Yerine geldiği | Şaban Yıldız |
| Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 13. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 22 Ekim 1965 - 12 Ekim 1969 | |
| Seçim bölgesi | 1965 – Şanlıurfa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1 Mayıs 1910 Bursa, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 10 Ekim 1987 (77 yaşında) Brüksel, Belçika |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
| Partisi | Türkiye İşçi Partisi |
| Evlilik(ler) | |
| Bitirdiği okul | İstanbul Üniversitesi Ankara Üniversitesi |
| Mesleği | Akademisyen, siyasetçi, sosyolog |
Yaşamı
Ailesi 1890’larda Bursa’ya göç etmiş Kazan Tatarıydı. Tahıl ticareti yapan Sadık Bey ile Mahire Hanım’ın kızı olarak 1910’da Bursa’da doğdu. Üç kardeşin en küçüğüydü.
Boran, ilkokula Bursa’da başladı. Kurtuluş Savaşı döneminde Yunanlar Bursa’ya girince, ailesiyle İstanbul’a göç etti. Orta öğrenimini Arnavutköy Amerikan Kız Koleji'nde yaptı. Babası okuryazar, aydın bir adamdı. Çocuklarının yabancı dil eğitimine çok önem veriyordu. Bu sebepten Fransız okuluna yazdırıldı. Bu okul kapatılınca Arnavutköy’deki Amerikan Kız Koleji’nde okumaya başladı. Amerikan Kız Koleji'nin, yani şimdiki adıyla Robert Kolej'in, 1927’de orta, 1931’de lise kısmını birincilikle bitiren ilk Türk kız öğrenci oldu. Manisa Orta Mektebi İngilizce muallimeliğine atandı. Amerikan Michigan Üniversitesi (ABD) ona burs verme teklifinde bulundu. Behice Boran'ı bu üniversiteye öneren kişi, Amerikan Kız Koleji'ndeki tarih öğretmeniydi.
Michigan Üniversitesi'nde sosyoloji doktorasını tamamladıktan sonra 1939'da Türkiye'ye döndü ve Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinin (DTCF) Sosyoloji Bölümü'ne doçent olarak atandı. Aynı dönemde ve dergilerinin yayın faaliyetine katıldı. 1946'da Nevzat Hatko ile evlenen Boran, 1948'de siyasi görüşleri nedeniyle üniversiteden uzaklaştırıldı. 1950 yılında kurucusu ve Başkanı olduğu Barışseverler Cemiyeti, Menderes Hükûmeti'nin Kore'ye asker göndermesini kınayan bir bildiri yayımlayınca 15 ay hapis cezası aldı.
1962'de Türkiye İşçi Partisi'ne üye olan Boran, 1965 seçimlerinde Urfa'dan Milletvekili seçildi. TİP Genel Başkanı Mehmet Ali Aybar'a karşı tavır aldı ve 1970 yılındaki Parti Kurultayı'nda Genel Başkan seçildi.12 Mart 1971 muhtırası ile birlikte tutuklandı ve partisi kapatıldı. Boran, 15 yıl hapis cezası aldı. 1974 yılında ilan edilen genel aftan yararlanarak serbest kaldı. 1975'te tekrar kurulan TİP'in Genel Başkanı seçildi. 12 Eylül 1980 darbesinin ardından kısa süre ev hapsinde tutulan Boran, daha sonra yurt dışına çıktı. “Sosyalist doğulmaz, sosyalist yaşanır.” sözüyle hafızalarda yer edindi.
Ölümü
1981'de yurttaşlıktan çıkarıldı. Yurt dışında iken TKP ile TİP'in birleşme kararı aldıklarını duyurdu ve iki gün sonra da öldü.
Cenazesi Türkiye'ye getirilen Boran, İstanbul'da düzenlenen törenlerin ardından 18 Ekim'de İstanbul Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Eserleri
Savunma, Behice Boran
Çevirileri
- Platon (1944) Devlet Adamı, İstanbul: Maarif Vekilliği (Mehmet Karasan'la Birlikte).
- Granville-Barker, Harley (1946), Voysey Mirası, İzmir: Tülin.
- Steinbeck, John (1964) Sardalya Sokağı, İstanbul: Batı.
- Fast, Howard Melvin (1966) Hürriyet Yolu, İstanbul: İstanbul Matbaası.
Hakkında yazılmış kitaplar
- "Behice: Bir devrimci... Bir kadın... Bir anne...", Emel Koç, Destek Yay. 2010 ()
- "Behice Boran Öğretim Üyesi, Siyasetçi, Kuramcı", Gökhan Atılgan, Yordam Kitap.
- "Akıntıya Karşı... Behice Boran", Güzella Bayındır, Yazılama Yay. 2010 ()
Kaynakça
- Kayalı, Kurtuluş (2001) Türk Düşünce Dünyasında Yol İzleri, İstanbul: İletişim.
- Kolektif (2002) Biyografya 2: Behice Boran, İstanbul: Bağlam.
- Mumcu, Uğur (1996) Bir Uzun Yürüyüş, Ankara: um:ag
Dış bağlantılar
| Vikisöz'de Behice Boran ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- Behice Boran, BBC Türkçe, 1983 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Behice Sadik Boran 1 Mayis 1910 Bursa o 10 Ekim 1987 Bruksel Turkiye Isci Partisinin son Genel Baskani siyasetci akademisyen ve sosyolog Behice BoranTurkiye Isci Partisi Genel BaskaniGorev suresi 1971 1980Yerine geldigi Saban YildizYerine gelen Makam kaldirildiTurkiye Buyuk Millet Meclisi 13 Donem MilletvekiliGorev suresi 22 Ekim 1965 12 Ekim 1969Secim bolgesi 1965 SanliurfaKisisel bilgilerDogum 1 Mayis 1910 Bursa Osmanli ImparatorluguOlum 10 Ekim 1987 77 yasinda Bruksel BelcikaDefin yeri Zincirlikuyu Mezarligi IstanbulPartisi Turkiye Isci PartisiEvlilik ler Bitirdigi okul Istanbul Universitesi Ankara UniversitesiMeslegi Akademisyen siyasetci sosyologYasamiAilesi 1890 larda Bursa ya goc etmis Kazan Tatariydi Tahil ticareti yapan Sadik Bey ile Mahire Hanim in kizi olarak 1910 da Bursa da dogdu Uc kardesin en kucuguydu Boran ilkokula Bursa da basladi Kurtulus Savasi doneminde Yunanlar Bursa ya girince ailesiyle Istanbul a goc etti Orta ogrenimini Arnavutkoy Amerikan Kiz Koleji nde yapti Babasi okuryazar aydin bir adamdi Cocuklarinin yabanci dil egitimine cok onem veriyordu Bu sebepten Fransiz okuluna yazdirildi Bu okul kapatilinca Arnavutkoy deki Amerikan Kiz Koleji nde okumaya basladi Amerikan Kiz Koleji nin yani simdiki adiyla Robert Kolej in 1927 de orta 1931 de lise kismini birincilikle bitiren ilk Turk kiz ogrenci oldu Manisa Orta Mektebi Ingilizce muallimeligine atandi Amerikan Michigan Universitesi ABD ona burs verme teklifinde bulundu Behice Boran i bu universiteye oneren kisi Amerikan Kiz Koleji ndeki tarih ogretmeniydi Michigan Universitesi nde sosyoloji doktorasini tamamladiktan sonra 1939 da Turkiye ye dondu ve Dil ve Tarih Cografya Fakultesinin DTCF Sosyoloji Bolumu ne docent olarak atandi Ayni donemde ve dergilerinin yayin faaliyetine katildi 1946 da Nevzat Hatko ile evlenen Boran 1948 de siyasi gorusleri nedeniyle universiteden uzaklastirildi 1950 yilinda kurucusu ve Baskani oldugu Barisseverler Cemiyeti Menderes Hukumeti nin Kore ye asker gondermesini kinayan bir bildiri yayimlayinca 15 ay hapis cezasi aldi 1962 de Turkiye Isci Partisi ne uye olan Boran 1965 secimlerinde Urfa dan Milletvekili secildi TIP Genel Baskani Mehmet Ali Aybar a karsi tavir aldi ve 1970 yilindaki Parti Kurultayi nda Genel Baskan secildi 12 Mart 1971 muhtirasi ile birlikte tutuklandi ve partisi kapatildi Boran 15 yil hapis cezasi aldi 1974 yilinda ilan edilen genel aftan yararlanarak serbest kaldi 1975 te tekrar kurulan TIP in Genel Baskani secildi 12 Eylul 1980 darbesinin ardindan kisa sure ev hapsinde tutulan Boran daha sonra yurt disina cikti Sosyalist dogulmaz sosyalist yasanir sozuyle hafizalarda yer edindi Olumu1981 de yurttasliktan cikarildi Yurt disinda iken TKP ile TIP in birlesme karari aldiklarini duyurdu ve iki gun sonra da oldu Cenazesi Turkiye ye getirilen Boran Istanbul da duzenlenen torenlerin ardindan 18 Ekim de Istanbul Zincirlikuyu Mezarligi nda topraga verildi EserleriSavunma Behice Boran Cevirileri Platon 1944 Devlet Adami Istanbul Maarif Vekilligi Mehmet Karasan la Birlikte Granville Barker Harley 1946 Voysey Mirasi Izmir Tulin Steinbeck John 1964 Sardalya Sokagi Istanbul Bati Fast Howard Melvin 1966 Hurriyet Yolu Istanbul Istanbul Matbaasi Hakkinda yazilmis kitaplar Behice Bir devrimci Bir kadin Bir anne Emel Koc Destek Yay 2010 ISBN 9944298773 Behice Boran Ogretim Uyesi Siyasetci Kuramci Gokhan Atilgan Yordam Kitap Akintiya Karsi Behice Boran Guzella Bayindir Yazilama Yay 2010 ISBN 9786055892272 Kaynakca a b c d e f g Boran 100 yasinda Hurriyet Soner Yalcin olu kirik baglanti a b Boran biyografisi Biyografi net olu kirik baglanti Kayali Kurtulus 2001 Turk Dusunce Dunyasinda Yol Izleri Istanbul Iletisim Kolektif 2002 Biyografya 2 Behice Boran Istanbul Baglam Mumcu Ugur 1996 Bir Uzun Yuruyus Ankara um agDis baglantilarVikisoz de Behice Boran ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Behice Boran BBC Turkce 1983 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde