Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Büyük Cami Çeşmesi, Hızırbey Camii Çeşmesi, Alman Çeşmesi ya da Çarşı Çeşmesi, Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.
 Büyük Camii Çeşmesi, 2024 | |
 | |
| Diğer ad(lar) | Hızırbey Camii Çeşmesi Alman Çeşmesi Çarşı Çeşmesi |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Tür | Meydan çeşmesi |
| Konum | Merkez, Kırklareli, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°44′09″K 27°13′27″D / 41.73583°K 27.22417°D |
| Yaptıran | İnşaatı başlatan Haydar Vaneri İnşaatı tamamlatan İbrahim Süreyya Yiğit |
| Tamamlanma | 1913 ya da 1914 |
| Teknik ayrıntılar | |
| Malzeme | Mermer |
Tarihçesi
Büyük Cami Çeşmesinin kitabesi kazındığı için inşa edildiği tarihe ve yaptıran kişiye dair farklı bilgiler bulunmaktadır. Kırklareli ile ilgili yayınlarda genellikle 19. yüzyılın sonlarında Hacı Adil Bey tarafından yaptırıldığı ifade edilse de Osmanlı arşiv belgeleri ışığında bu bilginin doğru olmadığı anlaşılmaktadır. Bir diğer görüş de "Eski Cami" olarak anılan mevkide bulunan Serdar Ali Paşa Camii'nin Balkan Harbinde yıkılmasından sonra Hızır Bey Camii'ne çok yakın olduğu gerekçesiyle yeniden inşa edilmediği ve yerine Hacı Hasan Ağa vakfından dört lüleli bir çeşme yapıldığı şeklindedir.:75 Hacı Hasan Ağa Vakfının son mütevellitlerinden olan Fitnat Özdil ve Melek Özdil'in ifadelerine göre çeşme Hacı Hasan Ağa Vakfı'na aittir. Çeşmenin inşaatına Kırklareli Sancak Beyi B. Haydar Vaneri tarafından H. 1332 (M. 1913-1914) yılında başlandığı sonrasında onun yerine göreve gelen İbrahim Süreyya Yiğit tarafından tamamlandığı belirtilmektedir. Daha sonra çeşme inşa edildiği yerden Hızır Bey Camii avlu duvarının kenarına taşınmıştır.:115
2020 yılında Su ile Gelen Medeniyet - Tarihi Çeşmelerin Restorasyonu Projesi kapsamında Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan diğer 9 çeşme ile birlikte restore edilmemiş, yapılacak yeni bir meydan düzenlemesi ile çeşmenin eski yerine döndürüleceği ve onarımının ondan sonra yapılacağı ifade edilmiştir.
Mimarisi
Kare planlı, sivri kemerli, dört cepheli bir meydan çeşmesi olarak mermer malzemeden inşa edilmiştir.
Kırmızı ve beyaz renkli mermerlerden yapılan sivri kemerlerin içerisinde dikdörtgen aynalık bölümleri bulunmaktadır. Çeşmenin aynalığının üstündeki kitabelik bölümü kazındığı için kitabe okunamamaktadır. Sivri kemerlerin köşeliklerinin ortasında birer adet kabara süsleme bulunmaktadır.
Çeşmedeki bu mimari unsurlar diğer cephelerde de tekrarlanmaktadır ancak kuzey cephesi Hızır Bey Camii avlu duvarına bitişik olduğundan bu cephedeki yalak ve musluk kısımları kaldırılmıştır.
Çeşmenin eski fotoğraflarından edinilen bilgilere göre yapının özgün üst örtüsü küçük boyutta bir soğan kubbeden oluşmaktadır. Günümüzde çeşmenin üst örtüsü düz bir beton plaka şeklindedir.
Kaynakça
- ^ "Büyük Cami Çeşmesi". 8 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2024.
- ^ Yıldız, A., & Yüksek, İ. (2008). Kırklareli Tarihi Çeşmelerinin Geleneksel Kent Dokusu İçerisindeki Yeri ve Önemi [Sempozyum Bildirisi].
- ^ Kurtişoğlu, H. (2006). Kırklareli’ndeki Osmanlı Dönemi Su yapıları [Yayınlanmamış Lisans Tezi] Selçuk Üniversitesi
- ^ a b Bulut, Ö. (2019). Kırklareli ve İlçelerindeki Tarihi Su Yapıları [Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
- ^ a b Dursunkaya, Ali Rıza (1948). Kırklareli Vilayetini Tarih, Coğrafya, Kültür ve Eski Eserleri Yönünden Tetkik. Yeşilyurt Basımevi.
- ^ Karaçam, Nazif (1995). Efsaneden Gerçeğe Kırklareli. Kırklareli Belediye Başkanlığı Yayınları. s. 114.
- ^ "Kırklareli'de Tarihi Çeşmeler Restore Edilecek". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2023.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Büyük Cami Çeşmesi ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
OpenStreetMap'te Büyük Cami Çeşmesi ile ilgili coğrafi veriler
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Buyuk Cami Cesmesi Hizirbey Camii Cesmesi Alman Cesmesi ya da Carsi Cesmesi Kirklareli ili Merkez ilcesinde bulunan bir cesmedir Buyuk Cami CesmesiBuyuk Camii Cesmesi 2024Diger ad lar Hizirbey Camii Cesmesi Alman Cesmesi Carsi CesmesiGenel bilgilerTurMeydan cesmesiKonumMerkez Kirklareli TurkiyeKoordinatlar41 44 09 K 27 13 27 D 41 73583 K 27 22417 D 41 73583 27 22417YaptiranInsaati baslatan Haydar Vaneri Insaati tamamlatan Ibrahim Sureyya YigitTamamlanma1913 ya da 1914Teknik ayrintilarMalzemeMermerTarihcesiBuyuk Cami Cesmesinin kitabesi kazindigi icin insa edildigi tarihe ve yaptiran kisiye dair farkli bilgiler bulunmaktadir Kirklareli ile ilgili yayinlarda genellikle 19 yuzyilin sonlarinda Haci Adil Bey tarafindan yaptirildigi ifade edilse de Osmanli arsiv belgeleri isiginda bu bilginin dogru olmadigi anlasilmaktadir Bir diger gorus de Eski Cami olarak anilan mevkide bulunan Serdar Ali Pasa Camii nin Balkan Harbinde yikilmasindan sonra Hizir Bey Camii ne cok yakin oldugu gerekcesiyle yeniden insa edilmedigi ve yerine Haci Hasan Aga vakfindan dort luleli bir cesme yapildigi seklindedir 75 Haci Hasan Aga Vakfinin son mutevellitlerinden olan Fitnat Ozdil ve Melek Ozdil in ifadelerine gore cesme Haci Hasan Aga Vakfi na aittir Cesmenin insaatina Kirklareli Sancak Beyi B Haydar Vaneri tarafindan H 1332 M 1913 1914 yilinda baslandigi sonrasinda onun yerine goreve gelen Ibrahim Sureyya Yigit tarafindan tamamlandigi belirtilmektedir Daha sonra cesme insa edildigi yerden Hizir Bey Camii avlu duvarinin kenarina tasinmistir 115 2020 yilinda Su ile Gelen Medeniyet Tarihi Cesmelerin Restorasyonu Projesi kapsaminda Kirklareli ili Merkez ilcesinde bulunan diger 9 cesme ile birlikte restore edilmemis yapilacak yeni bir meydan duzenlemesi ile cesmenin eski yerine dondurulecegi ve onariminin ondan sonra yapilacagi ifade edilmistir MimarisiBuyuk Cami Cesmesi 1971 Kare planli sivri kemerli dort cepheli bir meydan cesmesi olarak mermer malzemeden insa edilmistir Kirmizi ve beyaz renkli mermerlerden yapilan sivri kemerlerin icerisinde dikdortgen aynalik bolumleri bulunmaktadir Cesmenin aynaliginin ustundeki kitabelik bolumu kazindigi icin kitabe okunamamaktadir Sivri kemerlerin koseliklerinin ortasinda birer adet kabara susleme bulunmaktadir Cesmedeki bu mimari unsurlar diger cephelerde de tekrarlanmaktadir ancak kuzey cephesi Hizir Bey Camii avlu duvarina bitisik oldugundan bu cephedeki yalak ve musluk kisimlari kaldirilmistir Cesmenin eski fotograflarindan edinilen bilgilere gore yapinin ozgun ust ortusu kucuk boyutta bir sogan kubbeden olusmaktadir Gunumuzde cesmenin ust ortusu duz bir beton plaka seklindedir Buyuk Camii Cesmesinin kazinan kitabesiKaynakca Buyuk Cami Cesmesi 8 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Haziran 2024 Yildiz A amp Yuksek I 2008 Kirklareli Tarihi Cesmelerinin Geleneksel Kent Dokusu Icerisindeki Yeri ve Onemi Sempozyum Bildirisi Kurtisoglu H 2006 Kirklareli ndeki Osmanli Donemi Su yapilari Yayinlanmamis Lisans Tezi Selcuk Universitesi a b Bulut O 2019 Kirklareli ve Ilcelerindeki Tarihi Su Yapilari Yuksek Lisans Tezi Selcuk Universitesi a b Dursunkaya Ali Riza 1948 Kirklareli Vilayetini Tarih Cografya Kultur ve Eski Eserleri Yonunden Tetkik Yesilyurt Basimevi Karacam Nazif 1995 Efsaneden Gercege Kirklareli Kirklareli Belediye Baskanligi Yayinlari s 114 Kirklareli de Tarihi Cesmeler Restore Edilecek 30 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Aralik 2023 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Buyuk Cami Cesmesi ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur OpenStreetMap te Buyuk Cami Cesmesi ile ilgili cografi veriler