Vikipedi özgür ansiklopedi Aslan Ağa ö 1673 bir Osmanlı diplomatıdır isveç Krallığı nın ilk Osmanlı elçisidir Kimliği sp

Vikipedi ozgur ansiklopedi Aslan Aga o 1673 bir Osmanli diplomatidir Isvec Kralligi nin ilk Osmanli elcisidir Kimligi span 1673 yilinda Amsterdam da vefat edip mezar tasinda IV Mehmed in Isvec e elcisi ifadesi olan Moses bin Jehuda Bebri isimli bir Musevi nin mezari vardir Moses Bebri ismi ne donemin Amsterdam Yahudi Cemaati ne kayitlidir ne de Isvec e bu yillarda boyle bir kisinin geldigine dair arsiv belgesine rastlanabilmistir Ancak Isvec arsivlerinde 1669 yilinda Kirim dan Isvec e gelip Isvec elcisi olarak geri yollandigi Osmanli Imparatorlugu nda 1671 yilinda bulunan Aslan Aga isimli bir sahsiyetin varligina suphe yoktur Yenicag Osmanli burokrasisi donemin pek cok Avrupali devletinin aksine kendi icinde ihtisaslasmis bir diplomatik hizmet kadrosu bulundurmadigindan diplomatik misyonlar icin tercuman cavus ya da muteferrika gibi saray gorevlilerinin gonderildikleri bilinmektedir Ornegin 1641 yilinda Sultan Ibrahim in h 1640 1648 culusunu bildirmek icin Hollanda ya giden Mustafa Aga da Italyanca ve Ispanyolcayi iyi bilen Yahudi asilli bir Osmanli cavusu olarak kayitlara gecmistir Otuz yil kadar sonra Aslan Aga isimli Osmanli elcisinin aslinda Yahudi asilli olmasi ve diplomatik gorevlere cikmasi fikri de bu nedenle mumkundur Ayrica ayni donemde Isvec yoneticileri Yahudilere guvenmemekte ve ozellikle devlet islerini onlarla gorusmekten imtina etmektedir 1667 de Isvec yetkilileri diplomatik misyonla gelen Hollanda elcisiyle gorusmeyi reddetmislerdir Tevrat a gore Yakub dorduncu oglu Yehuda icin aslan deyimini kullanmistir Yaratilis 49 8 9 Boylece aslan Yehuda kabilesinin ve Kral Suleyman in olumunden sonra kurulan iki devletten biri olan Yehuda Kralligi nin armasi olmustur Bebri nin Isvec te bir engelle karsilasmamak icin babasinin adi Yehuda nin Turkce cevirisi Aslan ismi ile Osmanli da bir askeri veya idari rutbe olan Aga unvanini beraberce kullanmayi tercih etmis olabilir Osmanli Italyan ve Yahudi kayitlarinda rastlanmayan Bebri sozcugu Litvanca kunduz Tatarca da bebek anlamina gelmektedir Avrupa Yolculugu span II Kuzey Savasi nin 1655 1660 ardindan Bahcesaray ve Stockholm arasinda bir elci ve name gerceklesmistir Savasin bitiminden yillar sonra dahi mesela 1668 yilinda Isvec e Kirim dan iki mektup yollanmis ve 1670 yilinda da Kutluca Mirza ve Haci Giray adli iki elci Kirim Hani Adil Giray i h 1666 1671 Stockholm de temsil etmislerdi Donemin Danimarka daimi temsilcisine gore Kutluca Mirza nin ve Haci Giray in Mart 1670 te gerceklesen ziyaretinde asli mesele II Kuzey Savasi sirasinda Tatarlara esir dusenlerin kurtarilmasi icin Isvec yetkililerinin odemesi gereken fidyelerdi 1669 yilinda da Stockholm de bir Kirim elcisi Adil Giray Han in sadrazami olan Murteza Ali Aga nin Isvec e yolladigi mektubu getirmistir Mektubu Isvec idaresinin nazarina tasiyan kisi ise Aslan Aga ydi Isvec sarayini terk ettikten sonra Aslan Aga guneye dogru yol alip Viyana ya Habsburg Imparatoru I Leopold un h 1658 1705 yanina gelmistir Donemin bir gazetesine gore ellerinde Isvec ten bir murur tezkiresi ve yanlarinda on iki at bulunan Aslan Aga ile basini cektigi yedi kisilik Tatar heyeti 1669 Agustos unun sonuna dogru Viyana ya varmislardir herhangi bir onemli siyasi maslahat gorulmemis ve Imparator I Leopold heyeti cabucak Budin e yollamistir Aslan Aga Budin den Kirim a varmistir Kirim da Adil Giray Han a Isvec Krali XI Karl in h 1660 1697 mektuplarini teslim eden Aslan Aga yeniden yola cikmak uzere hazirlanmistir Bu sefer Tatar Hani kendisinden Sadrazam Koprulu Fazil Ahmed Pasa ile gorusmesini istemistir Han ayrica Sultan IV Mehmed h 1648 1687 ve sadrazam icin mektuplar hazirlatmis ve Aslan Aga ya emanet etmistir Ancak cetin kis sartlarindan oturu Aslan Aga seyahate baslamak icin bes ay kadar Kirim da beklemek zorunda kaldigini not etmistir Kisin bitimiyle Aslan Aga Istanbul a giden bir gemiye binmis ve Haziran ayinda Sadrazam a hem Tatar Hani nin hem de Isvec Krali nin Sultan Mehmed e yolladigi mektuplari teslim etmistir Daha sonra verilen cevaplari geri goturmek uzere Mart 1671 Izmir den bir Hollanda gemisine binmis 12 Agustos 1671 de Amsterdam a inmistir Amsterdam da cok beklememis ve Isvec in Lahey deki daimi elcisiyle gorusmek uzere yola cikmistir Aslan Aga birkac kez Lahey de mukim Isvec elcisi Appelboom ile gorusmus ve 1 Eylul itibariyla Stockholm e gidecek bir gemiye binmek icin geri Amsterdam a dogru yola cikmistir Oyle gozukuyor ki Aslan Aga 1671 sonbaharinda Isvec e ulasmistir 28 Ekim de huzura kabul edilmistir Kaynakca span a b c d e Cevrioglu Mahmut Halef 2021 Isvec in Sicak Denizlere Inme Arayisi Arslan Aga nin Osmanli Imparatorlugu ndaki Diplomatik Misyonu 1670 Turkiyat Arastirmalari Dergisi 34 Bahar Hacettepe Universitesi ss 61 86 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi29 Mart 2023 Naim Avigdor Guleryuz Osmanli Imparatorlugu nun Ilk Stockholm Temsilcisi Mois ben Yehuda Bebri Aslan Aga www turkisrael org il 27 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2023 gtdOsmanli Imparatorlugu Stokholm BuyukelcileriAslan Aga 1669 ve 1673 Kozbekci Mustafa Aga 1727 1728 Yirmisekiz Mehmed Celebi 1733 Franz von Werner Murad Efendi 1880 1881 Yanko Karaca Pasa 1882 1891 Mehmed Serif Pasa 1898 1908 Mustafa Asim Bey 1908 1909 1909 1915 1915 1917 Ismail Canbulat 1917 1918 1918 1919 Nusret Sadullah Bey 1919 1921 Ali Sevki Bey 1921 Galip Kemali Bey 1921 1923 Kategoriler Osmanli Imparatorlugu nun Stockholm Buyukelcileri1673 te olenlerOsmanli diplomatlariOsmanli YahudileriGizli kategoriler Dogum tarihi bilinmeyenlerBilgi kutusu bulunmayan kisiler