Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Āryabhaṭa (Devanāgarī: आर्यभट) (MS 476 – 550), klasik Hint matematik ve astronomi geleneklerinden bir Hint bilim insanıdır. Bugün evrensel olarak kullanılan Hint-Arap rakam sisteminin babasıdır. Tanınmış eserleri ve Arya-Siddhanta'dır.
Āryabhaṭa | |
|---|---|
 Aryabhata'yı tasvir eden heykel , Pune | |
| Kendi dilinde adı | आर्यभट |
| Doğum | MÖ. 476 Kusumapura (Pataliputra) (günümüzde Patna, Hindistan) |
| Ölüm | MÖ. 550 (73–74 yaşlarında) Patna |
| Tanınma nedeni | Ay tutulması ve güneş tutulması, Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönüşü, , konularının açıklanması, tek değişkenli ikinci dereceden denklemlerin çözümü, π değerinin 4 ondalık basamağa kadar doğru yaklaşık değerleri, Dünya'nın çapı, sidereal yıl uzunluğunun hesaplanması, ve Arya- adlı eserleri |
| Kariyeri | |
| Dalı | Matematik, astronomi |
| Etkilendikleri | |
| Etkiledikleri | , , Brahmagupta, |
Dönem: Gupta çağı | |
Matematik alanında trigonometri, basamak değer(l)i sistem, ölçüm gibi dallarda çalışmaları bulunurken, astronomi alanında Güneş Sistemi'nin hareketleri, tutulmalar gibi konularda çalışmalar yapmıştır. Hint bilgin, pi sayısı adı verilen; bir dairenin çevresinin çapına bölümü ile elde edilen sayıyı günümüzdeki değerine, oldukça yakın olarak hesapladı. Çalışmaları bilim dünyasını etkilemiş, eserlerinin İslam coğrafyasında Arapçaya çevrilmesi sonrası, bu coğrafyadaki çoğu Müslüman bilim insanı onun kanıtlarını ve sonuçlarını değerlendirmiştir. Harezmi ve Biruni gibi bilim adamlarının Aryabhata'nın sonuçlarını kullandığı ve zaman zaman alıntıladığı bilinmektedir.
Aryabhata'nın çalışmaları günümüz bilim terminolojisini de etkilemiştir. Örneğin sinüs, kosinüs gibi kavramlar aslında Aryabhata'nın kendi çalışmalarında kullandığı terimlerin yanlış transkripsiyonları sonucu ortaya çıkmışlardır.
Kaynakça
- ^ (1865). "Brief Notes on the Age and Authenticity of the Works of Aryabhata, Varahamihira, Brahmagupta, Bhattotpala, and Bhaskaracharya". Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland. ss. 392-406.
- ^ Singh, J. (1999). Sterling Dictionary of Physics. Sterling Publishers Private Limited. s. 12. ISBN . 15 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2023.
- ^ "Famous Mathematicians - Aryabhata". 16 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ağustos 2015.
| Wikimedia Commons'ta Aryabhata ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
  | Bir Hint'in biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aryabhaṭa Devanagari आर यभट MS 476 550 klasik Hint matematik ve astronomi geleneklerinden bir Hint bilim insanidir Bugun evrensel olarak kullanilan Hint Arap rakam sisteminin babasidir Taninmis eserleri ve Arya Siddhanta dir AryabhaṭaAryabhata yi tasvir eden heykel PuneKendi dilinde adiआर यभटDogumMO 476 Kusumapura Pataliputra gunumuzde Patna Hindistan OlumMO 550 73 74 yaslarinda PatnaTaninma nedeniAy tutulmasi ve gunes tutulmasi Dunya nin kendi ekseni etrafinda donusu konularinin aciklanmasi tek degiskenli ikinci dereceden denklemlerin cozumu p degerinin 4 ondalik basamaga kadar dogru yaklasik degerleri Dunya nin capi sidereal yil uzunlugunun hesaplanmasi ve Arya adli eserleriKariyeriDaliMatematik astronomiEtkilendikleriEtkiledikleri Brahmagupta Donem Gupta cagi Matematik alaninda trigonometri basamak deger l i sistem olcum gibi dallarda calismalari bulunurken astronomi alaninda Gunes Sistemi nin hareketleri tutulmalar gibi konularda calismalar yapmistir Hint bilgin pi sayisi adi verilen bir dairenin cevresinin capina bolumu ile elde edilen sayiyi gunumuzdeki degerine oldukca yakin olarak hesapladi Calismalari bilim dunyasini etkilemis eserlerinin Islam cografyasinda Arapcaya cevrilmesi sonrasi bu cografyadaki cogu Musluman bilim insani onun kanitlarini ve sonuclarini degerlendirmistir Harezmi ve Biruni gibi bilim adamlarinin Aryabhata nin sonuclarini kullandigi ve zaman zaman alintiladigi bilinmektedir Aryabhata nin calismalari gunumuz bilim terminolojisini de etkilemistir Ornegin sinus kosinus gibi kavramlar aslinda Aryabhata nin kendi calismalarinda kullandigi terimlerin yanlis transkripsiyonlari sonucu ortaya cikmislardir Kaynakca 1865 Brief Notes on the Age and Authenticity of the Works of Aryabhata Varahamihira Brahmagupta Bhattotpala and Bhaskaracharya Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland ss 392 406 Singh J 1999 Sterling Dictionary of Physics Sterling Publishers Private Limited s 12 ISBN 978 81 7359 124 2 15 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2023 Famous Mathematicians Aryabhata 16 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Agustos 2015 Wikimedia Commons ta Aryabhata ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Bir Hint in biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz