Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Arjantin 23 eyalete (İspanyolca: çoğul provincias, tekil provincia) ve bir federal bölgeye (Capital de la República ya da Capital de la Nación, gayriresmî olarak Capital Federal) bölünmüştür. Federal bölge ve tüm eyaletlerin kendi anayasaları bulunur ancak hepsi federal bir sistem altında birleşmiştir.
Buenos Aires dışındaki eyaletler (İspanyolca: çoğul departamentos, tekil departamento) bölünmüştür. Buenos Aires ise tek bir belediyeden oluşan bölümlere (İspanyolca: çoğul partidos, tekil partido) ayrılmıştır.
Eyaletler
a Federal bölge. Aynı zamanda Ciudad de Buenos Aires olarak da bilinir. |
Tarihçe
Arjantin'in kuzeyi İspanyol sömürgeciler tarafından ülkenin keşfedilen ilk bölümüdür. Bu kaşifler, Peru'da çıkarılan altın ve gümüşü Buenos Aires limanına getirmek için uygun yolları araştırıyorlardı. 1553 yılında Santiago del Estero bu yolun üzerinde dinlenme noktası olarak kurulan ilk şehirdir. Ancak daha sonraları kurulan Tucumán ve Salta şehirlerinin yerel halkların saldırılarından korunarak ekonomik güçlerini artırması üzerine önemini kaybetmiştir.
Ülkenin orta kesimi de kısa sürede keşfedilmiş ve yerleşime açılmıştır. İlk kurulan şehirler arasında bulunan Córdoba şehri yalnızca siyasal merkez olmamış 1622 yılında Arjantin'in ilk üniversitesi olan ile birlikte aynı zamanda kültürel merkez hâline de gelmiştir. Orta ve kuzey Arjantin eyaletlerinin başkentlerinin tamamına yakını (La Pampa Eyaleti başkenti ve Chaco Eyaleti başkenti Resistencia dışında) 1600 yılından önce kurulmuştur.
güneyinde olan Patagonya yerel halkın kontrolü altında kaldı. Nehir doğal bir sınır görevi görüyordu. 1879 yılında Julio Argentino Roca tarafından başlatılan sonrasında bu toprakların kontrolü üzerinde yaşayan yerel halkın soyunun hemen hemen tüketilmesinden sonra Arjantin'in eline geçmiştir.
1884 yılında Patagonya eyaletleri kuruldu ve 1944 ile 1955 yılları arasında Chubut Eyaleti'nin güneyi ile Santa Cruz Eyaleti'nin kuzeyindeki bir bölümün Comodoro Rivadavia Askerî Bölgesi olarak adlandırılmasının dışında idarî yapısını günümüze kadar korudu.
Ancak Ulusal Topraklar 20. yüzyıla kadar eyalet statüsüne sahip değildi. Ancak 1957 yılında eyalet olarak tanındılar. Buna istisna 1990 yılında eyalet olan Ateş Toprakları, Antarktika ve Güney Atlantik Adaları'dır.
Güneyin geç dönemde fethedilmesi ve soğuk iklim nedeniyle nüfusun çoğu orta ve kuzey eyaletlerde yaşar. Özellikle Buenos Aires ve Buenos Aires'ten güneye doğru olan göç bu farkı azaltma yönündedir.
Demografi
| Nº | Eyalet | a | Nüfus (2006) | Yüzölçümü (km²) | Eyalet başkenti |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Buenos Aires | C | 3.034.161 | 203 | |
| 2 | Buenos Aires Eyaleti | B | 14.276.909 | 307.804 | La Plata |
| 3 | Catamarca | K | 371.459 | 102.602 | San Fernando del Valle de Catamarca |
| 4 | Chaco | H | 1.055.011 | 99.633 | Resistencia |
| 5 | Chubut | U | 443.779 | 224.686 | Rawson |
| 6 | Córdoba | X | 3.203.309 | 168.766 | Córdoba |
| 7 | Corrientes | W | 997.224 | 88.199 | |
| 8 | Entre Ríos | E | 1.220.123 | 78.781 | Paraná |
| 9 | Formosa | P | 534.015 | 72.066 | |
| 10 | Jujuy | Y | 662.477 | 53.219 | |
| 11 | La Pampa | L | 319.152 | 143.440 | |
| 12 | La Rioja | F | 327.960 | 92.331 | La Rioja |
| 13 | Mendoza | M | 1.658.873 | 150.839 | Mendoza |
| 14 | Misiones | N | 1.060.199 | 29.801 | Posadas |
| 15 | Neuquén | Q | 525.355 | 94.078 | Neuquén |
| 16 | Río Negro | R | 578.554 | 203.013 | |
| 17 | Salta | A | 1.191.748 | 154.775 | Salta |
| 18 | San Juan | J | 662.439 | 86.137 | San Juan de la Frontera |
| 19 | San Luis | D | 412.110 | 76.748 | San Luis |
| 20 | Santa Cruz | Z | 217.402 | 243.943 | |
| 21 | Santa Fe | S | 3.089.311 | 133.007 | Santa Fe |
| 22 | Santiago del Estero | G | 866.576 | 135.254 | Santiago del Estero |
| 23 | Ateş Toprakları (Tierra del Fuego) | V | 123.458 | 20.912 | Ushuaia |
| 24 | Tucumán | T | 1.432.552 | 22.524 | San Miguel de Tucumán |
a = Código Postal Argentino, Arjantin Posta Kodu
Eyalet yönetimi
Yürütme erki
Arjantin eyaletleri seçimle iş başına gelen valiler tarafından yönetilir. Dört yıllığına seçilen valiler bazı eyaletlerde arka arkaya sınırsız sayıda seçilebildiği gibi bazı eyaletlerde seçilemez.
Yasama erki
Tüm eyaletler, Arjantin Ulusal Anayasasının 75. maddesiyle Ulusal Meclis'e verilen yetkiler dışındaki tüm konularda yasa çıkaracak meclislere sahiptir. Bazı eyaletler tek meclisli, diğerleri ise çift meclislidir.
Tek meclisli eyaletler:
Çift meclisli eyaletler:
Tüm eyaletlerde yasama erkinin en üstünde bir Eyalet Yüksek Mahkemesi bulunur, bunların altında değişik temyiz mahkemeleri ve mahkemeler yer alır.
Yasalar Ulusal Meclis tarafından kabul edilmiş olsa bile eyalet mahkemeleri medeni, ticari, çalışma ve ceza hukuku konularındaki tüm anlaşmazlıklara bakar. Ancak federal konulardaki anlaşmazlıklara müdahale edemezler.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arjantin 23 eyalete Ispanyolca cogul provincias tekil provincia ve bir federal bolgeye Capital de la Republica ya da Capital de la Nacion gayriresmi olarak Capital Federal bolunmustur Federal bolge ve tum eyaletlerin kendi anayasalari bulunur ancak hepsi federal bir sistem altinda birlesmistir Buenos Aires disindaki eyaletler Ispanyolca cogul departamentos tekil departamento bolunmustur Buenos Aires ise tek bir belediyeden olusan bolumlere Ispanyolca cogul partidos tekil partido ayrilmistir EyaletlerArjantin eyaletleri ve uzerinde hak iddia ettigi topraklarBuenos Airesa Buenos Aires Eyaleti Catamarca Chaco Chubut Cordoba Corrientes Entre Rios Formosa Jujuy La Pampa La Rioja Mendoza Misiones Neuquen Rio Negrob Salta San Juan San Luis Santa Cruz Santa Fe Santiago del Estero Ates Topraklari Antarktika ve Guney Atlantik Adalaric Tucuman a Federal bolge Ayni zamanda Ciudad de Buenos Aires olarak da bilinir b ya da Provincia del Rio Negro c Tierra del Fuego Antarktika da hak iddia edilen topraklar Guney Atlantik adalari TarihceArjantin in kuzeyi Ispanyol somurgeciler tarafindan ulkenin kesfedilen ilk bolumudur Bu kasifler Peru da cikarilan altin ve gumusu Buenos Aires limanina getirmek icin uygun yollari arastiriyorlardi 1553 yilinda Santiago del Estero bu yolun uzerinde dinlenme noktasi olarak kurulan ilk sehirdir Ancak daha sonralari kurulan Tucuman ve Salta sehirlerinin yerel halklarin saldirilarindan korunarak ekonomik guclerini artirmasi uzerine onemini kaybetmistir Ulkenin orta kesimi de kisa surede kesfedilmis ve yerlesime acilmistir Ilk kurulan sehirler arasinda bulunan Cordoba sehri yalnizca siyasal merkez olmamis 1622 yilinda Arjantin in ilk universitesi olan ile birlikte ayni zamanda kulturel merkez haline de gelmistir Orta ve kuzey Arjantin eyaletlerinin baskentlerinin tamamina yakini La Pampa Eyaleti baskenti ve Chaco Eyaleti baskenti Resistencia disinda 1600 yilindan once kurulmustur guneyinde olan Patagonya yerel halkin kontrolu altinda kaldi Nehir dogal bir sinir gorevi goruyordu 1879 yilinda Julio Argentino Roca tarafindan baslatilan sonrasinda bu topraklarin kontrolu uzerinde yasayan yerel halkin soyunun hemen hemen tuketilmesinden sonra Arjantin in eline gecmistir 1884 yilinda Patagonya eyaletleri kuruldu ve 1944 ile 1955 yillari arasinda Chubut Eyaleti nin guneyi ile Santa Cruz Eyaleti nin kuzeyindeki bir bolumun Comodoro Rivadavia Askeri Bolgesi olarak adlandirilmasinin disinda idari yapisini gunumuze kadar korudu Ancak Ulusal Topraklar 20 yuzyila kadar eyalet statusune sahip degildi Ancak 1957 yilinda eyalet olarak tanindilar Buna istisna 1990 yilinda eyalet olan Ates Topraklari Antarktika ve Guney Atlantik Adalari dir Guneyin gec donemde fethedilmesi ve soguk iklim nedeniyle nufusun cogu orta ve kuzey eyaletlerde yasar Ozellikle Buenos Aires ve Buenos Aires ten guneye dogru olan goc bu farki azaltma yonundedir DemografiNº Eyalet a Nufus 2006 Yuzolcumu km Eyalet baskenti1 Buenos Aires C 3 034 161 2032 Buenos Aires Eyaleti B 14 276 909 307 804 La Plata3 Catamarca K 371 459 102 602 San Fernando del Valle de Catamarca4 Chaco H 1 055 011 99 633 Resistencia5 Chubut U 443 779 224 686 Rawson6 Cordoba X 3 203 309 168 766 Cordoba7 Corrientes W 997 224 88 1998 Entre Rios E 1 220 123 78 781 Parana9 Formosa P 534 015 72 06610 Jujuy Y 662 477 53 21911 La Pampa L 319 152 143 44012 La Rioja F 327 960 92 331 La Rioja13 Mendoza M 1 658 873 150 839 Mendoza14 Misiones N 1 060 199 29 801 Posadas15 Neuquen Q 525 355 94 078 Neuquen16 Rio Negro R 578 554 203 01317 Salta A 1 191 748 154 775 Salta18 San Juan J 662 439 86 137 San Juan de la Frontera19 San Luis D 412 110 76 748 San Luis20 Santa Cruz Z 217 402 243 94321 Santa Fe S 3 089 311 133 007 Santa Fe22 Santiago del Estero G 866 576 135 254 Santiago del Estero23 Ates Topraklari Tierra del Fuego V 123 458 20 912 Ushuaia24 Tucuman T 1 432 552 22 524 San Miguel de Tucuman a Codigo Postal Argentino Arjantin Posta KoduEyalet yonetimiYurutme erki Arjantin eyaletleri secimle is basina gelen valiler tarafindan yonetilir Dort yilligina secilen valiler bazi eyaletlerde arka arkaya sinirsiz sayida secilebildigi gibi bazi eyaletlerde secilemez Yasama erki Tum eyaletler Arjantin Ulusal Anayasasinin 75 maddesiyle Ulusal Meclis e verilen yetkiler disindaki tum konularda yasa cikaracak meclislere sahiptir Bazi eyaletler tek meclisli digerleri ise cift meclislidir Tek meclisli eyaletler Chaco Chubut Cordoba Formosa Jujuy La Pampa La Rioja Misiones Rio Negro San Juan Santa Cruz Santiago del Estero Ates Topraklari Tucuman Cift meclisli eyaletler Buenos Aires Catamarca Corrientes Entre Rios Mendoza Neuquen San Luis Santa Fe Salta Tum eyaletlerde yasama erkinin en ustunde bir Eyalet Yuksek Mahkemesi bulunur bunlarin altinda degisik temyiz mahkemeleri ve mahkemeler yer alir Yasalar Ulusal Meclis tarafindan kabul edilmis olsa bile eyalet mahkemeleri medeni ticari calisma ve ceza hukuku konularindaki tum anlasmazliklara bakar Ancak federal konulardaki anlasmazliklara mudahale edemezler