Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Apollo 13, Apollo Projesi kapsamında gerçekleştirilen yedinci insanlı uzay görevi ve üçüncü insanlı Ay yolculuğu görevi. Uzay aracı 11 Nisan 1970'te yerel saatle 13:13'te ABD'nin Florida eyaletindeki Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatıldı. Araçtaki ekipte astronot James "Jim" Arthur Lovell, ve yer alıyordu. Fırlatmadan iki gün sonra, Dünya'dan yaklaşık olarak 320.000 km uzakta Apollo uzayaracında meydana gelen bir patlama sonucu hizmet modülünün oksijen stokları yitirildi ve enerji kesintisi yaşandı. Bunun üzerine mürettebat Ay Örümceği'ni bir "cankurtaran sandalı" olarak kullandı. Patlamada komuta modülü sistemleri sağlam kalmıştı, fakat enerji sarfiyatını önlemek için Dünya atmosferine girmeden kısa bir süre önceye kadar kapalı tutuldular. Mürettebat Ay'a inemedi, üstelik düşük sıcaklığa, susuzluğa ve elektrik kısıtlamasına dayanmak zorunda kaldı, fakat atmosfere girerken arkalarındaki yüzlerce NASA çalışanının hesaplamaları sayesinde uzaya sekmekten kurtulup, uzay tarihinin en ilginç kurtarma operasyonu sayesinde Dünya'ya sağ salim dönmeyi başardı. Bu olay tarihte "başarısız başarı" olarak adlandırılmıştır.
 Atmosfere girişten saatler önce, Apollo Ay Modülü Aquarius'tan görünen Odyssey'in hasarlı hizmet modülü | |
| Görev türü | Mürettebatlı Ay'a iniş girişimi (H) |
|---|---|
| Uygulayıcı | NASA |
| COSPAR kimliği | 1970-029A  |
| SATCAT no. | 4371 |
| Görev süresi | 5 gün, 22 saat, 54 dakika, 41 saniye |
| Uzay aracı özellikleri | |
| Uzay aracı |
|
| Üretici |
|
| Fırlatma ağırlığı | 45.931 kilogram (101.261 lb) |
| İniş ağırlığı | 5.050 kilogram (11.133 lb) |
| Mürettebat | |
| Mürettebat sayısı | 3 |
| Üyeler | |
| Görev başlangıcı | |
| Fırlatma tarihi | 11 Nisan 1970, 19:13:00 UTC |
| Roket | Saturn V SA-508 |
| Fırlatma yeri | Kennedy LC-39A |
| Görev sonu | |
| Kurtaran | USS Iwo Jima (LPH-2) |
| İniş tarihi | 17 Nisan 1970, 18:07:41 UTC |
| İniş yeri | Güney pasifik okyanusu 21°38′24″G 165°21′42″B / 21.64000°G 165.36167°B |
| Ay uçuşu (yörünge ve iniş iptal edildi) | |
| En yakın yaklaşım | 15 Nisan 1970, 00:21:00 UTC |
| Mesafe | 254 kilometre (137 nmi) |
| LM ile Kenetlenme | |
| Kenetlenme tarihi | 11 Nisan, 1970, 22:32:08 UTC |
| Ayrılma tarihi | 17 Nisan 1970, 16:43:00 UTC |
  Jim Lovell, , | |
Uzay aracı
Apollo 13'ü Ay'a taşımak için kullanılan Satürn V roketi SA-508 olarak numaralandırıldı ve Apollo8'den 12'ye kadar kullanılanlarla neredeyse aynıydı. Uzay aracı dahil, roketin ağırlığı 2.949.136 kilogram (6.501.733 lb)'dı.
S-IC kademesinin motorları spesifikasyonlar dahilinde kalsalar da, Apollo 12'den 440.000 newton (100.000 lbf) daha az toplam itme gücü üretecek şekilde derecelendirildi. Gelecekte Ay görevleri daha ağır yükler için daha fazla itici yakıt gerektireceğinden ek itici gaz deneme için taşındı. Bu ise, aracı NASA tarafından uçulan en ağır araç haline getirdi ve Apollo 13, fırlatma kulesinden fırlarken önceki görevlere göre gözle görülür şekilde daha yavaştı.
Apollo 13 uzay aracı, "Odyssey" olarak adlandırılan Komuta Modülü 109 ve Servis Modülü 109'dan (birlikte CSM-109) ve Aquarius (Türkçe: Kova burcu) adlı Ay Modülü7'den (LM-7) oluşuyordu. Ayrıca uzay aracının bir parçası olarak kabul edilen, kalkış sırasında bir sorun olması durumunda komuta modülünü (CM) güvenliğe itecek olan fırlatma kaçış sistemi ve görevin ilk saatlerinde ay modülünü (LM) barındıran SLA-16 olarak numaralı Uzay Aracı-LM Adaptörü de vardı.
LM kademeleri, CM ve servis modülü (SM) Haziran 1969'da Kennedy Uzay Merkezi'nde (KSC) alındı; Satürn V'nin bölümleri Haziran ve Temmuz'da alındı. Bundan sonra test ve montaj devam etti ve 15 Aralık 1969'da üzerinde uzay aracı bulunan fırlatma aracının kullanıma verilmesiyle süreç sonuçlandı.
Apollo 13'ün başlangıçta 12 Mart 1970'te fırlatılması planlanıyordu; o yılın ocak ayında NASA, hem planlamaya daha fazla zaman tanımak hem de Apollo görevlerini daha uzun bir süreye yaymak için görevin 11 Nisan'a erteleneceğini duyurdu.
Plan, yılda iki Apollo uçuşu yapmaktı ve son zamanlarda Apollo 20'nin iptalini görmüş olan bütçe kısıtlamalarına cevap vermekti.
Etkiler
Apollo 13 filmi 1995 yılında Ron Howard yönetiminde çekildi ve eleştirmenlerin beğenisini topladı. Astronotları Tom Hanks, Bill Paxton ve Kevin Bacon; yer kontrol ekibi şefini ise Ed Harris canlandırdı. Filmden sonra özellikle Jim Lovell'a ilgi çok fazla artış gösterdi.
Kaynakça
- ^ "Apollo 13 CM". N2YO.com. 8 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ağustos 2019.
- ^ a b c Orloff, Richard W. (2000). Apollo by the Numbers: A Statistical Reference (PDF). NASA History Series. Washington, D.C.: NASA History Division, Office of Policy and Plans. ISBN . LCCN 00061677. OCLC 829406439. NASA SP-2000-4029. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
- ^ Mansfield, Cheryl L. (29 Mart 2017). . NASA (İngilizce). 1 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2021.
- ^ Mohon, Lee (6 Nisan 2020). . NASA. 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2021.
- ^ . Apollo Lunar Flight Journal. 17 Şubat 2017. 25 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2019.
- ^ "MSC 70–9" (PDF) (Basın açıklaması). NASA. 8 Ocak 1970. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Temmuz 2019.
- ^ "Apollo 13 and 14 may be set back". The New York Times. UPI. 6 Ocak 1970. s. 26. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2022.
- ^ "Apollo's Schedule Shifted by NASA". The New York Times. 9 Ocak 1970. s. 17. 21 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Apollo 13 Apollo Projesi kapsaminda gerceklestirilen yedinci insanli uzay gorevi ve ucuncu insanli Ay yolculugu gorevi Uzay araci 11 Nisan 1970 te yerel saatle 13 13 te ABD nin Florida eyaletindeki Kennedy Uzay Merkezi nden firlatildi Aractaki ekipte astronot James Jim Arthur Lovell ve yer aliyordu Firlatmadan iki gun sonra Dunya dan yaklasik olarak 320 000 km uzakta Apollo uzayaracinda meydana gelen bir patlama sonucu hizmet modulunun oksijen stoklari yitirildi ve enerji kesintisi yasandi Bunun uzerine murettebat Ay Orumcegi ni bir cankurtaran sandali olarak kullandi Patlamada komuta modulu sistemleri saglam kalmisti fakat enerji sarfiyatini onlemek icin Dunya atmosferine girmeden kisa bir sure onceye kadar kapali tutuldular Murettebat Ay a inemedi ustelik dusuk sicakliga susuzluga ve elektrik kisitlamasina dayanmak zorunda kaldi fakat atmosfere girerken arkalarindaki yuzlerce NASA calisaninin hesaplamalari sayesinde uzaya sekmekten kurtulup uzay tarihinin en ilginc kurtarma operasyonu sayesinde Dunya ya sag salim donmeyi basardi Bu olay tarihte basarisiz basari olarak adlandirilmistir Apollo 13Atmosfere giristen saatler once Apollo Ay Modulu Aquarius tan gorunen Odyssey in hasarli hizmet moduluGorev turuMurettebatli Ay a inis girisimi H UygulayiciNASACOSPAR kimligi1970 029A SATCAT no 4371Gorev suresi5 gun 22 saat 54 dakika 41 saniyeUzay araci ozellikleriUzay araciApollo CSM 109 OdysseyApollo LM 7 AquariusUreticiCSM North American RockwellLM GrummanFirlatma agirligi45 931 kilogram 101 261 lb Inis agirligi5 050 kilogram 11 133 lb MurettebatMurettebat sayisi3UyelerJames A Lovell Jr Gorev baslangiciFirlatma tarihi11 Nisan 1970 19 13 00 11 Nisan 1970 19 13 00 UTCRoketSaturn V SA 508Firlatma yeriKennedy LC 39AGorev sonuKurtaranUSS Iwo Jima LPH 2 Inis tarihi17 Nisan 1970 18 07 41 17 Nisan 1970 18 07 41 UTCInis yeriGuney pasifik okyanusu 21 38 24 G 165 21 42 B 21 64000 G 165 36167 B 21 64000 165 36167 Apollo 13 denize inis Ay ucusu yorunge ve inis iptal edildi En yakin yaklasim15 Nisan 1970 00 21 00 UTCMesafe254 kilometre 137 nmi LM ile KenetlenmeKenetlenme tarihi11 Nisan 1970 22 32 08 UTCAyrilma tarihi17 Nisan 1970 16 43 00 UTCJim Lovell Apollo Projesi Apollo 12Apollo 14 Uzay araciCSM 109 Odyssey Operasyon ve Cikis Binasi Apollo 13 u Ay a tasimak icin kullanilan Saturn V roketi SA 508 olarak numaralandirildi ve Apollo8 den 12 ye kadar kullanilanlarla neredeyse ayniydi Uzay araci dahil roketin agirligi 2 949 136 kilogram 6 501 733 lb di S IC kademesinin motorlari spesifikasyonlar dahilinde kalsalar da Apollo 12 den 440 000 newton 100 000 lbf daha az toplam itme gucu uretecek sekilde derecelendirildi Gelecekte Ay gorevleri daha agir yukler icin daha fazla itici yakit gerektireceginden ek itici gaz deneme icin tasindi Bu ise araci NASA tarafindan uculan en agir arac haline getirdi ve Apollo 13 firlatma kulesinden firlarken onceki gorevlere gore gozle gorulur sekilde daha yavasti Apollo 13 uzay araci Odyssey olarak adlandirilan Komuta Modulu 109 ve Servis Modulu 109 dan birlikte CSM 109 ve Aquarius Turkce Kova burcu adli Ay Modulu7 den LM 7 olusuyordu Ayrica uzay aracinin bir parcasi olarak kabul edilen kalkis sirasinda bir sorun olmasi durumunda komuta modulunu CM guvenlige itecek olan firlatma kacis sistemi ve gorevin ilk saatlerinde ay modulunu LM barindiran SLA 16 olarak numarali Uzay Araci LM Adaptoru de vardi LM kademeleri CM ve servis modulu SM Haziran 1969 da Kennedy Uzay Merkezi nde KSC alindi Saturn V nin bolumleri Haziran ve Temmuz da alindi Bundan sonra test ve montaj devam etti ve 15 Aralik 1969 da uzerinde uzay araci bulunan firlatma aracinin kullanima verilmesiyle surec sonuclandi Apollo 13 un baslangicta 12 Mart 1970 te firlatilmasi planlaniyordu o yilin ocak ayinda NASA hem planlamaya daha fazla zaman tanimak hem de Apollo gorevlerini daha uzun bir sureye yaymak icin gorevin 11 Nisan a ertelenecegini duyurdu Plan yilda iki Apollo ucusu yapmakti ve son zamanlarda Apollo 20 nin iptalini gormus olan butce kisitlamalarina cevap vermekti EtkilerApollo 13 filmi 1995 yilinda Ron Howard yonetiminde cekildi ve elestirmenlerin begenisini topladi Astronotlari Tom Hanks Bill Paxton ve Kevin Bacon yer kontrol ekibi sefini ise Ed Harris canlandirdi Filmden sonra ozellikle Jim Lovell a ilgi cok fazla artis gosterdi Kaynakca Apollo 13 CM N2YO com 8 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Agustos 2019 a b c Orloff Richard W 2000 Apollo by the Numbers A Statistical Reference PDF NASA History Series Washington D C NASA History Division Office of Policy and Plans ISBN 978 0 16 050631 4 LCCN 00061677 OCLC 829406439 NASA SP 2000 4029 9 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Mansfield Cheryl L 29 Mart 2017 NASA Ingilizce 1 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ocak 2021 Mohon Lee 6 Nisan 2020 NASA 16 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ocak 2021 Apollo Lunar Flight Journal 17 Subat 2017 25 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2019 MSC 70 9 PDF Basin aciklamasi NASA 8 Ocak 1970 9 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 27 Temmuz 2019 Apollo 13 and 14 may be set back The New York Times UPI 6 Ocak 1970 s 26 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2022 Apollo s Schedule Shifted by NASA The New York Times 9 Ocak 1970 s 17 21 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2022