Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Ali Haydar Taner (1883, Bulgaristan, Osmanlı İmparatorluğu – 30 Aralık 1956), Türk öğretmen, çevirmen, yazar.
| Ali Haydar Taner | |
|---|---|
| Doğum | 1883 Bulgaristan, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 30 Aralık 1956 |
| Defin yeri | Edirnekapı Şehitliği |
| Meslek | Öğretmen, Çevirmen, Yazar |
| Dil | Osmanlıca, Türkçe |
| Milliyet | Türk |
| Vatandaşlık | Türkiye Cumhuriyeti |
| Eğitim | Jena Üniversitesi, Almanya |
Cumhuriyetin ilanından sonra Türkiye’de eğitim alanında etkin rol oynamış bir eğitimcidir. Tevhid-i Tedrisat (Öğretim Birliği) Kanunu'nun hazırlanması, orta okul ve liselerin üçer yıllık ayrı birer bölüm hâline getirilmesi, öğretmen okullarının düzenlenmesi, ilkokul öğretim programlarının geliştirilmesi, Talim ve Terbiye Dairesinin kurulması katkıda bulunduğu konulardan bazılarıdır
Yaşamı
1883 yılında, Osmanlı topraklarının bir parçası olan Bulgaristan’da Kızanlık Kasabası’nda dünyaya geldi. Annesi Fatma Hanım, babası Kızanlık’lı İsmail Emin Efendi’dir. Yörenin az sayıda okur-yazar insanından birisi olan babasını çok küçük yaşta kaybeti
Öğrenimi
Mahalle Mektebini ve Kızanlıklı’daki Türk Rüştüyesi’ni bitirdikten sonra Bulgar Öğretmen Okulu’nda eğitim görüp 1905’te Rusçuk Türk Rüştüyesi’nde rüştiye öğretmenliğine başladı. Rus-Japon Savaşı sırasında Rusçuk’taki Türk aydınları tarafından çıkarılan “Tuna” adlı gazetede ikinci yazarlık yaptı. Bir yandan da geceleri ders alarak Almanca öğrendi. 2 yıl öğretmenlik yaptıktan sonra yükseköğrenim görmek için Almanya’ya gitti. II. Meşrutiyet’in ilanı üzerine Türkiye’ye gelip Türk tabiyetine giren Ali Haydar, Türk hükümeti tarafından Almanya’daki Jena Üniversitesi’ne gönderildi.
Jena Üniversitesinde pedagoji ve psikoloji öğrenimi gördükten sonra 1910 yılında İstanbul’a döndü. II. Meşrutiyet’in ilanından sonra yükseköğrenim için Almanya’ya gönderilenler arasında öğrenimini tamamlayıp dönen ilk öğrenci oldu.
Öğretmenlik yaşamı
Yurda dönüşünden sonra Selanik Sultanisi ders nazırlığına getirildi, bir yıl çalıştıktan sonra bu görevden alındı. O sene İttihat ve Terakki Cemiyeti tarafından Selanik’te açılan idadide ders nazırlığı yapan Ali Haydar, psikoloji derslerini okuttu. Aynı dönemde sosyoloji derslerini ise Ziya Gökalp okutmaktaydı.Balkan Savaşı’ndan sonra Balıkesir’e tayin oldu. Balıkesir’de Giritzade Mehmet Efendi’nin torunu ile evlendi. Bu evlilikten üç oğlu dünyaya geldi.
Balıkesir’de bir buçuk yıl görev yaptıktan sonra İzmir’e tayin olan Ali Haydar Bey, bir ara öğrenci teftişi için Almanya’ya gönderildi. Dönüşünde Darülfünun’da ve İstanbul Darülmuallimatı’nda görev yapmaya başladı. Türkiye’de eğitim reformu çalışmalarında bulunan Franz Schmidt’in tercümanlığını yaptı.
Millî Talim ve Terbiye Kurulu Üyeliği
1926 yılında Ankara’da "Milli Talim ve Terbiye Kurulu" üyeliğine getirildi. Aynı zamanda Ankara Musiki Muallim Mektebi’nde psikoloji dersleri verdi. 12 yıl süren Mili Talim ve Terbiye Kurulu üyeliği sırasında ilkokullardaki müfredat programı üzerinde durdu. Basma eserlerin derlenmesi kanununun çıkarılmasında rol oynadı.
1938 yılında Talim Terbiye Kurulu’ndaki görevinden ayrılıp 1948’de emekli oluncaya kadar İstanbul Kız Öğretmen Okulu’nda Terbiye ve Ruhiyat dersleri verdi.
Son yılları
Ali Haydar Taner, emekliliğinden sonra “Yabancı Kelimeler Lügati” adlı eseri üzerinde çalıştı. 30 Aralık 1956’da ani bir kalp krizi sonucu hayatını kaybetti. Cenazesi, Edirnekapı Şehitliği'ndeki aile mezarlığına defnedildi.
Yazarlık ve çevirmenliği
Almanca, Fransızca, Arapça, Bulgarca dillerini bilen Ali Haydar Bey’in çevirileri ile dil ve edebiyat konularındaki yazıları başta “Muallimler Mecmuası” olmak üzere çeşitli gazete ve dergilerde yayımlamıştır.
Çevirdiği eserlerden özellikle ikisi önemlidir: Rus yazar Grigory Petrov’un “Beyaz Zambaklar Ülkesinde” ve “Mefkureci Muallim” adlı eserlerinin Bulgarca’dan Türkçeye çevirisi. Devrin millî eğitim bakanı Mustafa Necati Bey, öğretmen okulunu bitirip görev yerine giden öğretmenlere bir mektupla birlikte, bu kitapları da rehber edinmeleri, örnek almaları için göndermiştir.
Eserleri
- Tetkikatı Ruhiye Rehberi, 1924
- Ortamektep Muallimleri Beynelmilel Prag Kongresi,1925
- Millî Terbiye, 1926
- Hayat Bilgisi-Hayvanlar. (Hüviyet Bekir'le), 1927
- Çocuğun Bedeni Terbiyesi (Tercüme), 1928
- Hakiki Kolay Elifba, 1928
- Kuranı Kerim Elifbası
- Beyaz Zambaklar Memleketinde (Tercüme), 1928
- Mefkûreci Muallim (Tercüme), 1928
- Resimli Kolay Alfabe
- Millî Bilmeceler, 1930
- Büyük Adamlar, 1930
- Bulgaristan Maarifi, 1931
- Kâinatın Muammaları (Tercüme), 1931
- Şehirler ve İnsanlar (Tercüme), 1936
- Yabancı Kelimeler Lügati, 1941
- Tarih, ortaokul ikinci sınıf
- Psikoloji, lise onuncu sınıf
- Özel Öğretim Metotları, (Hüviyet Bekir'le), 1947.
Kaynakça
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. () |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ali Haydar Taner 1883 Bulgaristan Osmanli Imparatorlugu 30 Aralik 1956 Turk ogretmen cevirmen yazar Ali Haydar TanerDogum1883 Bulgaristan Osmanli ImparatorluguOlum30 Aralik 1956Defin yeriEdirnekapi SehitligiMeslekOgretmen Cevirmen YazarDilOsmanlica TurkceMilliyetTurkVatandaslikTurkiye CumhuriyetiEgitimJena Universitesi Almanya Cumhuriyetin ilanindan sonra Turkiye de egitim alaninda etkin rol oynamis bir egitimcidir Tevhid i Tedrisat Ogretim Birligi Kanunu nun hazirlanmasi orta okul ve liselerin ucer yillik ayri birer bolum haline getirilmesi ogretmen okullarinin duzenlenmesi ilkokul ogretim programlarinin gelistirilmesi Talim ve Terbiye Dairesinin kurulmasi katkida bulundugu konulardan bazilaridirYasami1883 yilinda Osmanli topraklarinin bir parcasi olan Bulgaristan da Kizanlik Kasabasi nda dunyaya geldi Annesi Fatma Hanim babasi Kizanlik li Ismail Emin Efendi dir Yorenin az sayida okur yazar insanindan birisi olan babasini cok kucuk yasta kaybeti Ogrenimi Mahalle Mektebini ve Kizanlikli daki Turk Rustuyesi ni bitirdikten sonra Bulgar Ogretmen Okulu nda egitim gorup 1905 te Ruscuk Turk Rustuyesi nde rustiye ogretmenligine basladi Rus Japon Savasi sirasinda Ruscuk taki Turk aydinlari tarafindan cikarilan Tuna adli gazetede ikinci yazarlik yapti Bir yandan da geceleri ders alarak Almanca ogrendi 2 yil ogretmenlik yaptiktan sonra yuksekogrenim gormek icin Almanya ya gitti II Mesrutiyet in ilani uzerine Turkiye ye gelip Turk tabiyetine giren Ali Haydar Turk hukumeti tarafindan Almanya daki Jena Universitesi ne gonderildi Jena Universitesinde pedagoji ve psikoloji ogrenimi gordukten sonra 1910 yilinda Istanbul a dondu II Mesrutiyet in ilanindan sonra yuksekogrenim icin Almanya ya gonderilenler arasinda ogrenimini tamamlayip donen ilk ogrenci oldu Ogretmenlik yasami Yurda donusunden sonra Selanik Sultanisi ders nazirligina getirildi bir yil calistiktan sonra bu gorevden alindi O sene Ittihat ve Terakki Cemiyeti tarafindan Selanik te acilan idadide ders nazirligi yapan Ali Haydar psikoloji derslerini okuttu Ayni donemde sosyoloji derslerini ise Ziya Gokalp okutmaktaydi Balkan Savasi ndan sonra Balikesir e tayin oldu Balikesir de Giritzade Mehmet Efendi nin torunu ile evlendi Bu evlilikten uc oglu dunyaya geldi Balikesir de bir bucuk yil gorev yaptiktan sonra Izmir e tayin olan Ali Haydar Bey bir ara ogrenci teftisi icin Almanya ya gonderildi Donusunde Darulfunun da ve Istanbul Darulmuallimati nda gorev yapmaya basladi Turkiye de egitim reformu calismalarinda bulunan Franz Schmidt in tercumanligini yapti Milli Talim ve Terbiye Kurulu Uyeligi 1926 yilinda Ankara da Milli Talim ve Terbiye Kurulu uyeligine getirildi Ayni zamanda Ankara Musiki Muallim Mektebi nde psikoloji dersleri verdi 12 yil suren Mili Talim ve Terbiye Kurulu uyeligi sirasinda ilkokullardaki mufredat programi uzerinde durdu Basma eserlerin derlenmesi kanununun cikarilmasinda rol oynadi 1938 yilinda Talim Terbiye Kurulu ndaki gorevinden ayrilip 1948 de emekli oluncaya kadar Istanbul Kiz Ogretmen Okulu nda Terbiye ve Ruhiyat dersleri verdi Son yillari Ali Haydar Taner emekliliginden sonra Yabanci Kelimeler Lugati adli eseri uzerinde calisti 30 Aralik 1956 da ani bir kalp krizi sonucu hayatini kaybetti Cenazesi Edirnekapi Sehitligi ndeki aile mezarligina defnedildi Yazarlik ve cevirmenligiAlmanca Fransizca Arapca Bulgarca dillerini bilen Ali Haydar Bey in cevirileri ile dil ve edebiyat konularindaki yazilari basta Muallimler Mecmuasi olmak uzere cesitli gazete ve dergilerde yayimlamistir Cevirdigi eserlerden ozellikle ikisi onemlidir Rus yazar Grigory Petrov un Beyaz Zambaklar Ulkesinde ve Mefkureci Muallim adli eserlerinin Bulgarca dan Turkceye cevirisi Devrin milli egitim bakani Mustafa Necati Bey ogretmen okulunu bitirip gorev yerine giden ogretmenlere bir mektupla birlikte bu kitaplari da rehber edinmeleri ornek almalari icin gondermistir EserleriTetkikati Ruhiye Rehberi 1924 Ortamektep Muallimleri Beynelmilel Prag Kongresi 1925 Milli Terbiye 1926 Hayat Bilgisi Hayvanlar Huviyet Bekir le 1927 Cocugun Bedeni Terbiyesi Tercume 1928 Hakiki Kolay Elifba 1928 Kurani Kerim Elifbasi Beyaz Zambaklar Memleketinde Tercume 1928 Mefkureci Muallim Tercume 1928 Resimli Kolay Alfabe Milli Bilmeceler 1930 Buyuk Adamlar 1930 Bulgaristan Maarifi 1931 Kainatin Muammalari Tercume 1931 Sehirler ve Insanlar Tercume 1936 Yabanci Kelimeler Lugati 1941 Tarih ortaokul ikinci sinif Psikoloji lise onuncu sinif Ozel Ogretim Metotlari Huviyet Bekir le 1947 KaynakcaBu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin a b c 1 Mart 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Subat 2012 a b c d e f 19 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Subat 2012 16 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Subat 2012