Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Müftü Ahmed Hulûsî Efendi (13 Eylül 1861- 22 Kasım 1931), Türk Millî Mücadelesi'ne önemli katkıları olmuş olan bir Türk din adamıdır. İzmir, Yunan işgali altında iken Denizli’de 15 Mayıs 1919’da bir miting düzenlemiş ve “İşgal edilen memleket halkının silaha sarılması dinî bir görevdir” diye haykırıp, halkı ayaklandıran ilk kişi olmuştur.
Yaşamı
13 Eylül 1861′de Denizli'nin Kayalık Mahallesi’nde doğdu. Babası, Osman Nuri Efendi, 1895 yılında vefat edene kadar Denizli müftüsü olarak görev yapmış bir din adamı, dedesi Veliyyüddin Efendi de devrinin Denizli'nin önde gelen müdderis ve bilim adamlarındandı.
Denizli'de, Tekelizade Bekir Efendi'den aldığı ilkögretimden sonra öğretimine babası Osman Nuri Efendi'nin Kayalık Mahallesi'nde bulunan medresesinde devam etti. Mezuniyetinin hemen ardından babasının medresesinde hocalığa başladı. Osmanlı yüksek uleması hiyerarşisinde önemli bir konum olan "sahn müderrisliğe" kadar yükseldi.
1885 tarihinde babası Denizli Müftüsü Osman Nuri Efendi'nin yanında fahri müftü yardımcılığı göreviyle memuriyete başladı. 1910'da bu göreve asaleten atandı. Aslen müftü yardımcısı olduğu 1910 yılında Aydın Vilayeti İl İdare Meclisi üyeliğine seçilen Ahmet Hulusi Efendi, bir yıl süreyle Denizli sancağını temsil etti.
Ağabeyi Mehmet Tahir Efendi'nin ölümü üzerine 1918'de yönetici, ulema, halk ve esnaf temsilcilerinin yaptığı seçim sonucu Denizli müftüsü olarak tayin edildi. Aynı yıl başlayan Denizli Millî Mücadele Hareketi'nde önemli rol aldı. 15 Mayıs 1919 günü tellallar ile halkı topladığı müftülük binasının önünde fetva veren Ahmet Hulusi Efendi "Müftünüz olarak Cihad-i Mukaddes Fetvasını ilan ve tebliğ ediyorum. Elinizde hiçbir silahınız olmasa dahi üçer taş alarak düşman üzerine atmak suretiyle mutlaka fiili mukabelede bulununuz" sözleriyle halkı ayaklandırdı.
Denizli Müftüsü Ahmet Hulusi Efendi'nin çabası millî teşkilâtlanmayı başlatmaktı. Bu çaba İstanbul Hükûmetini tedirgin etti. Bu nedenle İstanbul'ca Denizli'deki bu millî hareketi engelleme girişiminde bulunuldu. Hulusi Efendi İstanbul hükûmetin 1919'da Denizli Millî Heyetinin kaldırılması ve dağıtılması emrine karşı çıktı.
22 Kasım 1931'de öldü.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Hüseyin Mümtaz, Camiler ve Kiliseler, Yeni Mesaj Gazetesi, 25.06.2002 11 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muftu Ahmed Hulusi Efendi 13 Eylul 1861 22 Kasim 1931 Turk Milli Mucadelesi ne onemli katkilari olmus olan bir Turk din adamidir Izmir Yunan isgali altinda iken Denizli de 15 Mayis 1919 da bir miting duzenlemis ve Isgal edilen memleket halkinin silaha sarilmasi dini bir gorevdir diye haykirip halki ayaklandiran ilk kisi olmustur Yasami13 Eylul 1861 de Denizli nin Kayalik Mahallesi nde dogdu Babasi Osman Nuri Efendi 1895 yilinda vefat edene kadar Denizli muftusu olarak gorev yapmis bir din adami dedesi Veliyyuddin Efendi de devrinin Denizli nin onde gelen mudderis ve bilim adamlarindandi Denizli de Tekelizade Bekir Efendi den aldigi ilkogretimden sonra ogretimine babasi Osman Nuri Efendi nin Kayalik Mahallesi nde bulunan medresesinde devam etti Mezuniyetinin hemen ardindan babasinin medresesinde hocaliga basladi Osmanli yuksek ulemasi hiyerarsisinde onemli bir konum olan sahn muderrislige kadar yukseldi 1885 tarihinde babasi Denizli Muftusu Osman Nuri Efendi nin yaninda fahri muftu yardimciligi goreviyle memuriyete basladi 1910 da bu goreve asaleten atandi Aslen muftu yardimcisi oldugu 1910 yilinda Aydin Vilayeti Il Idare Meclisi uyeligine secilen Ahmet Hulusi Efendi bir yil sureyle Denizli sancagini temsil etti Agabeyi Mehmet Tahir Efendi nin olumu uzerine 1918 de yonetici ulema halk ve esnaf temsilcilerinin yaptigi secim sonucu Denizli muftusu olarak tayin edildi Ayni yil baslayan Denizli Milli Mucadele Hareketi nde onemli rol aldi 15 Mayis 1919 gunu tellallar ile halki topladigi muftuluk binasinin onunde fetva veren Ahmet Hulusi Efendi Muftunuz olarak Cihad i Mukaddes Fetvasini ilan ve teblig ediyorum Elinizde hicbir silahiniz olmasa dahi ucer tas alarak dusman uzerine atmak suretiyle mutlaka fiili mukabelede bulununuz sozleriyle halki ayaklandirdi Denizli Muftusu Ahmet Hulusi Efendi nin cabasi milli teskilatlanmayi baslatmakti Bu caba Istanbul Hukumetini tedirgin etti Bu nedenle Istanbul ca Denizli deki bu milli hareketi engelleme girisiminde bulunuldu Hulusi Efendi Istanbul hukumetin 1919 da Denizli Milli Heyetinin kaldirilmasi ve dagitilmasi emrine karsi cikti 22 Kasim 1931 de oldu Kaynakca Ali Sarikoyuncu Milli Mucadelede Din Adamlari Diyanet Isleri Baskanligi Web Kutuphanesi olu kirik baglanti 1 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Agustos 2009 Dis baglantilarHuseyin Mumtaz Camiler ve Kiliseler Yeni Mesaj Gazetesi 25 06 2002 11 Mayis 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde