Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Agnostik teizm, tanrı veya tanrısal varlıklara inanan ama tanrının olup olmadığına dair bilgiye ulaşmanın mümkün olmadığını, tanrının varlığının bilinemez olduğunu savunan bir felsefi görüştür. Agnostik teizm, agnostisizm ve teizmi belli özellikleriyle birleştirdiği için bu ismi almıştır. Akıl ve mantığın tanrısal bilgiye ulaşmakta yetersiz kaldığını savunarak deizmden ayrılır.
Bu düşünce "bilmek" ve "inanmak" kavramlarının arasındaki farka vurgu yapar. "Bir insanın tanrının varlığını bilemeyiz demesi ama var olduğuna inanması" manasına gelmektedir. Agnostisizm esasen tanrının varlığına dair bilinmezcilik üzerine kurulu olup bir şeye inanmayı veya inanmamayı katı olarak reddetmediği için agnostisizm bazı teistik inanışlarla uyumlu olabilir.
Agnostik teizm, monoteist veya politeist değildir. Tek tanrının veya çok tanrının var olduğu yorumundan kaçınır. En azından bir yaratıcı olduğunu inanılır ama bunun tekil mi yoksa çoğul mu olduğu konusunda genellikle agnostik bakış açısı bulunmaktadır.
İsimlendirme (Agnostik teizm ve agnostik deizm)
Teist sözcüğü agnostik teizm içerisinde kapsayıcı bir tanım olarak "yaratıcıya inanan" olarak ele alınır. Agnostik teizm farklı biçimde "agnostik deizm" olarak da isimlendirilebilmektedir. Deizm esasen Aydınlanma Çağı veya Akıl Çağı olarak da tarif edilen ve insan aklının yüceltildiği bir dönemin filozoflarının etkisinde ortaya çıkan felsefi düşüncedir. Deizm, akıl ve gözlem tanrının varlığını anlamak da yeterlidir derken, agnostisizm insan aklını yüceltmeye gitmeden tanrının varlığının veya yokluğunun bilinemez olduğunu savunan öğretidir. Agnostisizmin ve deizmin felsefi öğretileri, insan aklının tanrının varlığını kavrayıp kavrayamaması konusunda çelişir. Teizm ise daha kapsayıcı bir tanım olarak felsefi derinliklere girmeden sadece tanrıya inanan olarak bir tanımla agnostik teizm isimlendirmesine gidilir.
Agnostik teizm ile Deizm Arasındaki Farklar
Agnostik teistlerin çoğu dinleri kabul etmemelerine rağmen yaratıcının var olduğu inancında oldukları için bu düşünce deizm ile karıştırılabilmektedir. Agnostik teizm ile deizm kıyaslandığında agnostik teizm net yorumlarda bulunmaya karşı daha çekingen bir pozisyondadır.
Akıl ve Mantık Yoluyla Tanrıyı Bulma
Deizm esasen akıl, mantık veya doğa ile birlikte evrene dair gözlemlerle tanrının varlığına dair delilleri fark ederek tanrının varlığına ulaşabileceğimizi söyler. Deizme göre insanın aklı ve mantığı doğru gözlemlerle doğru mantık yürütüldüğünde buna yeterlidir.
Agnostik teizm ise akıl, mantık veya gözlemlerin tanrıyı bulma konusunda hiçbir işe yaramayacağını ve insanın aklının mantığının tanrıyı kavrama konusunda yetersiz olduğu görüşündedir. Agnostik teizme göre tanrı vardır ancak bunu hiçbir akıl yürütme veya gözlem yoluyla bilemeyeceğimiz fikrindedir.
Tanrının Dünya'ya Müdahale Edip Etmediği Konusu
İlk deist düşünürler tanrının Dünya'nın işleyişine müdahale etmediği görüşüne sahiptirler ve günümüz deizm felsefesinde de Tanrı'nın Dünya'nın işleyişine müdahale etmediği veya canlılara karışmadığı fikri baskındır.
Agnostik teizm ise tanrının Dünya'nın işleyişine müdahale edip etmediğine dair yorumda bulunmaz ve bunun bilinemeyeceği görüşündedir. Müdahale etme ihtimali ile müdahale etmeme ihtimalini eşit görür. Agnostik teist düşünce tanrının Dünya'ya müdahale ettiği fikrine karşı deist felsefenin aksine yorumda bulunmadığı için de bu düşünceye agnostik deizm değil agnostik teizm isimlendirmesi yapılmıştır.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Agnostik teizm tanri veya tanrisal varliklara inanan ama tanrinin olup olmadigina dair bilgiye ulasmanin mumkun olmadigini tanrinin varliginin bilinemez oldugunu savunan bir felsefi gorustur Agnostik teizm agnostisizm ve teizmi belli ozellikleriyle birlestirdigi icin bu ismi almistir Akil ve mantigin tanrisal bilgiye ulasmakta yetersiz kaldigini savunarak deizmden ayrilir Bu dusunce bilmek ve inanmak kavramlarinin arasindaki farka vurgu yapar Bir insanin tanrinin varligini bilemeyiz demesi ama var olduguna inanmasi manasina gelmektedir Agnostisizm esasen tanrinin varligina dair bilinmezcilik uzerine kurulu olup bir seye inanmayi veya inanmamayi kati olarak reddetmedigi icin agnostisizm bazi teistik inanislarla uyumlu olabilir Agnostik teizm monoteist veya politeist degildir Tek tanrinin veya cok tanrinin var oldugu yorumundan kacinir En azindan bir yaratici oldugunu inanilir ama bunun tekil mi yoksa cogul mu oldugu konusunda genellikle agnostik bakis acisi bulunmaktadir Isimlendirme Agnostik teizm ve agnostik deizm Teist sozcugu agnostik teizm icerisinde kapsayici bir tanim olarak yaraticiya inanan olarak ele alinir Agnostik teizm farkli bicimde agnostik deizm olarak da isimlendirilebilmektedir Deizm esasen Aydinlanma Cagi veya Akil Cagi olarak da tarif edilen ve insan aklinin yuceltildigi bir donemin filozoflarinin etkisinde ortaya cikan felsefi dusuncedir Deizm akil ve gozlem tanrinin varligini anlamak da yeterlidir derken agnostisizm insan aklini yuceltmeye gitmeden tanrinin varliginin veya yoklugunun bilinemez oldugunu savunan ogretidir Agnostisizmin ve deizmin felsefi ogretileri insan aklinin tanrinin varligini kavrayip kavrayamamasi konusunda celisir Teizm ise daha kapsayici bir tanim olarak felsefi derinliklere girmeden sadece tanriya inanan olarak bir tanimla agnostik teizm isimlendirmesine gidilir Agnostik teizm ile Deizm Arasindaki FarklarAgnostik teistlerin cogu dinleri kabul etmemelerine ragmen yaraticinin var oldugu inancinda olduklari icin bu dusunce deizm ile karistirilabilmektedir Agnostik teizm ile deizm kiyaslandiginda agnostik teizm net yorumlarda bulunmaya karsi daha cekingen bir pozisyondadir Akil ve Mantik Yoluyla Tanriyi Bulma Deizm esasen akil mantik veya doga ile birlikte evrene dair gozlemlerle tanrinin varligina dair delilleri fark ederek tanrinin varligina ulasabilecegimizi soyler Deizme gore insanin akli ve mantigi dogru gozlemlerle dogru mantik yurutuldugunde buna yeterlidir Agnostik teizm ise akil mantik veya gozlemlerin tanriyi bulma konusunda hicbir ise yaramayacagini ve insanin aklinin mantiginin tanriyi kavrama konusunda yetersiz oldugu gorusundedir Agnostik teizme gore tanri vardir ancak bunu hicbir akil yurutme veya gozlem yoluyla bilemeyecegimiz fikrindedir Tanrinin Dunya ya Mudahale Edip Etmedigi Konusu Ilk deist dusunurler tanrinin Dunya nin isleyisine mudahale etmedigi gorusune sahiptirler ve gunumuz deizm felsefesinde de Tanri nin Dunya nin isleyisine mudahale etmedigi veya canlilara karismadigi fikri baskindir Agnostik teizm ise tanrinin Dunya nin isleyisine mudahale edip etmedigine dair yorumda bulunmaz ve bunun bilinemeyecegi gorusundedir Mudahale etme ihtimali ile mudahale etmeme ihtimalini esit gorur Agnostik teist dusunce tanrinin Dunya ya mudahale ettigi fikrine karsi deist felsefenin aksine yorumda bulunmadigi icin de bu dusunceye agnostik deizm degil agnostik teizm isimlendirmesi yapilmistir Ayrica bakinizAgnostik ateizm Zayif agnostisizm Teizm Deizm Ignostisizm