Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Afet; insanlar için fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar ortaya çıkaran, insanın normal yaşantısını ve eylemlerini durduracak veya kesintiye uğratacak, imkânların yetersiz kaldığı olaylara verilen genel bir isimdir. Büyük oranda veya tamamen insanların kontrolü dışında gerçekleşen afetler, kitlesel bir can ve mal kaybına neden olur.
Bir olayın afet olarak nitelendirilebilmesi için insanları veya insanların yaşamını sürdürdüğü çevreyi etkili biçimde etkileyecek kadar büyük olmalıdır. Buradan yola çıkarsak afet bir olaydan ziyade bir olayın doğurduğu sonuçtur.
Afetlerin doğurduğu sonuçlara bakıldığında; en başta can ve mal kaybına neden oldukları görülür. Can kayıpları insan ve hayvanların ölmesi; mal kayıpları ise eşya bina ve tarım alanlarının zarar görmesidir. Kayıpların bir kısmı doğrudan hemen afetle birlikte ortaya çıkarken bir kısmı ise belirli bir süre sonra ortaya çıkabilir. Örneğin sel sırasında can ve mal kaybı meydana gelmektedir. Ancak sel baskınından sonra sellerin getirdikleri moloz, kum ve çamur tarım alanlarını verimsizleştirerek dolaylı ve uzun süreli zararlar da meydana getirebilmektedirler. Bazı afet türleri, yeryüzünün belirli yerlerinde ve belirli zamanlarda daha sık ortaya çıkarlar.
- Depremler
- Sel ve su taşkınları
- Toprak kaymaları, heyelan
- Çığ
- Fırtına, hortum ve kasırgalar
- Yanardağ patlamaları
- Taşımacılık ve ulaşım kazaları
Oluşma sebebine göre afetler
Doğal afetler
Doğanın kendi davranışlarından kaynaklanırlar; fakat doğanın davranışları karşısındaki insan unsuru da bu tür doğal afetlerin tetikleyicisi olabilmektedir. (Dere yataklarının ıslah edilmesi, çarpık kentleşme vb.)
- Depremler
- Sel ve su taşkınları
- Toprak kaymaları, heyelan
- Çığ
- Fırtına, hortum ve kasırgalar
- Yanardağ patlamaları
- Yangınlar
Beşeri (İnsan kaynaklı) afetler
Doğanın kendi gücü dolayısıyla değil de insanın doğaya olan etkileşiminin aşırılaşması sonucunda oluşan afetlerdir. Eğitimsizlik, bilgisizlik, dikkatsizlik, yeterli önlemlerin alınmaması gibi sebeplerden ötürü kaza veya sonucu ortaya çıkarlar.
- Yangınlar, orman yangınları
- Salgın hastalıklar
- Taşımacılık ve ulaşım kazaları
Teknoloji kaynaklı afetler
Bu afet türleri bazı kaynaklarda insan kaynaklı afetlerle beraber, bazı kaynaklarda insan kaynaklı afetlerin alt başlığı, resmî kaynaklar dahil bazı kaynaklardaysa insan kaynaklı afetlerden ayrı bir başlık olarak incelenmektedir. Tıpkı insan kaynaklı afetler gibi eğitimsizlik, bilgisizlik, dikkatsizlik, yeterli önlemlerin alınmaması gibi sebeplerden ötürü kaza veya sonucu ortaya çıkarlar.
- Nükleer, biyolojik ve kimyasal kazalar
- Endüstriyel kazalar
- Hava kirliliği
- Asit yağmuru
- Ozon tabakasının delinmesi
- Su kirliliği
- Toprak kirliliği
- Taşımacılık ve ulaşım kazaları
Afetlere müdahalede rol oynayan kuruluşlar
- Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Federal Acil Durum Yönetim Kurumu (FEMA) gibi ulusal veya Birleşmiş Milletler'e bağlı Uluslararası Arama Kurtarma Danışma Grubu (INSARAG) gibi uluslararası afet yönetim ve koordinasyon kurumları
- Valilikler ve kaymakamlıklar
- İlgili bakanlıklar
- Silahlı kuvvetler
- Kolluk kuvvetleri
- İtfaiye teşkilatları
- Kızılay/Kızılhaç
- Sivil toplum örgütleri
- Üniversite toplulukları
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Prof. Dr. Gönül Şahin; Toksikoloji ve Afetler". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Aralık 2011.
- ^ "Ankara Vali Yardımcısı Dr. Ahmet Şahin Özcan; Afet ve Acil Durum Yönetimi - Mahiyeti, İlgili Kurumları ve Kapsamı" (PDF). 3 Haziran 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Aralık 2011.
- ^ . 3 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Afet insanlar icin fiziksel ekonomik ve sosyal kayiplar ortaya cikaran insanin normal yasantisini ve eylemlerini durduracak veya kesintiye ugratacak imkanlarin yetersiz kaldigi olaylara verilen genel bir isimdir Buyuk oranda veya tamamen insanlarin kontrolu disinda gerceklesen afetler kitlesel bir can ve mal kaybina neden olur 1906 San Francisco depremi sonucu sehrin aldigi hal 1999 Golcuk Depremi nde yikilan bir binanin enkazi Bir olayin afet olarak nitelendirilebilmesi icin insanlari veya insanlarin yasamini surdurdugu cevreyi etkili bicimde etkileyecek kadar buyuk olmalidir Buradan yola cikarsak afet bir olaydan ziyade bir olayin dogurdugu sonuctur Afetlerin dogurdugu sonuclara bakildiginda en basta can ve mal kaybina neden olduklari gorulur Can kayiplari insan ve hayvanlarin olmesi mal kayiplari ise esya bina ve tarim alanlarinin zarar gormesidir Kayiplarin bir kismi dogrudan hemen afetle birlikte ortaya cikarken bir kismi ise belirli bir sure sonra ortaya cikabilir Ornegin sel sirasinda can ve mal kaybi meydana gelmektedir Ancak sel baskinindan sonra sellerin getirdikleri moloz kum ve camur tarim alanlarini verimsizlestirerek dolayli ve uzun sureli zararlar da meydana getirebilmektedirler Bazi afet turleri yeryuzunun belirli yerlerinde ve belirli zamanlarda daha sik ortaya cikarlar Iklim degisiklikleri kuresel isinma Kuraklik Kitlik aclik Erozyon ve collesmeAlmanya nin Asagi Saksonya eyaletinde 3 Haziran 1998 tarihinde meydana gelen hizli tren kazasi Depremler Sel ve su taskinlari Toprak kaymalari heyelan Cig Firtina hortum ve kasirgalar Yanardag patlamalari Tasimacilik ve ulasim kazalariOlusma sebebine gore afetlerDogal afetler Brezilya da meydana gelen bir toprak kaymasi Doganin kendi davranislarindan kaynaklanirlar fakat doganin davranislari karsisindaki insan unsuru da bu tur dogal afetlerin tetikleyicisi olabilmektedir Dere yataklarinin islah edilmesi carpik kentlesme vb Depremler Sel ve su taskinlari Toprak kaymalari heyelan Cig Firtina hortum ve kasirgalar Yanardag patlamalari YanginlarBeseri Insan kaynakli afetler ABD nin Montana eyaletinde meydana gelen bir orman yangini Doganin kendi gucu dolayisiyla degil de insanin dogaya olan etkilesiminin asirilasmasi sonucunda olusan afetlerdir Egitimsizlik bilgisizlik dikkatsizlik yeterli onlemlerin alinmamasi gibi sebeplerden oturu kaza veya sonucu ortaya cikarlar Yanginlar orman yanginlari Salgin hastaliklar Tasimacilik ve ulasim kazalariTeknoloji kaynakli afetler Bu afet turleri bazi kaynaklarda insan kaynakli afetlerle beraber bazi kaynaklarda insan kaynakli afetlerin alt basligi resmi kaynaklar dahil bazi kaynaklardaysa insan kaynakli afetlerden ayri bir baslik olarak incelenmektedir Tipki insan kaynakli afetler gibi egitimsizlik bilgisizlik dikkatsizlik yeterli onlemlerin alinmamasi gibi sebeplerden oturu kaza veya sonucu ortaya cikarlar Nukleer biyolojik ve kimyasal kazalar Endustriyel kazalar Hava kirliligi Asit yagmuru Ozon tabakasinin delinmesi Su kirliligi Toprak kirliligi Tasimacilik ve ulasim kazalariAfetlere mudahalede rol oynayan kuruluslarAfet ve Acil Durum Yonetimi Baskanligi AFAD Federal Acil Durum Yonetim Kurumu FEMA gibi ulusal veya Birlesmis Milletler e bagli Uluslararasi Arama Kurtarma Danisma Grubu INSARAG gibi uluslararasi afet yonetim ve koordinasyon kurumlari Valilikler ve kaymakamliklar Ilgili bakanliklar Silahli kuvvetler Kolluk kuvvetleri Itfaiye teskilatlari Kizilay Kizilhac Sivil toplum orgutleri Universite topluluklariAyrica bakinizArama kurtarma Afet ve Acil Durum Yonetimi Baskanligi Afet ve acil durum yonetimi Afet cantasi Afet risk azaltma Mahalle Afet Gonulluleri Dogal Afetler Arama Kurtarma Tabur Komutanligi Afet sosyolojisi Oportunizm Insani krizlerKaynakca Prof Dr Gonul Sahin Toksikoloji ve Afetler 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Aralik 2011 Ankara Vali Yardimcisi Dr Ahmet Sahin Ozcan Afet ve Acil Durum Yonetimi Mahiyeti Ilgili Kurumlari ve Kapsami PDF 3 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Aralik 2011 3 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2016