Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Abzah lehçesi (Adigece абдзэхабзэ), Türkiye başta olmak üzere diasporada ve Rusya'da yaşayan Abzahlar tarafından konuşulan Çerkes dillerinden Adigecenin bir lehçesidir. Kafkasya’da Abzah lehçesi konuşan tek köy Adigey Cumhuriyeti’nde bulunan Hakurine Hable (Şovgenovski)’dir.
| Abzah | |
|---|---|
| Aдыгэбзэ | |
| Ana dili olanlar | Türkiye, Suriye, İsrail, Rusya |
| Dil ailesi | |
| Yazı sistemi | Kiril alfabesi |
| Resmî durumu | |
| Resmî dil | Çerkes |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | - |
| ISO 639-2 | - |
| ISO 639-3 | abq |
Dilbilgisi
Diğer lehçelerde, fiil şahıs ekleri kabaca nesne-özne-kökü şeklinde sıralanırken Abzehçe'de durum tam tersi şekilde, özne-nesne-kök şeklindedir.
| Türkçe | Abzah Adigecesi | Standart Adigece |
|---|---|---|
| sen beni dinliyorsun | усэдэӀу | усэдэӀу |
| sen benimle gidiyorsun | уздэкӀо | сыбдэкӀо |
| sen benim için gidiyorsun | усфэкӀо | сыпфэкӀо |
Literatür dilindeki -зэ (-ken) eki Abzehçe'de şu formlarda bulunabilir: -уэ, -зэ, -гозэ, -горэ, -гозэрэ, -рэ (тхэ-уэ, тхэ-зэ, тхэ-гозэ, тхэ- гозэрэ, тхэ-рэ).
Örnek:
Çocuk şarkı söylerken geçti. Ӏьалэр орэд къыӀозэ блэӀьыгъ. Ӏьалэр орэд къыӀогозэ блэӀьыгъ. Ӏьалэр орэд къыӀогорэ блэӀьыгъ. Ӏьалэр орэд къыӀогозэрэ блэӀьыгъ. Ӏьалэр орэд къыӀорэ блэӀьыгъ.
Standart Adigecedeki 'ч' ve 'чъ' sesleri Abzehçe'de yerini 'щ' ve 'ш' seslerine bırakır.
| Türkçe | Abzah Adigecesi | Standart Adigece | Kabardeyce | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kiril | IPA | Kiril | IPA | Kiril | IPA | |
| köy | щылэ | ɕəla | чылэ | t͡ʃəɮa | жылэ | ʒəɮa |
| mızrak | пщы | pɕə | пчы | pt͡ʃə | бжы | bʒə |
| keçi | пщэны | pɕanə | пчэны | pt͡ʃanə | бжэн | bʒan |
| koşmak | шэн | ɕan | чъэн | t͡ʂan | жэн | ʒan |
| soğuk | шыӏэ | ɕəʔa | чъыӏэ | t͡ʂəʔa | щӏыӏэ | ɕʼəʔa |
| gece | щэщы | ʃaʃə | чэщы | t͡ʃaʃə | жэщ | ʒaɕ |
| inek | щэм | ʃam | чэм | t͡ʃam | жэм | ʒam |
| hızlı | шыкӏай | ɕət͡ʃaːj | чъыкӏай | t͡ʂət͡ʃaːj | - | - |
Standart Adigecedeki 'кӏ' ve 'чӏ' sesleri Abzah lehçesinde 'ӏь' ya da 'щӏ' olur.
| Türkçe | Abzah Adigecesi | Standart Adigece | Kabardeyce | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kiril | IPA | Kiril | IPA | Kiril | IPA | |
| durur | ӏьэт | ʔʲat | чӏэт | t͡ʃʼat | щӏэт | ɕ’at |
| oturur | ӏьэс | ʔʲas | чӏэс | t͡ʃʼas | щӏэс | ɕ’as |
| yatak | ӏьэлъ | ʔʲaɬ | чӏэлъ | t͡ʃʼaɬ | щӏэлъ | ɕ’aɬ |
| oğlan | ӏьалэ | ʔʲaːla | кӏалэ | t͡ʃʼaːɮa | щӏалэ | ɕʼaːɮa |
| pişman olmak | ӏьэгъожьын | ʔʲaʁʷaʑən | кӏэгъожьын | t͡ʃʼaʁʷaʑən | щӏегъуэжын | ɕʼeʁʷaʒən |
| az | маӏьэ | maːʔʲa | макӏэ | maːt͡ʃa | мащӏэ | maːɕʼa |
| sormak | ӏьэупкӏэн | ʔʲawpt͡ʃʼan | кӏэупкӏэн | t͡ʃawpt͡ʃan | щӏэупщӏэн | ɕʼawpɕʼan |
| misafir | хьаӏьэ | ħaːʔʲa | хьакӏэ | ħaːt͡ʃʼa | хьащӏэ | ħaːɕʼa |
| hızlanmak | нэӏьын | naʔʲən | нэкӏын | nat͡ʃʼən | - | - |
| yeni | щӏэ | ɕʼa | кӏэ | t͡ʃʼa | щӏэ | ɕʼa |
| yer | щӏыпӏэ | ɕʼapʼa | чӏыпӏэ | t͡ʂʼəpʼa | щӏыпӏэ | ɕʼapʼa |
| tüm | заӏь (заӏ) | zaːʔʲ | зэкӏэ | zat͡ʃʼa | псори | psori |
| yirmi | тӏоӏьы (тӏоӏе) | tʷʼaʔʲə | тӏокӏ | tʷʼat͡ʃʼə | тӏощӏ | tʼoɕʼ |
| yıkamak | тхьаӏьын (тхьаӏын) | tħaːʔʲən | тхьакӏын | tħaːt͡ʃʼən | тхьащӏын | tħaːɕʼən |
| soru | упщӏэ | wpɕʼa | упкӏэ | wpt͡ʃʼa | упщӏэ | wpɕʼa |
| alt | щӏэгъ | ɕʼaʁ | чӏэгъ | t͡ʂʼaʁ | щӏагъ | ɕʼaːʁ |
| dünya | щӏыгу | ɕʼəɡʷ | чӏыгу | t͡ʂʼəɡʷ | щӏыгу | ɕʼəɡʷ |
| kış | щӏымафэ | ɕʼəmaːfa | кӏымафэ | t͡ʃʼəmaːfa | щӏымахуэ | ɕʼəmaːxʷa |
| demir | гъущӏы | ʁʷəɕʼə | гъучӏы | ʁʷət͡ʂʼə | гъущӏы | ʁʷəɕʼə |
Örnek metin
Нарт Саусырыкъорэ Иныжъымрэ
Саусырыкъо ахэмытэу нартхэр былымыхьэ кӏогъагъэх. Былымхэр къагъоти, къежьэжьыхи Къойданэм къэсыгъэх. Саусырыкъо дэмысыгъэу щытыти, къыхэкӏижьи, янэ дэжь къихьажьыгъ.
— Сыгъашх, тян, — ыӏуагъ Саусырыкъо. — Сыгъашх, сыгъашх оӏо зэпыты, ущыс, модыкӏэ нартыхэр былым къахьи, Къойданым къэсыжьыгъэх, — къыриӏуагъ янэ.
Нартымэ сырямыгъусагъэми, ащ къахьырэмэ анахьышӏуӏомкӏэ садэгощэн, тян, — ыӏуагъ.
Пӏэстэ шыӏэ щтыгъ, лы жъогъэ щтыгъ, щыбжьый-шыгъу атетэкъуагъэу ӏанэм къытыригъэуцуагъэх янэ. Саусырыкъо пӏастэр ыфызи, псыр къыӏифыгъ, лыр ыутхыпкӏи мылыхэр къыпигъэтэкъуи ышхыгъ.
— Ныбжьи нахь дэгъоу сыбгъэшхагъэп, тян, — ыӏуи къикӏижьыгъ.
Саусырыкъо Тхъожъыем къытетӏысхьи, Къойданым кӏонэу ежьагъ. Саусырыкъо къакӏоу нартхэм залъэгъум, шӏэныгъэ иӏэу зы лӏы горэ ахэтыти: «Саусырыкъо мыгъо цӏыкӏур къэкӏозы, «фэсыжь апщи, нартхэ», зиӏокӏэ «тхьэуегъэпсэу» — шъуӏо нахь, «ахад» — шъумыӏо», — къариӏуагъ.
Зэриӏуагъэм фэдэу, тыдэкӏэ ахэхьагъэми «тхьэуегъэпсэу» къыраӏуагъ нахь, «ахад» къыраӏуагъзп.
Етӏанэ, Саусырыкъо губжъи, ежь зыфиӏорэр къыдэхъоу щытыти, щэщищ гъурӏи зишӏи шыӏэм зэтыригъэлӏагъэх.
— Мэшӏо тӏэкӏу тэзгъэгъотырэр ӏэхьэгъу тшӏыщт зы ӏахьэкӏэ. — аӏуагъ нартымэ.
— Сз шъозгъэгъотыщт, — ариӏуи, тау-таш горэм ӏугъо тӏэкӏу къыдихэу ылъэгъугъэти, Саусырыкъо ащ кӏуагъэ.
Лэгъупышхом лы илъэу, пхъэцэӏитӏу, зы инырэ, зы цӏыкӏурэ пэлъэу, иныжъыри ащ къещэкӏигъэу пэӏулъэу къыӏухьагъ.
Машӏом икъыпэхыкӏэу хъущтыр Саусырыкъо ымышӏэу егупшысэу щытызэ, Тхъожъыер къэгущыӏи: «Уишыӏядзэ къыӏехи, упкӏэ цуакъэ сфэшӏ. Бажьэм фэдэу зызгъэзэщт, цызэм фэдэу сыкъэкӏощт, лъэгонжэмышъхьэкӏэ зесыдзыхынызы, пхъэцакӏэ иным уемыӏэу, цӏыкӏур къашти, тхьыны тыкӏожьыщт, — къыриӏуагъ.
Ишыӏядзэ къыӏихи, упкӏэ цуакъэ фишӏыгь. Къекӏуалӏи, Тхъожъыем лъэгонжэмышхьэкӏэ зыридзыхыгъ. Саусырыкъо пхъэцэкӏэ цӏыкӏум еӏэ шӏошӏызэ, иным еӏи, иныжъым тыригъафи, къыгъэущыгъ. Къэӏаби, Саусырыкъо рилъэшъохи шыр шъхьартӏупщэу хъугъэ, Саусырыкъуи иныжъым ипӏэшъхьагъ ӏилъхьагъ.
— Сыд уилъэгъунэу укъызыфэкӏуагъэр? — ыӏуи иныжъыр къеупщӏыгъ.
— Шыӏэ тылӏэти мэшӏо тӏзкӏу схьынэу сыкъэкӏуагъ, — ыӏуагъ Саусырыкъо.
— Тыдэ укъикӏирэ?
— Нарты сыкъекӏи, — риӏуагъ.
— Саусырыкъо ихьэгьо-шӏагъохэмэ ашышэу зы къаумэ къысаӏуи, устӏупщыжьыщт, — ыӏуагъ иныжъым.
— Саусырыкъо ихьэгъо-шӏагъомэ ащышэу сэ зэхэсхыгъзу зы къаумэ къыосӏон, ау сэ ежь слъэгъугьахэп, — ыӏуагъ. — Саусырыкъо жьан щэрэхъыр къушъхьэм дарегъэхьые, къырарегъэфыхи, копкъышъхьэкӏэ еозы дефыежьы.
Саусырыкъо дихьыен ылъэкӏыщтэпти, ежь иныжъым жьан щэрэхъыр къушъхьэм дихьий, Саусырыкъо къырыригьэшэхыгъ. Иныр копкъышъхьэӏе къеуи, къыдифыежьыгъ.
— Ащ пэмыӏеу пшӏзрэ щыӏэмэ, къаӏо, — ыӏуагъ иным.
— Цобзэ-шӏобзыр плъыжьыбзэу егъэплъызы, ыжэ кӏоцӏ делъхьазы егъэкӏуасэ аӏоу зэхэсхыгъэ, — риӏуагь.
Иныжъым цобзэ-шӏобзыр плъыжьыбзэу ыгъэплъи, ыжэ дилъхьи, ыгъэкӏосагъ.
— Сӏукӏоцӏ хъутэ-плъытэщти, ыгъэусэни, сигъэтхъэжьыгъ. Ай нэмыӏеу сы пшӏэрэ? — ыӏуи къеупщӏыгъ.
— Ай нэмыӏеу, псыр егъажъо, псы жъуагъэм хэгьуалъхьэзы зегъэпскӏы.
Иныжъым гъоплъэ хьэкъуашъокӏэ псыр къыгъажъуи, машӏор ӏешӏыхьагъэу хэгъуалъхьи зигъэпскӏыгъ.
— Шъохъу-тӏэхъум сигъалӏэщтыгъ, сыдэу ӏэзэгъу шӏагъо къысэпӏуагъ, сиӏял, — къыриӏуагъ. — Джыри сыд ышӏэу зэхэпхыгъэр?
— Ай нэмыӏеу, ыхыкъын къэсэу псым зыхигьэщтыхьати, щэщ-мэфищэ хэтыщтыгъэ, етӏанэ къыкъутэти къыхэкӏижьыщтыгъ, — аӏоу зэхэсхыгъэ.
— Адэ ар таущытэу ыгъэщтытыгъэ, сыд ышӏэщтыгъэр? — ыӏуи иныжъыр къеупщӏыгъ.
— Сшӏэрэп, зыгорэ еӏошъы псыр егъэщты аӏоу зэхэсхыгъэ, — ыӏуагъ Саусырыкъо.
— Адэ къэшӏи, мэхъумэ тегъэплъ.
— Псым хэуцу, — ыӏуи ытыкъыны къэсэу псым хигъэуцуагъ.
Ежь Саусырыкъо ышӏэу щытыти, щэщищым къэхъущт щтырыгъуӏир къышӏи, иныжъыр хигъэщтыхьагъ.
— Къеӏ, — ыӏуи къызеӏэм, мылыр къыгъэцӏацӏэу, къыгъачэу хъугъэ.
— Зэ зыгъэбыяу, щыгъупшагъэ сшӏыгъэ, — ыӏуагъ Саусырыкъо. — Саусырыкъо мылыр къыхичыти, псы къытыригъэлъадэщтыгъ, хьауарзэ хитакъоти, ыгъзщтыжьыти, къытыригъэсэжьыщтыгъэ.
Ащ фэдэу ышӏи: — Къеӏ, нныжъ, —зыреӏом, къьыкӏаӏи шъхьзкӏэ мылыр къыфэгъэхъыягъэп.
Kaynakça
- ^ Papşu, Murat (2003). Çerkes dillerine genel bir bakış Kafkasya ve Türkiye 10 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Nart Dergisi, Mart-Nisan 2003, Sayı:35
- ^ Шъаукъо А.А., Бгъуашэ З.Б.. Адыгэ Диалектологиер (Adigece). 2015. s. 129.
- ^ Шъаукъо А.А., Бгъуашэ З.Б.. Адыгэ Диалектологиер (Adigece). 2015. s. 130.
- ^ "Спирантизация аффрикат". 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2020.
- ^ "Переднеязычные мягкие шипящие аффрикаты дж, ч, к1". 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2020.
- ^ Hadagatle, Asker.Nartkher.1967.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abzah lehcesi Adigece abdzehabze Turkiye basta olmak uzere diasporada ve Rusya da yasayan Abzahlar tarafindan konusulan Cerkes dillerinden Adigecenin bir lehcesidir Kafkasya da Abzah lehcesi konusan tek koy Adigey Cumhuriyeti nde bulunan Hakurine Hable Sovgenovski dir AbzahAdygebzeAna dili olanlarTurkiye Suriye Israil RusyaDil ailesiKuzeybati Kafkas dilleri Cerkes dilleriAdigeceAbzahYazi sistemiKiril alfabesiResmi durumuResmi dilCerkesDil kodlariISO 639 1 ISO 639 2 ISO 639 3abqDilbilgisiDiger lehcelerde fiil sahis ekleri kabaca nesne ozne koku seklinde siralanirken Abzehce de durum tam tersi sekilde ozne nesne kok seklindedir Turkce Abzah Adigecesi Standart Adigecesen beni dinliyorsun usedeӀu usedeӀusen benimle gidiyorsun uzdekӀo sybdekӀosen benim icin gidiyorsun usfekӀo sypfekӀo Literatur dilindeki ze ken eki Abzehce de su formlarda bulunabilir ue ze goze gore gozere re the ue the ze the goze the gozere the re Ornek Cocuk sarki soylerken gecti Ӏaler ored kyӀoze bleӀyg Ӏaler ored kyӀogoze bleӀyg Ӏaler ored kyӀogore bleӀyg Ӏaler ored kyӀogozere bleӀyg Ӏaler ored kyӀore bleӀyg Standart Adigecedeki ch t ʃ ve ch t ɕ sesleri Abzehce de yerini sh ɕ ve sh ɕ seslerine birakir Turkce Abzah Adigecesi Standart Adigece KabardeyceKiril IPA Kiril IPA Kiril IPAkoy shyle ɕela chyle t ʃeɮa zhyle ʒeɮamizrak pshy pɕe pchy pt ʃe bzhy bʒekeci psheny pɕane pcheny pt ʃane bzhen bʒankosmak shen ɕan chen t ʂan zhen ʒansoguk shyӏe ɕeʔa chyӏe t ʂeʔa shӏyӏe ɕʼeʔagece sheshy ʃaʃe cheshy t ʃaʃe zhesh ʒaɕinek shem ʃam chem t ʃam zhem ʒamhizli shykӏaj ɕet ʃaːj chykӏaj t ʂet ʃaːj Standart Adigecedeki kӏ t ʃʼ ve chӏ t ʂʼ sesleri Abzah lehcesinde ӏ ʔʲ ya da shӏ ɕʼ olur Turkce Abzah Adigecesi Standart Adigece KabardeyceKiril IPA Kiril IPA Kiril IPAdurur ӏet ʔʲat chӏet t ʃʼat shӏet ɕ atoturur ӏes ʔʲas chӏes t ʃʼas shӏes ɕ asyatak ӏel ʔʲaɬ chӏel t ʃʼaɬ shӏel ɕ aɬoglan ӏale ʔʲaːla kӏale t ʃʼaːɮa shӏale ɕʼaːɮapisman olmak ӏegozhyn ʔʲaʁʷaʑen kӏegozhyn t ʃʼaʁʷaʑen shӏeguezhyn ɕʼeʁʷaʒenaz maӏe maːʔʲa makӏe maːt ʃa mashӏe maːɕʼasormak ӏeupkӏen ʔʲawpt ʃʼan kӏeupkӏen t ʃawpt ʃan shӏeupshӏen ɕʼawpɕʼanmisafir haӏe ħaːʔʲa hakӏe ħaːt ʃʼa hashӏe ħaːɕʼahizlanmak neӏyn naʔʲen nekӏyn nat ʃʼen yeni shӏe ɕʼa kӏe t ʃʼa shӏe ɕʼayer shӏypӏe ɕʼapʼa chӏypӏe t ʂʼepʼa shӏypӏe ɕʼapʼatum zaӏ zaӏ zaːʔʲ zekӏe zat ʃʼa psori psoriyirmi tӏoӏy tӏoӏe tʷʼaʔʲe tӏokӏ tʷʼat ʃʼe tӏoshӏ tʼoɕʼyikamak thaӏyn thaӏyn tħaːʔʲen thakӏyn tħaːt ʃʼen thashӏyn tħaːɕʼensoru upshӏe wpɕʼa upkӏe wpt ʃʼa upshӏe wpɕʼaalt shӏeg ɕʼaʁ chӏeg t ʂʼaʁ shӏag ɕʼaːʁdunya shӏygu ɕʼeɡʷ chӏygu t ʂʼeɡʷ shӏygu ɕʼeɡʷkis shӏymafe ɕʼemaːfa kӏymafe t ʃʼemaːfa shӏymahue ɕʼemaːxʷademir gushӏy ʁʷeɕʼe guchӏy ʁʷet ʂʼe gushӏy ʁʷeɕʼeOrnek metinNart Sausyrykore Inyzhymre Sausyryko ahemyteu narther bylymyhe kӏogageh Bylymher kagoti kezhezhyhi Kojdanem kesygeh Sausyryko demysygeu shytyti kyhekӏizhi yane dezh kihazhyg Sygashh tyan yӏuag Sausyryko Sygashh sygashh oӏo zepyty ushys modykӏe nartyher bylym kahi Kojdanym kesyzhygeh kyriӏuag yane Nartyme syryamygusagemi ash kahyreme anahyshӏuӏomkӏe sadegoshen tyan yӏuag Pӏeste shyӏe shtyg ly zhoge shtyg shybzhyj shygu atetekuageu ӏanem kytyrigeucuageh yane Sausyryko pӏaster yfyzi psyr kyӏifyg lyr yuthypkӏi mylyher kypigetekui yshhyg Nybzhi nah degou sybgeshhagep tyan yӏui kikӏizhyg Sausyryko Thozhyem kytetӏyshi Kojdanym kӏoneu ezhag Sausyryko kakӏou narthem zalegum shӏenyge iӏeu zy lӏy gore ahetyti Sausyryko mygo cӏykӏur kekӏozy fesyzh apshi narthe ziӏokӏe theuegepseu shuӏo nah ahad shumyӏo kariӏuag Zeriӏuagem fedeu tydekӏe ahehagemi theuegepseu kyraӏuag nah ahad kyraӏuagzp Etӏane Sausyryko gubzhi ezh zyfiӏorer kydehou shytyti sheshish gurӏi zishӏi shyӏem zetyrigelӏageh Meshӏo tӏekӏu tezgegotyrer ӏehegu tshӏysht zy ӏahekӏe aӏuag nartyme Sz shozgegotysht ariӏui tau tash gorem ӏugo tӏekӏu kydiheu ylegugeti Sausyryko ash kӏuage Legupyshhom ly ileu pheceӏitӏu zy inyre zy cӏykӏure peleu inyzhyri ash keshekӏigeu peӏuleu kyӏuhag Mashӏom ikypehykӏeu hushtyr Sausyryko ymyshӏeu egupshyseu shytyze Thozhyer kegushyӏi Uishyӏyadze kyӏehi upkӏe cuake sfeshӏ Bazhem fedeu zyzgezesht cyzem fedeu sykekӏosht legonzhemyshhekӏe zesydzyhynyzy phecakӏe inym uemyӏeu cӏykӏur kashti thyny tykӏozhysht kyriӏuag Ishyӏyadze kyӏihi upkӏe cuake fishӏyg Kekӏualӏi Thozhyem legonzhemyshhekӏe zyridzyhyg Sausyryko phecekӏe cӏykӏum eӏe shӏoshӏyze inym eӏi inyzhym tyrigafi kygeushyg Keӏabi Sausyryko rileshohi shyr shhartӏupsheu huge Sausyrykui inyzhym ipӏeshhag ӏilhag Syd uileguneu ukyzyfekӏuager yӏui inyzhyr keupshӏyg Shyӏe tylӏeti meshӏo tӏzkӏu shyneu sykekӏuag yӏuag Sausyryko Tyde ukikӏire Narty sykekӏi riӏuag Sausyryko ihego shӏagoheme ashysheu zy kaume kysaӏui ustӏupshyzhysht yӏuag inyzhym Sausyryko ihego shӏagome ashysheu se zeheshygzu zy kaume kyosӏon au se ezh slegugahep yӏuag Sausyryko zhan sherehyr kushhem daregehye kyraregefyhi kopkyshhekӏe eozy defyezhy Sausyryko dihyen ylekӏyshtepti ezh inyzhym zhan sherehyr kushhem dihij Sausyryko kyryrigeshehyg Inyr kopkyshheӏe keui kydifyezhyg Ash pemyӏeu pshӏzre shyӏeme kaӏo yӏuag inym Cobze shӏobzyr plyzhybzeu egeplyzy yzhe kӏocӏ delhazy egekӏuase aӏou zeheshyge riӏuag Inyzhym cobze shӏobzyr plyzhybzeu ygepli yzhe dilhi ygekӏosag Sӏukӏocӏ hute plyteshti ygeuseni sigethezhyg Aj nemyӏeu sy pshӏere yӏui keupshӏyg Aj nemyӏeu psyr egazho psy zhuagem hegualhezy zegepskӏy Inyzhym gople hekuashokӏe psyr kygazhui mashӏor ӏeshӏyhageu hegualhi zigepskӏyg Shohu tӏehum sigalӏeshtyg sydeu ӏezegu shӏago kysepӏuag siӏyal kyriӏuag Dzhyri syd yshӏeu zehephyger Aj nemyӏeu yhykyn keseu psym zyhigeshtyhati shesh mefishe hetyshtyge etӏane kykuteti kyhekӏizhyshtyg aӏou zeheshyge Ade ar taushyteu ygeshtytyge syd yshӏeshtyger yӏui inyzhyr keupshӏyg Sshӏerep zygore eӏoshy psyr egeshty aӏou zeheshyge yӏuag Sausyryko Ade keshӏi mehume tegepl Psym heucu yӏui ytykyny keseu psym higeucuag Ezh Sausyryko yshӏeu shytyti sheshishym kehusht shtyryguӏir kyshӏi inyzhyr higeshtyhag Keӏ yӏui kyzeӏem mylyr kygecӏacӏeu kygacheu huge Ze zygebyyau shygupshage sshӏyge yӏuag Sausyryko Sausyryko mylyr kyhichyti psy kytyrigeladeshtyg hauarze hitakoti ygzshtyzhyti kytyrigesezhyshtyge Ash fedeu yshӏi Keӏ nnyzh zyreӏom kykӏaӏi shhzkӏe mylyr kyfegehyyagep Kaynakca Papsu Murat 2003 Cerkes dillerine genel bir bakis Kafkasya ve Turkiye 10 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nart Dergisi Mart Nisan 2003 Sayi 35 Shauko A A Bguashe Z B Adyge Dialektologier Adigece 2015 s 129 Shauko A A Bguashe Z B Adyge Dialektologier Adigece 2015 s 130 Spirantizaciya affrikat 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2020 Peredneyazychnye myagkie shipyashie affrikaty dzh ch k1 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2020 Hadagatle Asker Nartkher 1967